Güncelleme Tarihi:
Bitcoin ele avuca gelebilecek bir para birimi değil; tamamen dijital bir yapıda olan Bitcoin, bir mutabakat ağı aslında. Kullanıcılar bu sistem üzerinde herhangi bir aracı olmaksızın birbirlerine doğrudan transfer yapabiliyor.
BITCOIN NEDİR?
Bitcoin, 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından deneysel olarak başlatılmış, herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan, ancak ülkelerin para birimleriyle alınıp satılabilen, herhangi bir üçüncü parti hizmetine aracı kurumuna gerek kalmadan transferi yapılabilen bir tür dijital para birimidir. Küresel piyasalarda, Dolar ve Euro’ya alternatif olarak lanse edilen Bitcoin’in sembolü ฿, kısaltma ise BTC‘dir.
BITCOIN, KAĞIT PARANIN ALTERNATİFİ OLABİLİR Mİ?
Bir çok kişinin Bitcoin’i kağıt paranın geleceği olarak gördüğü bir gerçek. Gelecekte kağıt paranın tedavülden kalkıp dijital paraya geçeceğimizi iddia edenlerin sayısı azımsanmayacak kadar çok. Fakat ben bunun için henüz erken olduğunu düşünenlerdenim. Bilim kurgu filminden fırlayıp hayatımıza sinsice giren bu sanal paranın, kağıt paranın yerini alabilmesi günümüz koşullarında mümkün görünmüyor. Hatta Bitcoin’in bir tür balon olduğunu söyleyenler bile bulunuyor. Queensland Üniversitesinden Profesör John Quiggin gibi.
Fakat ciddiye alınması gereken bir para birimi olduğunu da kabul etmek gerekiyor. Zira dünyanın bir çok ülkesinde bireysel anlamda kullanıldığı gibi resmi olarakta devletler nezdinde itibar görmeye başladı. Alman Maliye Bakanı, Ağustos ayı içerisinde Bitcoin’i, bir tür hesap birimi olarak gördüklerini söyledi. Hatta İran’ın, kendisine yönelik yaptırımları aşabilmek adına Bitcoin kullandığı söyleniyor.
BITCOIN NASIL ÜRETİLİR?
Bitcoin üretim işine madencilik (mining) deniyor. Bitcoin çıkartmak, yani madencilik yaparak bir miktar Bitcoin elde etmek, madenciliğin tek amacı değildir. Madencilik, hesaplama yetkisini kullanarak işlemi gerçekleştirme, sistem ağını güvenli bir şekilde koruma ve sistemdeki her kullanıcıyı senkronize hale getirme işlemidir. Sistem tek bir merkezden kontrol edilemediği için Bitcoin kullanılan her yerde süreci çalıştırmak, sistemi gözetmek türü işleri birilerinin bir bedel karşılığında yapması gerekiyor ve bu işi yapanlara madenci deniyor.
Bitcoin madenciliğini tek başınıza yapmak isterseniz bilgi birikiminin yanı sıra çok iyi bir bilgisayar sistemine de sahip olmanız gerekiyor. Çünkü Bitcoin madenciliği, bilgisayarınıza ait donanımlar ile yapılıyor. İlk olarak işlemci (CPU) ile yapılan Bitcoin madenciliği artık yerini kendinden 50-100 kat daha hızlı çalışabilen ekran kartlarına (GPU) bırakmış durumda. Yani bu demek oluyor ki, bilgisayarınızın ekran kartı ne kadar kuvvetliyse Bitcoin madenciliğindeki performansınız da o kadar iyi olur. Ayrıca sadece madencilik için özel olarak tasarlanmış sistemleri de satın alabilir veya kiralayabilirsiniz.
Eğer bu konuda acemiyseniz; o zaman Bitcoin kazanmak için tek başınıza uğraşmanıza gerek yok. Bitcoin havuzlarına dahil olarak (mining pool), -bir nevi bilgisayarlarınızın güçlerini birleştirerek- daha basit algoritmalar ile uğraşmış olursunuz. Mining pool’ların sayısı oldukça fazladır ve her bir pool’un (havuzun) gelir dağıtım modeli farklıdır. Genel olarak bir bloktan elde edilen toplam gelir, havuza katılanlar arasında bir formüle bağlı olarak dağıtılır. Bu esnada belli bir yüzdeyi de pool operatörü alır.
Bitcoin madenciliği günden güne zorlaştığı için gerekli donanım ihtiyacı da günden güne yükselmektedir. Zira bundan bir sene önce para kazandıran donanımlar, bugün elektrik parasını ödeyemez duruma gelmiştir. Hal böyle olunca madenciler farklı yollara başvurmaya başlamıştır. Bunların en başında Cloud Mining gelmektedir. İnternet üzerinde sizin adınıza ücreti karşılığında işletilen donanımlar bulabilir, belli bir ücret karşılığında dönemsel kontrat yaparak bu donanımların kârına ortak olabilirsiniz.
Bitcoin madenciliği her geçen gün daha da zorlaşmaktadır. Bunun başlıca sebebi dünyanın dört bir tarafında madenciliğe yeni kullanıcıların daha güçlü bilgisayarlarla dahil olmasıdır. Sistem bu doğrultuda, piyasaya kısa sürede çok sayıda Bitcoin sürülmesini yavaşlatmak için kendi içinde otomatik olarak zorluk seviyesini ayarlamaktadır. Bununla birlikte her yıl dolaşıma giren Bitcoin miktarı azalma göstermektedir. Sistem 21 milyon Bitcoin dolaşıma çıkıncaya kadar çıkarma izni vermek üzerine kurgulanmıştır. Yani sınırsız sayıda Bitcoin çıkarabilmek gibi bir şey mümkün değildir.
BITCOIN’İN DEĞERİNİ NE BELİRLİYOR?
Bitcoin’in kendiliğinden, yani doğasından gelen bir değeri olmadığı gibi insanların kabulüyle değer kazandığını söylemek doğru olur. Onun değerini piyasasındaki arz ve talep koşulları belirliyor. Talep artınca fiyatı artıyor, düşünce değeri azalıyor. Dolaşımda sınırlı miktarda Bitcoin bulunuyor. Yeni Bitcoin yaratmanın önceden belirlenmiş bir prosedürü ve limiti olduğu için arza göre talep hızlı artınca, Bitcoin değer kazanıyor.
BITCOIN NASIL KULLANILIYOR?
Öncelikle Bitcoin kullanabilmeniz için bir cüzdan oluşturmanız gerekmektedir. Bu sanal cüzdanınızı cep telefonunuzda, bilgisayarınızda oluşturabileceğiniz gibi internet üzerinde bulunan web servislerinden de yararlanabilirsiniz. Kişi başına cüzdan sınırı bulunmuyor. Dilediğiniz kadar cüzdan oluşturabilirsiniz. Üstelik oluşturacağınız cüzdan için özel bilgilerinizi vermenize de gerek yoktur. Oluşturacağınız bu sanal cüzdan ile para alabilir, para gönderebilir hatta alış veriş bile yapabilirsiniz.
Bitcoin sisteminde yapılan ödemelerin doğrulanması için açık anahtarlı şifreleme (asimetrik şifreleme), noktadan-noktaya ağ bağlantısı ve proof-of-work gibi teknolojiler kullanılıyor. Bitcoinler ödemeyi yapan adresten alıcı adrese şifrelenmiş olarak imzalanarak gönderilir. Her işlemin ağa duyurulumu yapılır ve blok zincirinde yerini alır. Böylece eklenen bitcoinler birden fazla kere kullanılamaz. Bitcoin bu teknolojileri kullanarak, herkesin kullanabileceği hızlı ve son derece güvenilir bir ödeme ağı sağlamaktadır.
Satın aldığınız ya da çıkarttığınız Bitcoinleri internet üzerinden harcayabilir, alış veriş yapabilirsiniz. Bizim ülkemizde henüz olmasa da dünya üzerinde bitcoini kullanan mağazalar ve restoranlar bulunuyor ve bu yerlere Bitcoin Travel ve Bitcoin Navigator üzerinden ulaşılabilirsiniz. Ayrıca bu yıl içerisinde Paypal, Bitcoin’i ödeme sistemi olarak kabul ettiğini duyurdu. Paypal vasıtasıyla alış verişlerinizde Bitcoin’i kullanma imkanınız bulunuyor.
Bitcoin, Yatırım Aracı Olarak Kullanılabilir mi?
Bitcoin, bir yatırım aracı olarak kullanılabilir. Ona değer katan şey arz talep miktarı olduğu için değeri çok sık değişiklik gösteriyor ve bu dalgalanmalar ister istemez insanların ilgisini çekiyor. Üstüne üstlük transferi ve yapılan işlemlerin anlık yapılabilmesi onu diğer yatırım araçlarından bir adım öne çıkarıyor. Tabii bir de spekülatörler bulunuyor. Popülaritesi artıkça değerinin artacağı beklentisi insanları Bitcoin yatırımına yönlendiriyor.
Bitcoin Güvenli midir?
Bitcoin’ın bağlı bulunduğu protokoller bulunmaktadır. Bu protokoller çerçevesince yaptığınız her işlem şifrelenir. Aynı zamanda Bitcoin yapı itibariyle sağlam bir işlem kayıt hafızasına sahiptir. Cüzdanınızın şifresini çaldırmanız ya da bilgisayarınızın hacklenmesi gibi kullanıcı hatası ya da dikkatsizliği sonucu oluşan durumlar dışında sistemin güvenlik sorunu bulunmamaktadır. Bu durum cüzdanınızı ya da kredi kartınızı kaybetmekten ya da çaldırmaktan farksızdır. Bitcoin kriptosu gereği aynı paranın iki kez harcanması mümkün değildir. Paranın size ait olduğunu ve daha öncesinde başka birisine gönderilmediği, işlem öncesinde sistem tarafından teyit edilir. Bu nedenle kontrolsüz bir şekilde, hileli yollarla Bitcoin yaratıp satmak mümkün değildir.
Her isteyen Dijital Para Yaratabilir mi?
Bitcoin mantığı ile başka biri de çıkıp kendi dijital parasını yaratabilir. Madencilik kuralları ve sistem protokolleri farklı olsa bile sistemin mantığı ve işleyişi aynı olacaktır. Hatta piyasada Bitcoin gibi yüzlerce dijital para birimi bulunmaktadır. Litecoin ve Dogecoin en çok kullanılanların sadece ikisidir.
Bitcoin’in Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Herhangi bir ülkenin merkez bankasına bağlı olmadığı için herhangi bir ülkenin ekonomisinden de etkilenmiyor, yani oluşan dalgalanmalar hiçbir kişiye ve devlete bağlı olmuyor.
Bitcoin anonimdir. Bu nedenle hiç kimse ya da hiç bir kurum sizin hesabınızı kapatamaz ya da donduramaz.
Bitcoin’de hesap kurulumu oldukça basittir. Bankada hesap açtırmaya kalktığınızda sayfalarca form doldurursunuz. Bitcoin’de bunların hiç birine gerek yoktur.
Banka hesabınızdan başka bir hesaba transfer yaparken işlem ücreti ödemek zorundasınızdır. Bitcoin ile transfer yaparken araya kimseyi sokmadan direk gönderim yaptığınız için ödemek zorunda değilsiniz.
Bitcoin ile yapacağınız gönderimler dakikalar içerisinde yerine ulaşır. Gece-gündüz, hafta sonu-hafta içi farketmez. Bu bakımdan Bitcoin en hızlı transfer aracıdır.
Bitcoin’in dezavantajı ise yapılan Bitcoin transferlerinde gönderenin ve alıcının kimlik bilgileri gizli tutulabildiği için her türlü illegal, yasa dışı para transferlerine olanak sağlamasıdır.
Bitcoin’i kaybetmesi kolaydır. Kredi kartınızı kaybettiğinizde yada banka hesabınız başka birisi tarafından ele geçirildiğinde, bankanızı arayarak durumu anında kurtarabilirsiniz. Hatta yetmezse polisi bile devreye sokup kaybınızı giderebilirsiniz. Ancak Bitcoin için aynı şeyler geçerli değil. Bitcoin sisteminde; kaybettiğiz bitcoinleri, yada ele geçirilen Bitcoin cüzdanınızı geri almak için kullanabileceğiniz bir mekanizma yok. Bunun önüne geçebilmek için izleyebileceğiniz en iyi yöntem, Bitcoinlerinizi internet bağlantısı olmayan harddisklerde saklamak olacaktır.
Bitcoin piyasasının dalgalı kuru avantaj olduğu kadar aynı zamanda dezavantajdır. Çok hızlı yükselerek sizi milyoner edebileceği gibi çok hızlı düşerek milyonlar kaybetmenize de neden olabilir.
BITCOIN KAÇ TL?
Haberi hazırladığımız tarihte 1 bitcoin 2.050 dolardı.
(Kaynak: melihguney.com)