Oluşturulma Tarihi: Aralık 08, 2012 13:59
Antalya'da 24-25 Kasım tarihlerinde düzenlenen kısa adı Memoriad olan Dünya Hafıza ve Zihinsel Matematik Olimpiyatları, üzerinden 2 hafta geçmesine karşın hala hafızalarda derin izler bırakmayı sürdürüyor
Yarışmacıların inanılmaz zihinsel beceri gerektiren 10 kategoride sergiledikleri yetenekler, insan zihninin sınırlarına ilişkin algı ve önyargıları allak bullak etti.
Türkiye, dünyada özellikle 2000'li yıllardan sonra büyük bir süratle yaygınlaşmaya başlayan zihinsel sporların öncüleri arasında yer alıyor.
Zihinsel sporların en yaygın olduğu ülkeler arasında İngiltere, Almanya ve Çin başı çekerken, Hindistan da yavaş yavaş hareketlenen ülkeler arasında bulunuyor.
Dünyada 148 ülkenin üyesi bulunduğu bu daldaki en büyük kuruluş olan Memoriad tarafından 4 yılda bir düzenlenen olimpiyat, hafıza ve zihinsel matematik kategorilerinin karışımından oluşuyor.
Zihinsel matematik kategorisinde yarışmacılar zorlu matematik işlemlerini zihinden yaparlarken, hafıza kategorisinde ise akılda tutulması çok zor şekil ve sayıları hafızalarına hatasız bir şeklide yerleştirmeye çalışıyor
Zihin çabukluğu marifet
İnternet üzerinde, Zihinsel Matematik kategorisindeki Zihinsel Toplama Şampiyonu Japon Naofumi Ogasawara'nın bilgisayar ekranında birbiri ardına hızla beliren 15 adet 4 haneli sayıyı sadece bir kez göz kırpmaya yetecek kadar kısa bir süre içinde topladığını görenler, ilk başta bunu bir çeşit zihinsel sihirbazlık gibi algılamadan edemiyor.
İnsanların böylesine inanılmaz zihinsel becerilere nasıl sahip olabildiği sorusunun yanıtını Memoriad'ın dönem başkanı Melik Duyar verdi.
Londra'da 1994 yılında düzenlenen Dünya Hafıza Şampiyonasında fotoğrafik hafıza kategorisinde dünya şampiyonluğu bulunan Duyar, ayrıca hafıza şampiyonalarının sonuçlarının ve rekorların yayımlandığı "The Book of Alternative Records" adlı kitapta dünyada en kuvvetli hafızaya sahip 10 kişi arasında yer alıyor.
Aktif yarışmacılığı bıraktıktan sonra özellikle eğitim ve yöneticilik faaliyetlerine ağırlık veren Duyar, yaptığı açıklamada, genelde sihirbazların yaptığı yönteme başvurarak, "ne sihirdir ne keramet zihin çabukluğu marifet" diyerek sırlarını saklamaya çalışmadı.
Bunun yerine yaptıkları işin zihin sporu olduğunu ifade eden Duyar, bu sporla uğraşanların kendilerini zihin atletleri olarak adlandırdıklarını belirtti.
Beyinde bilgilerin, eski bilgiler ile yeni bilgiler arasında ilişki kurularak kaydedildiğini anlatan Duyar, inanılmaz gibi gözüken zihinsel becerilerin, "duyguların öğrenmenin içine katılmasına dayalı bir teknikler zinciri kullanılarak" elde edildiğini kaydetti.
Bilgilerin matematik yapan beynin sol yarımküresi ile hayal gücünün yer aldığı sağ yarımküresine kaydedildiğini anlatan Duyar, ancak beyindeki kayıt işinin beynin ortasında yer alan ve duygularla harekete geçen hipokampus tarafından yapıldığına işaret etti.
Konuların ne kadar çok öğrenmek istersek isteyelim bir anda unutulmasına karşın, hayatımızda iz bırakan acı, tatlı olayların hiçbir şekilde unutulmamasının, hipokampusun bu özelliği sayesinde olduğunu anlatan Duyar, zihin atletlerinin kullandığı tekniklerin öğrenilen bilgilerin hafızada yer bırakacak duygusal bilgilerle ilişkilendirilmesine dayalı olduğunu kaydetti.
En kritik yaş 12
İnsan beyninin sol ve sağ yarımküreleri arasındaki farkın yüzde 90'ının, 12 yaşına gelene kadar belirginleştiğini belirten Duyar, bu yaştan sonra hayal gücü üzerine ihtisaslaşan beynin sağ yarımküresine matematik öğretmenin artık mümkün olmadığına işaret etti.
Dahilerin beyinlerinin sol ve sağ yarım kürelerinin eşit ölçüde ve dengeli olarak kullanmayı öğrendikleri için dahi olarak adlandırıldıklarını ifade eden Duyar, 12 yaşına kadar beynin sağ yarım küresine matematik öğretilmesine yönelik eğitim almamış kişilerin hayatlarının bundan sonraki bölümünde bundan mahrum kaldığını vurguladı.
Ancak Duyar, hayal gücünün 12 yaşından sonra da geliştiğini ve bundan faydalanarak bilgiler arasında hafıza teknikleri yardımıyla düşüncel ilişkiler kurmak suretiyle bu yaştan sonra da hafızanın geliştirilmesinin mümkün olduğunu belirtti.
Zihinsel becerilere dayanan teknikler sayesinde beynin atıl durumdaki kısmının harekete geçirildiğini anlatan Duyar, bu kişilerin, konsantrasyonlarını artırdıklarını, hızla çalışan, bilgiyi hafızada çok daha iyi tutan ve hızlı öğrenen bir beyne sahip olduklarının altını çizdi.
Duyar, "Bütün insanların hayat boyu ihtiyacı olan şey beyindir. Her şeyi idare eden beyindir. Hafıza yoksa insan denen varlık yoktur" diye konuştu.
"Mathstar"lar geliyor
Türkiye'yi çocuklar kategorisinde temsil eden 10 yaşındaki Ege Can Meriç'in, “Binary Sayılar” kategorisinde 495 puanla, dünya çocuklar rekorunu kırarak altın madalya kazandığı Antalya'daki olimpiyattan sonraki olimpiyat, 2016 yılında ABD'de Las Vegas'ta düzenlenecek.
Olimpiyatın, Las Vegas'ta her yıl geleneksel olarak düzenlenen dev bir poker organizasyonu sırasında ve bu organizasyonu üstlenen otellerin maddi katkısıyla yapılacak olması oldukça manidar.
Zira, hafıza geliştirme teknikleri uygulayarak elde ettikleri, kendilerine kumarhanelerde avantaj sağlayacak üstün zihinsel beceriler nedeniyle isimleri kara listeye alınan hafıza olimpiyatları yarışmacılarının hiçbir şekilde kumarhanelere girmelerine izin verilmiyor.
Duyar, olimpiyatın böyle bir organizasyonda yapılmasına razı olmalarının gerekçesini açıklarken, Las Vegas'taki otellere limuzinlerle gelen pop starların toplum üzerindeki çekici etkisine benzer bir etkiden yararlanarak, hafızalarda yer bırakmak istediklerini belirtti.
Pop star (halk yıldızı) kavramına göndermede bulunan Duyar, İngilizcede matematik anlamına gelen "maths" ve "star" sözcüklerini birleştirerek "mathstar" sözcüğünü türetti.
Olimpiyatlara katılacak yarışmacıların da tıpkı pop starlar gibi yarışmanın yapılacağı alana limuzinlerle götürüleceklerini belirten Duyar, "Olimpiyatta biz çocuklara pop star olmak yerine mathstar olunabileceğini göstermek istiyoruz. Çocukları pop starlıktan çok mathstarlığa özendirmeye çalışacağız" dedi.