Bugünün mesleklerinin yarısı 20 yıl içinde yok olacak

TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunu bünyesinde kurulan (KEFEK) Alt Komisyon Başkanı Bakbak, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Bakbak, alt komisyon olarak iki yıllık çalışmaları sonucunda hazırladıkları raporun kabul edildiğini belirterek bu süre içerisinde YÖK, TÜBİTAK ve STK'ler olmak üzere, birçok paydaşın konuyla ilgili görüş ve önerilerini aldıklarını söyledi.

Dört yüz elli sayfadan oluşan bu raporu, akademisyenlerden oluşan bir ekibin tamamladığını vurgulayan Bakbak, "Sekiz bölümden oluşan raporda, ülkemizin BTMM alanlarının dünyadaki ve Türkiye'deki mevcut durumu, gençlerin ilgisi ve kuruluşların konuyla ilgili yaptıkları çalışmaların analizlerine yer verildi. Komisyona 20 toplantıda 35 sunum yapıldı. 400'den fazla bilimsel makale, tezler, uluslararası rapor ve plan incelendi. Rapor Türkiye'de bu alanda yapılacak çalışmalara pusula işlevi görecektir." diye konuştu.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) süreciyle BTMM'nin öneminin ortaya çıktığına dikkati çeken Bakbak, teknolojinin sadece hayatı kolaylaştırmadığını, bir yatırım aracı olarak da ekonominin önemli bir parçası olduğunu söyledi.

Ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin, ürettikleri teknolojiyle ölçüldüğünü belirten Bakbak, "Bunun en bariz örneğini, tüm dünyayı saran ve yaşamı her yönüyle değiştiren Kovid-19 salgınında gördük. Bu süreçte hayat teknoloji yardımıyla devam etti. Bu süreçte eğitim-öğretim, dijital ortamda ve uzaktan eğitim ile sağlandı. İnternet üzerinden alışveriş hiç olmadığı kadar yaygınlaştı. Sosyalleşme sanal ortamlarda gerçekleşti. Evden çalışma imkanları ile iş koşulları bile şimdiye kadar cesaret edilemeyen düzenlemelerle bir anda hayatımıza dahil oldu." değerlendirmesinde bulundu.

"Mesleklerin yüzde 75'i BTMM içerikli olacak"

Gelişmiş ülkelerin, insan kaynaklarını BTMM alanlarına doğru bir şekilde yönlendirdiklerini vurgulayan Bakbak, bu alanda eğitim alan gençlerin çok daha kolay iş bulma imkanına sahip olacağını dile getirdi.

BTMM alanlarında yetişmiş nitelikli insan gücüne ihtiyacın artacağına işaret eden Bakbak, "21. yüzyılda mesleklerin yüzde 75'inin BTMM içerikli olacağı tahmin edilmektedir. Günümüzde ilkokulda okuyan öğrencilerin yüzde 65'i üniversiteden mezun olduğunda şu anda var olmayan işlerde çalışacağı öngörülmektedir. Yapılan araştırmalara göre gelecek 20 yıl içinde mevcut mesleklerin yüzde 47'sinin yerini bilgisayarlar ya da başka mesleklerin alacağı, gelecek 10 yıl içinde BTMM mesleklerinin diğer BTMM dışı mesleklere göre yüzde 17 daha fazla artacağı öngörülmektedir." ifadelerini kullandı.

"Türkiye'nin BTMM alanlarına yönelmesi lazım"

Türkiye'de de insan kaynaklarının BTMM alanlarına yönlendirilmesi gerektiğini söyleyen Bakbak, “Küresel pazarda daha üst noktaya sıçramak, rekabetçiliği artırmak ve sürdürülebilir kılmak için bu alanlara yönelmemiz lazım. Türkiye'nin, dünyanın ilk 10 ekonomileri arasına girebilmesini sağlamak için de BTMM alanlarında ilerlemesi gerekir. Gençlerimizin küresel çapta meslek sahibi olmaları ve rekabet edebilmeleri için şimdiden ileri düzeyde planlamalar yaparak bir an önce harekete geçmek, ülkemiz için olmazsa olmazdır. 2023, 2053 ve 2071 hedeflerine koşan Türkiye'ye kapıyı açacak olan da nitelikli olarak yetiştirilmiş nesillerimizdir. Bu doğrultuda biz gelecek nesillerimizi bilim, teknoloji, mühendislik ve matematiğin ışığında kanatlandıracağız." diye konuştu.
Derya Bakbak, AB ülkelerinde gençlerin lisans düzeyinde BTMM alanlarını tercih etme oranının yüzde 25 olduğunu, Türkiye'de ise bu oranın yüzde 15 civarında olduğunu kaydetti.

Yükseköğretimde öğrenci sayısının arttığını ancak buna karşın BTMM alanlarını tercih eden öğrenci sayısının azaldığını dile getiren Bakbak, "Yüksek lisans ve doktora düzeyinde BTMM alanlarını tercih edenlerin oranı açısından AB ülkelerinden daha iyi durumdayız. Ülkemizde 2014-2019 yılları arası yüksek lisans düzeyinde öğrenim gören öğrenci sayılarında artış olduğu görülmektedir. BTMM alanlarında yüksek lisans öğrenim gören öğrenci sayıları ile ilgili oranın ise lisansın aksine düşüş değil yükseliş gösterdiği söylenebilir. 2014 yılında BTMM alanlarında yüksek lisans yapanların oranı yüzde 20,9 iken, 2019 yılında yüzde 27,2 olarak belirlenmiştir. Diğer yandan bu değer diğer AB ülkelerinde ortalama yüzde 20'ler civarında kalmıştır." dedi.

"BTMM strateji belgesi oluşturulmalı"

Raporda gençlerin BTMM alanlarını seçmelerini etkileyen faktörlerin analiz edildiğini de belirten Bakbak, somut verilerle öneriler yaptıklarını söyledi.
BTMM strateji belgesinin oluşturulması, BTMM kurulunun oluşturulması, BTMM ekosisteminin belirlenmesi ve BTMM platformunun oluşturulması gibi birçok somut öneriler sunduklarını dile getiren Bakbak, "BTMM alanlarında eğitim materyallerinde yerli üretim, çocuklara yönelik programlar, farkındalık faaliyetleri, BTMM mesleklerinin özendirilmesi, BTMM hedef kitlesinin genişletilmesi, okul dışı etkinliklerinde BTMM alanlarının özendirilmesi gerekir. Ayrıca ödüllü yarışmalar düzenleme, motivasyon kuramları kullanımı, fayda-değer müdahalesi, ego ideali verilmesi gibi konular önemsenmeli. Kızların BTMM alanlarına yönlendirmede mutlaka aile desteğinin sağlanması gerekir. Kadınlara özgü AR-GE paketleri, kapsamlı bilimsel araştırma, bilim, teknoloji temelli girişimcilik ve yenilikçilik faaliyetlerinde kadın erkek eşitliğinin teşvik edilmesi, kızların dikkatini çeken STEM etkinliklerinin düzenlemesini çok önemsiyoruz. Raporumuzda bu konular üzerinde önemle durduk.” ifadelerini kullandı.