Elektronik atıklar cari açığa derman olacak
Güncelleme Tarihi:
Elektrik ve Elektronik Geri Dönüşüm ve Atık Yönetimi Derneği (ELDAY) Genel Müdürü Muharrem Yamaç, "Eğer elektronik atıkları ayrı ve düzgün toplarsak büyük ihtimalle ithalata ayrılan kaybın tamamını değil ama bunun büyük bir kısmını kurtarabiliriz." dedi.
Yamaç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, vatandaşların, ömrünü tamamlayan elektronik eşyaları geri dönüşüme vermek yerine hurdacılara verdiğini veya çöpe attığını söyledi.
"Türkiye'de nereden baksanız evlerde 5-6 milyon ton elektronik atık var." diyen Yamaç, çöpe atılan bu e-atıkların hem ülke ekonomisine hem de çevreye zarar verdiğini anlattı.
Yamaç, "Türkiye hurda demir çelik ithalatına son 10 yılın ortalamasına göre yılda yaklaşık 6,5-7 milyar dolar harcıyor. Bunun da cari açığa yüzde 10 negatif etkisi bulunuyor. Eğer elektronik atıkları ayrı ve düzgün toplarsak büyük ihtimalle ithalata ayrılan kaybın, tamamını değil ama bunun büyük bir kısmını kurtarabiliriz." diye konuştu.
Ömrünü tamamlamış eski ürünlerin kullanımın enerji sarfiyatını artırdığına da işaret eden Yamaç, düzgün şekilde geri dönüştürülmemesi sonucu da kurşun, cıva, brom ve krom gibi zehirli materyallerin salınımına yol açıp, insan ve doğa sağlığına zarar verdiğini de belirtti.
Atık bir floresan 30 bin litre suyu kullanılmaz hale getiriyor
Bir floresanın içerisinde bulunan cıvanın 30 bin litre suyu kullanılamaz hale getirdiğine dikkati çeken Yamaç, "Bir çay kaşığının 70'te 1'i cıva bile 80 bin metrekarelik göldeki suyu kirletip yaşayan balıkların yenmesini engelliyor. 80 bin metrekare ise Topkapı Sarayı'nın kapladığı alana eşit. Ayrıca 1995 yılından önce üretilen buzdolaplarında bulunan CFC gazı da egzoz gazına göre 10-15 bin kat fazla ısı tutarak sera etkisini artmasına yol açıyor." diye konuştu.
Atık elektrikli ve elektronik eşyaların geri dönüşümü konusunda teşvik verilmesinin önemine de değinen Yamaç, "Standartlara, çağa ve çevreye uygun geri dönüşüm tesislerinin kurulması için teşvik verilmesi gerekiyor. Çünkü teşvikle bu sistemi kurmazsak toplamayı da başaramayız. Bir de bizim kültürümüzde var, atmıyoruz. Hurdacılara verdiğimizde ise buzdolabı gibi tehlikeli olacak ürünleri parçalıyor. Bunların yağları dışarı, toprağa akıyor. İşine yarayan yerlerini
yedek parça olarak satıyor, geri kalanını çöpe atıyor. Bu hem sektöre hem de çevreye zarar veriyor. " ifadelerini kullandı.
Yamaç, e-atığı bulunan kişilerin ürünlerini atık geri dönüşüm tesislerine vermeleri gerektiğini dile getirerek, bu atıkların geri dönüşümü konusunda okullarda eğitim verilmesinin şart olduğunu kaydetti.