Google Halikarnas Balıkçısı için doodle hazırladı | Halikarnas Balıkçısı kimdir?

Dünyaca arama motoru Google, Cevat Şakir Kabaağaçlı'ın doğum gününde kendisine özel Doodle hazırlayarak Cevat Şakir Kabaağaçlı'yı andı.

Asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı olan Halikarnas Balıkçısı 1890'da doğdu. İlköğrenimini Büyükada Mahalle Mektebi'nde, ortaöğrenimini Robert Koleji'nde yaptı (1904). Oxford Üniversitesi'nde dört yıl Yakın Çağlar Tarihi okudu, üniversiteyi orada bitirdi. İstanbul'a dönünce Resimli Ay, İnci vb. dergilerde yazılar yazdı, kapak resimleri ve süslemeler yaptı, karikatürler çizdi (1910 - 1925).

Cumhuriyetten sonra asker kaçaklarıyla ilgili bir yazısı yüzünden üç yıl kalebentlikle Bodrum'a sürüldü. Cezasının son yarısını İstanbul'da geçirdikten sonra yeniden döndüğü Bodrum'da kaldı. 1947'de İzmir'e yerleşen Halikarnas Balıkçısı, 13 Ekim 1973'de bu kentte öldü. Çok sevdiği Bodrum'a gömüldü.

HALİKARNAS BALIKÇISI KİMDİR?

(1886 - 1973) Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın edebiyat ve gazetecilik dünyasındaki adıdır. Dostları arasında yalnızca "Balıkçı" diye de anılırdı. Halikarnas Balıkçısı yaşamının büyük bir bölümünü, eskiden Halikarnassos ya da Halikarnas denen Bodrum kentine, denizcilere, balıkçılara adamış, Anadolu'nun uygarlık tarihindeki önemini ortaya koymuştur.

Halikarnas Balıkçısı'nın babası Mehmed Şakir Paşa tarih yazarı bir Osmanlı veziriydi. Babasının görevde bulunduğu Girit'te doğan Musa Cevat Şakir, beş yaşında ailesiyle İstanbul'a geldi. Kendi başına oyunlar oynamayı seven bir çocuktu; eline kalem, tebeşir, ne geçirirse duvarları yazı ve resimlerle doldururdu. Yemek masasının altına girip resim çizmek en sevdiği uğraşlardandı. Daha sonra da yazarlık yaşamının yanı sıra resim çalışmalarını da sürdürdü.

Küçük Cevat Şakir bir yandan mahalle mektebine giderken bir yandan da özel dersler aldı. İngilizce'yi küçük yaşta öğrendi. Robert Kolej'deki ortaokul ve lise yılları onun bol bol okuma ve çeviri yapma olanağı bulduğu verimli yıllardı. Okumak ve çeviri yapmak yüzünden derslerini aksattığı için kitaplığa girmesi yasaklandı. Daha okul yıllarında çevirileri, yazılan ve karikatürleri dergilerde yayımlanıyordu.

Cevat Şakir için sanat artık vazgeçilmez bir tutkuya dönüşmüştü. Ama bütün bunların yanı sıra denizi çok seviyor, denizci olmak istiyordu.Cevat Şakir ailesinin ısrarı üzerine İngiltere'ye Oxford Üniversitesi'nde yakın çağlar tarihi okumaya gitti. Orada dört yıl okuyarak bilgi ve kültürünü genişletti. 1910'da İstanbul'a döndü ve gazetelerde çeviriler, öyküler, karikatürler, çizgi romanlar yayımlayarak yaşamını bu yolla kazanmaya çalıştı. Bu arada kitap kapağı resimleri yaptı, kitaplar resimledi. Zekeriy a Sertel'in çıkardığı Resimli Hafta dergisinde 1924'te yazdığı "Hapishanede İdama Mahkûm Olanlar Bile Bile Asılmaya Nasıl Giderler?" başlıklı yazısı yaşamının yönünü değiştirdi. Yazısıyla "halkı askerliğe karşı kışkırtma" suçunu işlediği gerekçesiyle üç yıl kalebentliğe mahkûm edildi. İlk ceza yeri Sinop'tu. Daha sonra cezasının geri kalanını tamamlamak üzere gittiği Bodrum'u görür görmez buraya hayran kaldı. Cevat Şakir'in cezası 1,5 yıl sonra affedildi, ama o Bodrum'a ve denize tutkuyla bağlandığından İstanbul'a dönmedi.

Yazarlığı açısından Bodrum güçlü bir esin kaynağıydı. Cevat Şakir için artık Bodrum'da yeni bir yaşam başlamıştı. Ülkemizde bilinmeyen ve yetişmeyen okaliptüs ve greyfurt bitkilerinin bu yörede yetiştirilip çoğalmasını sağladı. Bodrum, artık yazılarında "Halikarnas Balıkçısı" imzasını kullanan Cevat Şakir'in çabasıyla yeşil ve güzel bir kıyı kenti oldu. Bodrum halkıyla kurduğu dostluk, deniz insanlarına duyduğu sevgi coşkulu bir dille öykü ve romanlarına yansıdı. Çocukları büyüyüp okul çağına geldiklerinde Halikarnas Balıkçısı 1947'de İzmir'e yerleşti. Akdeniz ve Ege bölgelerinde turizm rehberliği yaparak geçimini sağladı. 1973'te ölen Balıkçı'yı Bodrumlular, çok sevdiği Bodrum'da bir tepeye gömdüler.

UFKUNUZU GENİŞLETECEK BİLGİLER / FOTO GALERİ

Öykü ve romanlarının konusunu çok iyi tanıdığı denizden, denizcilerin, balıkçıların, sünger avcılarının, dalgıçların yaşamından alan Halikarnas Balıkçısı bu yaşamı coşkulu bir dille anlatır. Anılarının yer aldığı Mavi Sürgün (1961) adlı yapıtı bu açıdan ilginçtir.

Dili, çoğu zaman yazım kurallarını hiçe sayacak kadar coşkuludur. Coşkusu şiire ve destansı bir anlatıma dönüşür. Halikarnas Balıkçısı Anadolu uygarlığıyla ilgili, batıda da yayımlanan incelemeler yazdı. Anadolu uygarlığını Eski Yunan uygarlığının bir uzantısı olarak göstermeye çalışan savlara karşı çıktı. Bu uygarlığın bilgi, felsefe, teknik, güzel sanatlar alanlarında insan yaratıcılığının ilk beşiği olduğunu savundu. Anadolu uygarlığının özgün bir uygarlık olduğunu vurguladı.

Bu tür yazılarını Anadolu'nun Sesi(1971), Hey Koca Yurt (1972), Düşün Yazıları(1981) adlı kitaplarında topladı. Ayrıca mitoloji ile ilgili Anadolu Efsaneleri (1954), Anadolu Tanrıları (1955) adlı yapıtları vardır. Öykü kitapları ise şunlardır: Ege Kıyılarından (1939), Merhaba Akdeniz(1947), Ege'nin Dibi (1952),Yaşasın Deniz (1954), Gülen Ada (1957), Ege'den (1972), Gençlik Denizlerinde (1973). Romanları da Aganta Burina Burinata (1946), Ötelerin Çocuğu (1956), Uluç Reis (1962), Turgut Reis (1966) ve Deniz Gurbetçileridir (1969).

Önemli gün ve kişiler için özel bir doodle hazırlayıp anasayfasına taşıyan arama motoru Google, Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı'yı da özel bir doodle ile sayfasına taşıması kullanıcıların epey hoşuna gitti.