Covid-19 çevrimiçi satın alma davranışlarını nasıl değiştirdi?

Türkiye, Brezilya, Çin, Almanya, İtalya, Kore Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Güney Afrika ve İsviçre’den toplam 3.700 kişinin yanıtlarının değerlendirildiği rapora göre; tüketicilerin %50’den fazlası pandemi sürecinde çevrimiçi alışverişe geçiş yapmış durumda. Covid-19 öncesi ve Covid-19 sonrası internetten alışveriş oranlarının da karşılaştırıldığı raporda, seyahat ve turizm satışlarında ciddi bir düşüş yaşanırken; yeme-içme kategorisinin ciddi bir ilgi görerek, en çok tercih edilen e-ticaret ürün kategorilerinde, kozmetik-kişisel bakım ve dijital eğlence-streaming platformları ile birlikte ilk 3’e girdiği görülüyor. 

En fazla hangi ürün kategorilerinde alışveriş yapılıyor? 

Türkiye’deki tüketiciler, kişisel bakım, besin ve vitamin takviyeleri ve sağlık ürünleri siparişlerinde ilk sıralarda. Haftalık satışlar baz alınarak yapılan değerlendirmeler, Türkiye’de yaklaşık 4 müşteriden 1’inin en az 1 kişisel bakım ürünü, besin ve vitamin takviyesi ya da sağlık ürünü sipariş ettiğini ortaya koyuyor. Ayrıca, Türkiye Covid-19 döneminde haftalık moda ve aksesuar alımlarında en yüksek orana sahip ülke olarak dikkat çekse de ortalama harcama açısından bakıldığında, müşterilerin bu kategorideki ürünlerde diğer ülkelere göre düşük harcama yaptığı anlaşılıyor. Yani evet, alıyoruz ama ucuzunu alıyoruz diyebiliriz. 

Hangi teslimat seçeneği tercih ediliyor? 

Teslimat yöntemlerine gelirsek; burada da tüketici davranışları ülkelere göre değişkenlik gösteriyor. Türkiye’de kapıda ödeme tercihi 2020’nin ilk aylarında %4 civarındayken, Covid-19 sonrası bu oranın %31’e kadar yükseldiğini görülüyor. Teslimat seçeneklerinde de eve teslimat %96, işyerine teslimat %32, teslim alma noktasından teslim alma ise %15 oranında tercih ediliyor. 

Ülkelere göre temel ürün tercihleri farklılık gösteriyor… 

Teme ürün alışverişlerinde de yine ülkelere göre ciddi farklılıklar söz konusu. Türkiye, Çin ve Rusya gibi ülkelerde tüketiciler internet üzerinden daha çok “temel ürün” alışverişine yönelirken Almanya, İsviçre gibi ülkelerde böyle bir durum söz konusu değil. Özellikle 55 yaş üstü tüketicilerin %73’ü temel ürün alışverişine ağırlık verirken; Brezilya, Türkiye, Çin ve Güney Afrika’dan katılımcıların yaklaşık %50’si dijital eğlence ve isteğe bağlı ürünlere de ilgilerinin arttığını belirtiyor. 

Seyahat ve eğlence kategorilerine bakış değişti… 

Tüketicilerin seyahat ve eğlence konularına bakışı da değişmiş durumda. Türkiye’deki tüketicilerin %70’ten fazlası seyahat tercihlerinin ülke içine yöneleceğini belirtiyor. Bunun yanı sıra Türkiye, Çin ve Güney Afrika vatandaşları çoğunlukla dijital eğlence platformlarında daha fazla zaman geçirmeyi sevdiğini belirtiyor. Çinli katılımcıların %43’ü ve Türk katılımcıların %39’u içerikleri yalnızca dijital kanallar üzerinden tüketmekle kalmayıp aynı zamanda kendi dijital içeriklerini de oluşturmaya başladıklarını belirtiyor. 

Pandemiden sonra ne olacak? 

Bana göre raporda Türkiye’ye dair en önemli veri, tüketicilerin %60’ının pandemiden sonra da bu süreçte edindikleri çevrimiçi satın alma alışkanlıklarını devam ettirmek istemesi. Yani, “online alışverişin kolaylığına alıştık” demiş vatandaşlarımız özetle. Önemli bir veri de 54 yaş üstü tüketiciler internetten alışveriş yapmaya başlamış olması. Bu yaş grubundaki tüketicilerin neredeyse yüzde 80’i internetten daha sık alışveriş yaptıklarını belirtiyor ve “Ben tanımadığım, bilmediğim yerden alışveriş yapmam.” anlayışı da yavaş yavaş geride kalmış görünüyor.  Görünen o ki e-ticareti iş stratejilerinin merkezine koyan şirketler bu zorlu dönemin ardından da yükselişlerini sürdürmeye devam edecek.

Şinasi Furkan AVCI
twitter.com/snsfrknvc