Facebook'un "sahip" bilmecesi

Paul Ceglia'nın da ortaya çıkmasıyla Facebook'un kuruluş hikayesi iyice karmaşık bir hal aldı. The Social Network'ü seyredenler Eduardo Saverin ve Winklevoss ikiz kardeşleri bilirler. Facebook ortak kurucusu Saverin, şirketten çıkartılmış, ardından Facebook'u suçlamış ve şirkette yüzde 5 hak sahibi olabilmişti. Tyler ve Cameron Winklevoss, Zuckerberg'in Harvard bazlı bir sosyal ağ oluşturmasına karşı çıkmış, ancak Mark Zuckerberg bu kez 'TheFacebook.com'u açmıştı.

Ceglia, kendisinin ve Zuckerberg'in Facebook'un yüzde 50'sini Ceglia'ya veren bir kontrat imzaladığını geçtiğimiz sene iddia etti. Uzmanlar bu davayı saçma buldular ancak iddia geçtiğimiz günlerde bir ispatla beraber geri döndü.

2003 ile 2004 yıllarında Harvard'ta tam olarak ne oldu ve neden bu kadar fazla kişi Facebook'da pay iddia ediyor? Bu sorunun cevabı için Facebook'un kurucu geçmişini gözden geçirmemiz gerekiyor.

Eduardo Saverin: 2009'da yapılan duruşmaya dek Saverin kurucu ortak olduğunu bilmiyordu. Zuckerberg, 2003'de Saverine'e iş ortağı olmasını ve siteyi çalıştırmak için gerekli sunucular için 15.000 dolar yatırım yapmasını istedi. Buna karşılık olarak Saverin şirketin yüzde 30'una sahip olacaktı.

Saverin, Tyler ve Cameron Winklevoss

Facebook 2004'de açıldığında Zuckerberg ve başka bir ortak kurucu olan Dustin Moskovitz, Silikon Vadisi'ne taşınmaya karar verdiler. Palo Alto'ya taşındılar ve kod yazmaya başladılar. Saverin, Lehman Brohers'da staj yapıyordu. Businnes Insider'a göre Zuckerberg, Saverin'den fon bulmak ve para kazanmanın yollarını araştırmakla meşgul olmasını istemişti.

Ancak Saverin karar vermekte ve kağıt işlerinde ağır kalıyordu. Zaman içinde aynı rolü Sean Parker aldı. Zuckerberg, Saverin'in şirketteki payını yüzde 30'dan yüzde 10'a düşürdü. Filmde de olduğu gibi Saverin bir süre sonra Facebook'u dava etti. Dava Saverin'in şirkette yüzde 5 pay alması ile (bugün 2.5 milyar dolardan fazla) tamamlandı.

Tyler ve Cameron Winklevoss

Winklevoss kardeşler ve iş ortakları Divya Narendra, 2003'de Zuckerberg'in karşısına Harvard öğrencilerine yönelik yeni sosyal ağ projeleri HarvardConnection ile çıktılar. Zuckerberg'in sözlü olarak siteye yardım edeceği sözünü verdiği söyleniyor.

Mark Zuckerberg, Kasım 2003 ve Şubat 2004 arasında ikiz kadreşlerle e-posta görüşmeleri ve bazı yüz yüze görüşmeler yaptı. Zuckerberg'in Şubat 2004'te TheFacebook.com'u açmasının ardından kardeşler sitenin varlığından haberdar oldu. Birkaç gün sonra Winklevoss kardeşler ve iş ortakları Divya Narendra, Zuckerberg'e bir itiraz mektubu yolladı.

HarvardConncetion birkaç ay sonra ConnectU adıyla açıldı ancak ün kazanmayı başaramadı. ConnectU'nun kurucuları 2004'de Zuckerberg'e karşı yıllarca sürecek bir dava açtı. 2008'de dava sonuçlandı. Facebook, 1.253.326 hisse ve 20 milyon dolar karşılığında (bugün 180 milyon dolar) ConnectU'nun değerlerine sahip oldu.

Mart 2008'de ConnectU kurucuları, kararı feshetmeye yönelik yeni bir dava daha açtılar ve Facebook'u hisse değerinde kendilerini yanıltmakla suçladılar.

Paul Ceglia

Ceglia, geçtiğimiz Haziran'da açtığı davada Zuckerberg ile bir anlaşması olduğunu ve 1.000 dolar yatırım karşılığında yüzde 50 pay alacağını iddia etmişti. Ceglia, 'the face book' adındaki site tamamlanana dek her gün payının yüzde bir artacağında anlaştıklarını ve proje 34 gün geç tamamlandığından şirketin yüzde 84'üne sahip olması gerektiğini söylemişti.

Ceglia'nın söyledikleri ve bunları söylemek için 6 sene beklemesi kulağa saçma geliyordu. Geçtiğimiz günlerde ise dava yeniden gündeme geldi. Caglia, hukuk şirketi DLA Piper ile iddialarını yeniden düzenledi ve iddialarını destekleyecek e-posta görüşmelerine sahip olduğunu söyledi. İddiaya göre Ceglia, Zuckerberge'e StreetFax adındaki bir projede çalışmak için 1.000 dolar, aynı zamanda 'the face book'a fon sağlamak için 1.000 dolar teklif etmişti. Davada ikilinin Boston'da buluşup bir şahit huzurunda kontrat imzaladıkları yer alıyor.

İddialara göre ikili sitenin domain adı ve iş modeli hakkında görüştüler. Davaya göre Zuckerberg, Ceglia'ya her gün için yüzde 1 pay verilmesinin eşitsizlik olduğunu söylemiş ve projeyi 50/50 olarak bölmeyi kabul etmişlerdi.

Facebook, e-postaların ve kontratın uydurma olduğunu söylüyor. Şirket eğer kanıtlar üzerinde oynama yapıldığını kanıtlayamazsa Ceglia'dan kurtulmak için bir miktar parayı gözden çıkarması gerekebilir.

FACEBOOK'UN PATRONU ZUCKERBERG'İN İNTERNETE SIZAN ŞOK GÖRÜNTÜLERİ