Milli fırkateyn için yerli güç birliği

Yurt içinde ve dışında deniz platformu inşa ve modernizasyon faaliyetleri yürüten STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ, sorumluluk üstlendiği projelerde bugüne kadar yaklaşık 300 sistem sağlayıcı ve 400'ü aşkın inşa malzemesi üretici ve tedarikçisiyle başarılı çalışmalar gerçekleştirdi.

Şirket tarafından, ana alt yüklenicilerden biri olunan MİLGEM Projesi'nin ilk 4 gemisi, Ada sınıfı korvetlerin Deniz Kuvvetleri Komutanlığına tesliminin ardından projenin devamı niteliğinde ve STM'nin ana yüklenici sorumluluğunda İ Sınıfı Fırkateyn (MİLGEM Projesi 5'inci gemi) Tedariki Projesi, Test ve Eğitim Gemisi Projesi (TCG UFUK A-591), Yeni Tip Denizaltı Projesi, Preveze Sınıfı Denizaltı Yarı Ömür Modernizasyon Projesi, Pakistan ile Denizde İkmal Tankeri Projesi ve Agosta 90B Denizaltı Yarı Ömür Modernizasyon Projesi gerçekleştiriliyor. Pakistan’da yürütülen projelerde, MİLGEM Projesi'nde çözüm ortağı olan yurt içi firmaların sistemlerinin de büyük oranda kullanılması bu firmalara ihracat imkanı sağlıyor, ürünlerin uluslararası platformlarda tanınmasına katkıda bulunuyor.

Şirket geçen yılın nisan ayında Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı ile MİLGEM 5'inci Gemi (İstanbul/F-515) Tedarik Sözleşmesi imzaladı. Sözleşmeyle STM, geminin tasarımı, silah-elektronik sistemleri ve ana tahrik sistemi sorumluluklarını da kapsayacak şekilde ana yüklenici olarak görevlendirildi. ASELSAN ve HAVELSAN'ın ana iş ortakları olarak yer aldığı projede, 150'den fazla sistem için 80 civarında alt yüklenici görev yapıyor. Toplamda sözleşmeli ve sipariş emriyle çalışılan firma sayısı ise 220'yi buluyor.

Yeni katkılara açık kapı

İ Sınıfı Fırkateyn Sözleşmesi'nde, sistem ve sistem sağlayıcı firmalar önceki MİLGEM gemilerindeki firmalarla aynı olacak şekilde kurgulandı ve mevcut yerli firmalarla projeye başlandı.

Bu süreçte yapılan araştırma ve çalışmalarla, belirlenmiş teknik isterler ve performans olarak yabancı menşeli ürün/sistem isterlerini karşılayan yerli firmalar da takvim ve bütçe etkisi olmamak kaydı ve müşteri kabulüyle projeye dahil edilebiliyor.

Sistem tedariki yapılan 80 civarındaki alt yüklenicinin üçte ikisi yerli, üçte biri yabancı firmalardan oluşuyor.

Yerli tedarikçiler, geminin silah elektronik sistemleri ile gemi elektrik sistemi, yardımcı makine sistemleri (dizel jeneratör setleri, entegre platform kontrol ve izleme sistemi, KBRN üniteleri ile tespit ve teşhis sistemi, tulumbalar, valflar, elektrik güç sistemleri, kablolar, tablo ve panolar, hava kompresörleri, yangın söndürme sistemleri ve benzeri), gemide yaşam için gerekli ekipmanları (ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme sistemi, tatlı su üretim sistemi, yaşam mahalleri mobilya donatımları, servis mahalleri, sıcak su sistemi ve benzeri), gemicilik donanımları (dümen takımı, vasıta mataforası, ırgatlar, kaportalar, hangar kapısı, torpido kovan mahalleri, sancak iskelesi ve benzeri) gibi platform sistemlerinin tedariklerini sağlıyor.

Elektrik sisteminde, yerli üretim 185 kilometre elektrik kablosu ve 2 bin 675 aydınlatma armatürü kullanılacak. Üretilen tüm ekipman ve malzemelerin gemiye montajı için tasarım dokümanları STM tarafından hazırlandı.

Projede STM'nin ana iş ortaklarının dışındaki yerli tedarikçilerinin büyük çoğunluğu orta ölçekli veya KOBİ düzeyindeki firmalardan oluşuyor. Endüstriyel üretim yapan ve teknoloji odaklı yerli tedarikçilerin sözleşme genelindeki anlaşma hacimleri üçte iki seviyesinde bulunuyor.

STM'nin projede görev alan tedarikçilerinin büyük çoğunluğu İstanbul ve Kocaeli bölgesinde faaliyet gösteriyor. Ankara, İzmir, Eskişehir'de de alt yükleniciler yer alıyor.

Yürütülen deniz projelerinde alt yüklenicilerle bütünleşik bir çalışma ve eş güdüm sağlanarak firmalara sonraki projeler için sistemlerini daha da geliştirme imkanı sunuluyor.

Yerlileşme hedefi büyüdü

Ada sınıfı MİLGEM korvetleri platform sistemlerinde (ana tahrik sistemi hariç) yaklaşık yüzde 72 yerlilik oranına ulaşılırken, İ sınıfı fırkateynlerde yerlilik oranının en az yüzde 75 olması hedefleniyor.

İ sınıfı fırkateyni diğer Ada sınıfı korvetlerden ayıran temel özellik, silah sistemlerinde yapılan donanım değişikliği veya ilavelerden kaynaklanıyor. Bu değişim gereği geminin boyu 10 metre uzadı ve buna bağlı olarak bazı yapısal değişikliklere gidildi.

İ sınıfı fırkateyn üstün sınıf özellikleri ve ilgili ülke kullanım gereksinimleri doğrultusunda Ada sınıfı korvetler gibi yurt dışında tercih edilebilecek.

2023'te Deniz Kuvvetlerinde

İ sınıfı fırkateynlerin ilki olan İstanbul'un halihazırda blok inşaları ve birleştirmeleri devam ediyor. Geminin Ocak 2021'de denize indirilmesi öngörülüyor. Havuzda gerçekleştirilecek donatım faaliyetlerinin ardından Mayıs 2022'de liman kabul testlerine, Ocak 2023'te seyir kabul testlerine başlanması ve İstanbul Fırkateyni'nin Eylül 2023'te Deniz Kuvvetleri Komutanlığına teslim edilmesi planlanıyor.

Geminin inşa ve donatımına ilişkin her türlü dizayn, mühendislik ve sistem-malzeme tedarik faaliyetlerine STM tarafından devam ediliyor.