Mobil dünyanın geleceği: LTE ve Türkiye'deki son durum

LTE konusunda Alcatel-Lucent'in yaklaşımı ve planları nelerdir?

Alcatel-Lucent, LTE sistemini en hızlı devreye alan ve pazarlamasını yoğun olarak gerçekleştiren bir firma. Günümüzde mobil internet kullanımının operatör gelirlerindeki payı giderek artıyor. LTE'nin de mobil veriye odaklanmış bir teknoloji olması nedeniyle tamamen yeni bir şebeke olarak şekillendirilmesini öneriyoruz.

Alcatel-Lucent olarak tüm dünyada kurulumlarımızı "LTE Overlay" adını verdiğimiz kapsamda gerçekleştiriyoruz. LTE Overlay mevcut 2G-3G şebekesi üzerine kurulmaya dayanan Single RAN modeline oranla çok daha uygun maliyetlere sahip. Ayrıca, % 28 daha yüksek performans sağlıyor, oluşabilecek şebeke kesintilerini yaklaşık % 50 engelliyor ve LTE'de beklenen yüksek veri hızlarına erişmek mümkün hale geliyor.

Single RAN modelindeki mevcut kompleks yapı nedeniyle 5G'ye geçişte sıkıntı yaşanacak; bu modeli tercih eden operatörlerin 5G'ye geçmek için tekrar yatırım yapmaları gerekecek. 5G standartlarını koyan lider şirketlerden biri olarak Alcatel-Lucent'in sunduğu LTE Overlay'in en önemli özelliklerinden biri de 5G'ye hazır durumda olması. LTE Overlay'in LTE şebekelerinin 5G'ye geçişini garantilemiş olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

LTE'nin kullanım alanları ve frekans tahsisi konusundan da bahsedebilir misiniz?

LTE kullanım alanları temel olarak ikiye ayrılıyor. İlki, büyük kentlerde yüksek bant genişliği ve kapasite ihtiyacını karşılamak üzere konumlandırma. İkincisi de kırsal bölgelerde interneti düşük maliyetli, hızlı ve herkes için erişilebilir hale getirmek üzere yapılan konumlandırma. Bu arada 2015'in ikinci yarısında gerçekleştirilmesi planlanan bir düzenlemeyle, analog TV frekanslarının LTE için tahsis edilmesi de gündemde.

Operatörler açısından LTE'nin pazar payı dersek?

Dünyanın her yerinde yapılan LTE’ye dönüşüm uygulamalarında operatörlerin birbirlerinden ciddi oranda pazar payları aldıklarını görebiliyoruz. 3G'de ne kadar çaba gösterseniz de çarpıcı pazar payı değişikliğine yol açabilmek hayli güç. LTE ayrıştırıcı özellikleriyle bu anlamda da önemli bir teknoloji...

LTE öncesi süreçte ne tip altyapı çalışmaları yapmak gerekiyor?

En önemli konulardan biri farklı ihtiyaçlara yanıt verecek esnek bir lisans rejiminin kurulması. İki önemli lisans ihtiyacı söz konusu. Şehir merkezleri için yüksek kapasiteleri sağlayabilmek adına yüksek frekans bandında bir tahsis, bir de kırsal alanlardaki kapsama ihtiyacı için daha düşük frekansların tahsisi gerekir. Örneğin; Türkiye'de analog TV’den boşalan 800 MHz bandının tahsisi LTE’nin önünü kesinlikle açacaktır.

Ayrıca, LTE öncesi süreçte baz istasyonundan çekirdek şebekeye kadar altyapının IP’ye dönüşümünün tamamlanmış olması gerekir. Çünkü LTE, mimarisi nedeniyle baz istasyonu, çekirdek ağ ve “backhaul” yapılarından oluşan tüm katmanları IP tabanlı (flat-IP) bir yapı. Alcatel-Lucent olarak burada operatörlerin birçoğunda IP altyapıyı biz sağlıyoruz ve kapasite arttıkça da yeni kurulumlarla ilerleyeceğiz. “Backhaul” şebekesi tarafında da yüksek bant genişliğine ihtiyaç duyulduğundan bu ihtiyaçlara cevap vermek üzere fiber kullanımını görüyoruz. Bizim Alcatel-Lucent olarak önemli avantajlarımızdan biri de Backhaul’da fiber, mikrodalga ve ADSL gibi tüm teknolojileri destekliyor olmamız.

Sık sık gündeme gelen konulardan biri de Small Cells... Alcatel-Lucent’in bu konuda sunduğu çözümler ve geliştirdiği teknolojiler hakkında bilgi alabilir miyiz?

Evde, bina içlerinde ya da yoğun kalabalıkların olduğu alışveriş merkezi, stadyum gibi alanlarda veri kullanımının giderek yükseldiğini gözlemliyoruz. Small Cells, bu anlamdaki ihtiyaçları karşılamak için baz istasyonu kurmak yerine güç tüketimi düşük, şehir elektriğiyle çalışabilecek mikro baz istasyonları oluşturabilme fikrinden doğan bir kavram. Ayrıca, Small Cells hem 3G hem de 4G altyapısında çalışabilen bir sistem.

Small Cells ürünleri, makro çözüm gerektirmeden esneklik sağlayabilen, evdeki Wi-Fi modem gibi konumlandırılabilecek türde cihazlardan oluşuyor. Bu sayede plaza, stadyum, alışveriş merkezi gibi yerlerde ses ve veri sorunlarını hem düşük maliyetli hem de çevreye duyarlı bir şekilde çözmeye olanak sağlıyor. Son kullanıcı deneyimindeki kalite farkedilir şekilde arttırılabiliyor.

Bu çözümlere Femtocell ve Metrocell olmak üzere iki başlık altında değinebiliriz. Femtocell bina içinde 16 kişiye kadar hizmet verebiliyorken Metrocell konser alanları, stadyumlar gibi binlerce kişilik kalabalıklara aynı anda hizmet verebiliyor. Türkiye'de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ‘da düzenlemeleri yapılan ve lisans konusu çözülen Femtocell için Alcatel-Lucent olarak üç operatörde testlerimizi tamamladık. 2014 sonundan itibaren operatörlerin Türkiye’de, şimdilik 3G’de, Femtocell çözümlerini müşteriye sunmaya başlayacağını öngörüyoruz. LTE’nin gelişiyle birlikte bu altyapı 4G altyapısı için de kullanılabilecek.

Alcatel-Lucent'in Türkiye'deki Small Cells çalışmalarında söz edebilir misiniz?

Alcatel-Lucent Teletaş olarak Türkiye’de güçlü bir Small Cells ekibimiz var. Kurulum ve ürün geliştirme anlamında Alcatel-Lucent’in dünyadaki yetenek merkezlerinden biriyiz. Bugün dünyada Amerika’da, Portekiz’de veya Asya’da olsun bir Alcatel-Lucent Small Cell Projesi hayata geçirilirken, Türk mühendisleri de bu projelere destek veriyorlar. Sahadan elde edilen verilerle ürün geliştirmeye de katkıda bulunuyorlar. LTE Türkiye’ye geldiğinde de, LTE mimarisinde Small Cells’in büyük yeri olması nedeniyle, Alcatel-Lucent olarak şebeke kurulumunda rol almamız halinde bu ekipleri büyütmeyi planlıyoruz.

Şu anda Türkiye’de birkaç operatörle canlı testleri başarıyla tamamladık ve yıl içinde 3G Small Cells kurulumlarına başlıyoruz. LTE frekansları tahsis edildiğinde ise LTE Small Cells ile bu büyüme devam edecek.

Sizce Türkiye'de Small Cells ihtiyacı ve beklentisi nedir?

İhtiyaç konusunu üç başlıkta aktarabiliriz: Bina içlerindeki kör noktaların düşük maliyetle iyi çekim alanları haline getirilmesi, yoğun kalabalıkların olduğu yerlerde yüksek veri ve ses aktarım ihtiyacının düşük maliyetlerle giderilmesi, son olarak da makro hücrelerin kapsama alanlarının kenarlarında oluşan sorunların çözüme kavuşturulması. Türkiye'nin coğrafi yapısı ve kentlerdeki yapılaşma nedeniyle bu üçü vurgulanması gereken ihtiyaçlar.

Alcatel-Lucent'in dünyada uyguladığı Small Cells çözüm örnekleri arasında China Mobile (Çin), Optus (Avustralya), Verizon & Sprint (ABD) ve Vodafone (İngiltere) sayılabilir.