Blok zinciri teknolojisi iş yapmanın yeni yollarını nasıl sağlıyor?

Blok zinciri gibi bir dağıtılmış defter teknolojisi (DLT), işlemleri basitleştirmeye ve dünya genelinde birden fazla bağımsız tarafla verimli ve güvenli etkileşimler gerçekleştirmeye yardımcı olur. Hem de bunu üçüncü bir aracıya ihtiyaç duymadan yapar. Bu işlemler çiftliklerden elde edilen verileri göndermekten tutun da, bankacılık ve sözleşme işlemlerine kadar farklılık gösterebilir. 

Blok zinciri teknolojisinin temelleri: dağıtılmış, güvenilir, güvenli, değişmez ve ölçeklenebilir 

Blok zinciri teknolojisi, her katılımcının ağdaki tüm işlemlerin bir veritabanını, yani defterini tuttuğu eşler arası bir ağ oluşturarak çalışır. ‘Bloklar’ içine toplanan bu işlemler, şifrelenip birbirine bağlanır ve böylece bir ‘zincir’ oluşturulur. Şifreli şekilde birbirine bağlı bloklar, verilere erişimi olan taraflara birleşik ve müşterek bir bilgi görünümü sunan temel bir veri katmanını oluşturur. Bu metot, kuruluşlara güvenilir iş ağları kurma konusunda yeni bir imkan sunar. Günümüzde, mevcut teknolojiler kullanarak ölçeklenebilir bir blok zinciri ağı oluşturmak, hem kurulum açısından karmaşık hem de yönetim açısından zorlayıcı oluyor. Bir blok zinciri ağı oluşturmak için her bir ağ üyesinin manuel olarak donanımı tedarik etmesi, yazılım yüklemesi, erişim kontrolü için sertifikalar oluşturması ve yönetmesi ve de ağ bileşenlerini yapılandırması gerekiyor. Blok zinciri ağı işler duruma geldiğinde, altyapıyı sürekli denetlemeniz ve işlem taleplerindeki artış veya ağa katılan ya da ağdan ayrılan yeni üyeler gibi değişikliklere uyum sağlamanız gerekiyor. 

Amazon Web Services (AWS), AWS üzerinde inşa edilmiş blok zinciri teknolojisinin, müşterinin karşılaştığı sorunları nasıl ele aldığını ve değişik sektörlerde yeni iş yapış yollarının nasıl hayata geçirildiğini anlatıyor. 

Kullanım örneği: Çiftçileri, tarla verisinin şeffaf bir şekilde satışı ile güçlendirme 

Çiftçiler, ekim ve hasat işlemlerinin her adımında büyük miktarda veri toplar. Hangi mahsullerin ekileceği ya da kaç tane fidan dikileceği gibi çiftçinin fikri mülkiyeti olarak nitelendirilen lisanslı veriler, anonim hale getirilebilir, üçüncü taraflara satılabilir ve tarım endüstrisine dünyanın her yerinden çiftlikler hakkında gerçek zamanlı bilgiler sağlayabilir. Ancak, çiftçiler bu mahsul verilerinden nasıl para kazanabileceklerinden tam olarak emin değillerdir. 

AWS üzerine kurulan Farmobile, bu zorlukları blok zinciri tabanlı değişim yoluyla ele alıyor. Bu çözüm çiftçilere, onaylı alıcılar için verilerini lisanslama yetkisi veriyor ve hesap oluşturma, teklif yaratma, teklifi onaylama, teklifin icrası ve dijital mülkün teslim edilmesi gibi imkanlar sağlıyor. Sorun yaşamadan tek kullanımlık lisans satabiliyorlar ve bu esnada çiftliklerinin ismini bile açık etmeleri gerekmiyor. Yine de çiftçiler, bilimsel tarım uzmanları, ekipman üreticileri ve perakendeciler gibi potansiyel alıcıların kim olduklarını görebiliyorlar ve istedikleri teklifi reddetmekte özgürler. 

Farmobile, mahsul verisini daha değerli bir ürün haline getirme konusunda daha fazla çiftçiye destek olabilmek adına küresel olarak genişlemek amacıyla çalışmaya devam ediyor. Farmobile, block zinciri tabanlı programını AWS üzerinde inşa etmenin, yüksek güvenlik ve uyumluluk standartları sağlamasının yanı sıra, işlerin hızlıca ölçeklenmesine imkan tanıdığı için de büyüme potansiyelleri için çok önemli olduğunu düşünüyor. 

Kullanım örneği: Finansal erişimin artırılması 

Blok zinciri teknolojisinin bir başka kullanım örneği de Filipinler finans sektöründen. Kırsal kesimdeki bankalar büyük bankaların sahip oldukları kaynaklardan yoksunlar ve gelişmeleri ya da hayatta kalmaları neredeyse imkansız. Bunun sonucu olarak da, kırsal kesimde yaşayan Filipinlilerin büyük çoğunluğunun bankacılık hizmetlerine erişimi ya çok az ya da hiç yok. 

Blok zinciri teknolojisi kullanımında öncü olan UnionBank, bu sorunu ortadan kaldıracak bir blok zinciri çözümü oluşturmak için AWS Ortağı olan ConsenSys ile güçlerini birleştirdi. Yeni, blok zinciri tabanlı çözüm, mevcut bankacılık altyapısına ya da aracılara ihtiyaç duyulmadan yerel ödemelerin yapılmasını sağlayan, merkezi olmayan, uygun maliyetli ve neredeyse gerçek zamanlı bir ağ oluşturdu. Ayrıca, kurumsal blok zinciri teknolojileri için AWS’de yapılandırılmış bir ConsenSys ürünü olan Kaleido’yu kullanarak UnionBank, sıfırdan bir blok zinciri çözümü oluşturmak için gerekli olan para, zaman ve çabadan tasarruf etti. AWS tüm bu süreçlerde altyapı düzeyinde bütünleşik bir güvenlik sağladı. 

Kullanılan bu blok zinciri çözümü, kırsal bankalara -arka ofis işlemlerini manuel olarak işleme yüklerini azaltarak- müşterilerine daha fazla hizmet sunabilmek için mevcut personellerini kullanabilme imkanı da sağladı. Yani bu teknoloji sadece bankacılık erişimini ve kapsamını artırmakla kalmadı, aynı zamanda sürdürülebilir ve geleceğe yönelik yeni bankacılık uygulamalarına da ilham verdi. 

Kullanım örneği: Petrol ve gaz sektöründeki sözleşme ihtilaflarının sınırlandırılması 

Diğer bir örnek ise petrol ve gaz sektöründen. Petrol ve gaz tedarik zincirindeki taşıma işleri, toprak sahipleri, hükümetler, petrol ve gaz şirketi operatörleri, arazi mühendisleri ve finans kurumları dahil olmak üzere pek çok paydaşı içinde barındırmakta. Petrol madencileri ile arazisinden petrol çıkarılan hak sahipleri arasında kritik bir adım var. Telif hakkı ödemelerini kontrol etmek, paydaşların sözleşme koşullarını önceden kabul etmelerini gerektiren uzun ve manuel bir süreç. Ancak bu koşullar genellikle her iki tarafta farklı yorumlanıyor ve çoğu zaman anlaşmazlıklara yol açıyor. 

GuildOne, şirketlerin telif hakkı sözleşmesi işlemlerini gerçekleştirmek için daha verimli, güvenli ve uygun maliyetli bir yola ihtiyacı olduğuna inanıyordu. Blok zinciri teknolojisi kullanarak, sözleşme koşullarının kopyalarının üretilebildiği ve fikir birliği ile anlaşmaya varılabilen bir çözüm geliştirdiler. Böylece anlaşmazlık olasılığını azalttılar ve sözleşme yönetimi maliyetlerinin büyük bir kısmını ortadan kaldırdılar. 

GuildOne, telif hakkı defteri oluşturmak ve paydaşların sıkı gizlilik ve güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak için, iş odaklı ve uzun ömürlü olan, AWS üzerinde inşa edilmiş bir blok zinciri platformunu, R3’ün Corda’sını kullanmayı seçti. AWS’nin kazandırdığı güvenlik özelliklerinin, sundukları telif hakkı defteri çözümlerinin petrol ve gaz sektöründe hızlı kabul görmesi adına hayati bir önemi olduğuna inanıyorlardı.