Çinli teknoloji şirketleri Çin istihbaratı için mi çalışıyor?

Foreign Policy dergisinde, ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Karşı İstihbarat Şubesi Başkanı William Evanina dahil üst düzey istihbaratçıların görüşlerine yer verildiği "Teknoloji Devleri Çin'e Casuslukta Hayati Avantaj Sağlıyor" başlıklı bir makale yayınlandı. 

Makalede özel Çin şirketlerinin, Çin'in istihbarat servisleri için çalınmış veriyi işlemeye yardım ettiği, ellerindeki veriyi de Çin'in güvenlik ve istihbarat teşkilatlarıyla paylaştıkları ileri sürüldü. 

Evanina'nin konuya ilişkin "Çin teknoloji şirketleri Pekin yönetimine, herhangi bir şekilde elde ettikleri veya çalıntı verinin işlenmesinde, Çin istihbarat servisleri için yararlı hale getirilmesinde kilit rol oynuyor. İşlenen bu veriler Çin'e, yabancı hükümetlerde ve dünyanın dört bir yanında özel sektörde çalışan kişileri hedef almak için nokta atışı bilgi derleyerek büyük fırsat tanıyor." ifadesine yer verilen makalede, diğer ABD'li yetkililerin de benzer iddiaları sıralanıyor.

Eski bir üst düzey CIA yetkilisinin "Çin'in istihbarat servisleri ile Çin şirketlerinin daha fazla kucaklaştığını, 2017'de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in artan otoriterliği altında Pekin yönetiminin Çin işletmelerini, Çin istihbarat ve güvenlik teşkilatlarıyla çalışmaya ve veri paylaşmaya zorlayan yeni bir ulusal istihbarat yasası çıkardığını" belirterek, "Bu durum pek çoğumuz için bu günlerde olacakların habercisiydi." dediği belirtildi.

Makalede, "Çin'in istihbarat ve güvenlik teşkilatlarının, büyük veri analitiği kabiliyetine sahip Alibaba, Tencent, Baidu gibi özel şirketlere, ABD kurumlarından korsanlıkla çalınan muazzam çapta bilgiyi işleme ve analiz etme emri verildiği, işlendikten sonra verinin derhal Çin kurumlarına geri döndüğü" belirtildi. 

Yetkililer bu durumun, örneğin ABD'de Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA) ve Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) Çin ordusu hakkında topladığı 10 veya 15 petabaytlık veriyi Google, Amazon veya Microsoft gibi şirketlere birkaç gün içinde analiz ettirmesi anlamına geleceğine, bunun imkansız olduğuna işaret edildi.

ABD Ticaret Bakanlığı, eylül ayında "ulusal güvenliği koruma" gerekçesiyle Çinli şirketlere ait sosyal medya uygulamaları TikTok ve WeChat'in yasaklamak için Federal Mahkemeye başvurmuştu. 

Bakanlıktan yapılan açıklamada, Çin Komünist Partisi'nin ABD'nin ulusal güvenliğini, dış politikasını ve ekonomisini tehdit etmek için bu uygulamaları kullandığı kaydedilmişti.

Bu uygulamalara erişimin ortadan kaldırılması ve işlevlerinin önemli ölçüde azaltılmasıyla ABD'deki kullanıcıların korunacağına işaret edilen açıklamada, TikTok ve WeChat'in oluşturduğu tehditlerin aynı olmasa da benzer olduğu aktarılmıştı.

Açıklamada, her iki uygulamanın da kullanıcılardan konum, tarama ve arama geçmişleri de dahil olmak üzere veri topladığı belirtilerek, bu şirketlerin Çin Komünist Partisi'nin istihbarat servisleriyle zorunlu iş birliği içinde olduğu ifade edilmişti.

Bakanlığın açıklamasında "Bu durum WeChat ve TikTok kullanımının ulusal güvenliğimiz için kabul edilemez riskler oluşturmasına neden oluyor." değerlendirmesine yer verilmişti.

ABD Federal İletişim Komisyonu, temmuz ayında da Çin'in teknoloji devi şirketleri Huawei ve ZTE'nin ulusal güvenliğe tehdit olarak belirlendiğini açıklamıştı.

ABD, Çin'in teknoloji şirketi Huawei'yi, ulusal güvenliğe aykırı faaliyetlerde bulunma riski oluşturduğu gerekçesiyle teknoloji ihracatına kısıtlama getirdiği kişi, şirket, devlet ve diğer tüzel kişilikleri içeren Varlık Listesi'ne 2019'da almıştı.