Dijital medya ve Türkiye

Herkese göre internet geleceğin mecrası. Özellikle medya alanında çok büyük yenilik ve gelişmeler bu sektörde gerçekleşecek gibi görünüyor. Son 10 yılda teknoloji çok hızla ilerledi ve artık hayal bile edemeyeceğimiz bir hızla ilerlemeye de devam ediyor. İnternetin hayatımıza girmesi ile geri dönüşü olmayan bazı değişiklik yaşandı. Bunlardan en önemlileri ise medya alanında karşımıza çıktı.

Başlangıçta Copy-Paste mecraları olarak görülen (hala öyle gören eski kafalılar bulunuyor) internet gazeteciliği, ülkemize has şekillerde gelişerek bugünlere geldi. Ancak madalyonun öteki yüzünde de internet gazeteciliğini farklı amaçlar için kullanıp değerini düşürenlerin olduğu da bir gerçek.

Günümüzde bu sektöre baktığımızda evde güncellenen sitelerden, binlerce dolarlık bütçeli büyük medya kuruluşlarının sayfalarına kadar farklı türde mecra karşımıza çıkıyor. Hemen hepsinin ana kaynağı Anadolu Ajansı ya da bu alemdeki jargonla söylemek gerekirse AA. Bugün belli bir ücret ödeyip AA abonesi olduğunuzda dünyanın dört bir yanından haberlere ulaşabiliyorsunuz. Birçok portal, site, haber sitesi ya da gazete sitesi AA kaynaklı çalışıyor.

Elbette  kendi muhabirinin topladığı haberleri değerlendiren büyük kuruluşlar da var ama bunlar genelde gazete siteleri ve yeteri maddi gücü olan büyük kuruluşlar.

Az önce de bahsettiğim gibi internet siteleri önceleri Copy-Paste haberciliği yapan amatör girişimler olarak görüldü. Ancak ne hikmetse bazı özel haberleri sitelerden alıp kendi imzası ile gazetede yayınlamayı normal sayan bir kesim de vardı. Günümüzde ise artık internet belli bir konuma geldi. Fakat bu seferde Türkiye'ye has bir habercilik oluşmaya başladı: Kadından faydalanma. Alakalı alakasız çok hit alan sitelere baktığımızda 'o mankenin  bacağı', 'bu ünlünün frikiki', 'şu sanatçının poposu' gibi genelde magazinel değeri olan konular ön plana çıkmaya başladı. Hatta bazı haber sitelerinde bu tip magazinel konulardan gerçekten haberlere ulaşmak zor olmaya bile başladı. Yani sitelerin ana sayfaları bir nevi arka kapak oldu.

Tabi durum dünyada böyle değil. Orada da magazin önemli bir etken ama bizim gibi saygın sitelerin ana sayfalarında diğer haberlerden daha fazla olacak kadar değil. Bu ayrımı iyi yapıldığında sorun olmuyor. Ama arka sayfa güzelleri ile dolu olan bir ana sayfa bana pek ilgi çekici gelmiyor. Özellikle de konu haber olunca.

Bir de internetle beraber farklı bir haber sunuş şekli de oluştu: Meraklandırıcı ve tıklama sağlayıcı haber. Konu internet olunca reklamverene sunulacak en önemli değer hit sayısı. Sayfanın toplamının aldığı hit önemli bir etken. İşte bunu artırmak için ana sayfada başlık verip kullanıcıyı mutlaka içeri çekmek gerekiyor. Burada ise örneğini genelde ve sadece Türk sitelerinde gördüğüm dahiyane bir çözüm imdada yetişmiş: İçinde gazeteciliğin temel kuralı olan 5N1K (nedir diye merak edenler Google'da arama yapabilir) öğelerini barındırmayan bilakis meraklandıran haber anlayışı. Örneğin 'Apple'ın yeni telefonu satışa sunuldu' başlığı ve altında 'Apple yeni telefonunu Türkiye'de satışa sundu. Bilin bakalım kaç para? Detaylar haberimizde...' cümlesi ile biten bir haber. Eh tabi kullanıcı da merak edip içeri tıklıyor elbette. Belki bu örnek faydalı bir örnek olabilir ama bazen kelime oyunları, aldatmaca ve kandırmaca dolu haberlerle de bu tip tıklamalar yaptırılıyor.

Bu tarz haberciliği pek tasvip etmiyorum açıkçası. İnternette yazıyor olmak ciddiyetsiz olmayı gerektirmiyor. Kaldı ki bir iki haber olsa yine iyi. Bazı sitelerin ana sayfaları tamamen bu tip spot ve başlıklarla dolu oluyor. Bu tip fikirlerin ne okuyucuya ne de yayıncıya fayda sağlayacağını düşünmüyorum.

Öte yandan internet gazete, dergi ya da diÄŸer mecralar gibi sadece yerel konulara hitap eden bir mecra deÄŸil. Bugün bir site açtığınızda tüm dünya ile rekabet ediyorsunuz. Özellikle konu biliÅŸim ve habercilik olunca anında içerik sunabilmek çok önemli. Bir ürünü dünyada ilk kez incelediÄŸi için binlerce site tarafından linklenen teknoloji sitesi sahibi tanıdıklarım var. Yani yapınca oluyor. Ama emek harcamak lazım.Â

İçerik üretmek zor ve meşakkatli bir iş. Ülkemizde de içerik üretenler henüz hakettikleri konumda değiller. Günün birinde dünya liglerinde savaşacak güce ulaştığımızda içeriğin ne kadar önemli olduğu da ortaya çıkacak. O gün geldiğinde hazırlı olmak gerek...