Bir efsanenin ölüme uzanan hikayesi: Flash

İnterneti birkaç seneden uzun bir süredir kullanıyorsanız, muhtemelen Flash içeriğine denk gelmişsinizdir. Senelerdir web'i saran teknoloji, akıllı telefonlar olmasaydı muhtemelen varlığını sürdürecekti.

Flash denildiğinde aklımıza Adobe gelse de platformun kökeni, 1990'lara ve FutureWave Software adlı bir firmaya dayanıyor. SmartSketch'i üreten FutureWave, Flash'ı Windows ve OS X'te vektör çizim için geliştiriyordu ancak bu uygulama yaygınlaşamadı. FutureWave daha sonra verimlilik programlarıyla tanınan Macromedia tarafından satın alındı. Bunun ardından SmartSketch'in en önemli parçalarından FutureSplash Animator'ün adı Macromedia Flash 1.0 olarak değiştirildi. Flash 1.0, bir grafik ve animasyon düzenleyicisi ve bir medya yürütücüsünden oluşuyordu.

Devasa Büyüme

1996 ve 2005 arasında popüler hale gelen yazılım, Java, RealNetworks, QuickTime, ve Windows Media Player gibi medya yürütücülerinin toplamından daha fazla bilgisayara girmeyi başardı. Bu büyüme sonrasında Macromedia, Flash hizmetlerine ciddi yatırımlar yapmaya başladı. Platform yıllar içinde bir medya oluşturma aracından bugün herkesin bildiği web platformuna dönüştü.

2005'te Adobe'nin Macromedia'yı ve onun altındaki Flash, Dreamviewer, Director/Shockwave ve Authorwave'i satın almasıyla iyice öne çıktı. Adobe yıllar içinde Flash'ı geliştirmeye devam etti ve Flash, web tabanlı video, müzik, oyun ve çok daha fazlası için bir platform haline geldi.

Ancak 2007'de Flash dünyası, Adobe farkında olmasa da sert bir yumruk yedi.

Steve Jobs'un Laneti

Haziran 2007'de sahneye çıkan Jobs, telefon, medya yürütücü, internet tarayıcı yerine geçebilen iPhone'u tanıttı. Android ve Windows Mobile'ın ilk sürümlerinin aksine iPhone OS, Flash'ı desteklemiyordu. Jobs daha sonra yazdığı ünlü "Flash hakkındaki düşünceler" başlıklı notunda Flash'la ilgili sıkıntılarını dile getirdi. Bunlar arasında Flash'ın kapalı yapısı, birçok sitenin farklı video formatları kullanmaya başlaması, Flash'ın pil ömrüne olumsuz etkisi ve geçmişteki güvenlik sıkıntıları vardı.

Jobs sözleri arasında Adobe'ye HTML5 gibi araçlara odaklanmasını ve Apple'ı geçmişi geçmişte bıraktığı için daha az eleştirmesini tavsiye etti.

Yıllar içinde haklı olduğunu gördüğümüz bu sözler bugün hala geçerliliğini koruyor.

İşe Google da Dahil Oldu

Uzun süre Flash'ı kullanan Google, 2015'te YouTube videolarını HTML5 yürütücüsüne taşıdı. Bu sırada firma, Flash'ı HTML5'e dönüştüren Swifty adlı aracı da tanıttı. Buna ilave olarak Apple da yakın bir geçmişte Safari'nin sonraki sürümünün varsayılan olarak Flash'ı devre dışı bırakacağını duyurdu.

Chrome'da benzer bir yaklaşım izleyen Google'ı Microsoft, yeni web tarayıcısı Edge ile Flash'ı devre dışı bırakma trendini takip etti.

Mobil Oyunlar

Flash, platform olarak çok az alternatifi olan mobil oyunlarda halen kullanılıyor. Angry Birds, Farmville ve AdventureQuest gibi milyonlarca kişinin oynadığı birçok oyun Flash tabanlı. Facebook'ta oynadığınız oyunlar, izlediğiniz videolar hep Flash'tan faydalanıyordu. Ancak Facebook da Adobe'nin Flash'ı öldürmesinin gerektiğini düşünüyordu.

Flash'ın Sonu

Mobil ile tam olarak uyumlu olmayan Flash'ın teknik kısıtlamaları oldukça ciddiydi. Fareyle kullanılmak üzere tasarlanan Flash, modern teknolojiye uyarlanmadı. Flash'ın ölümü ise çok uzun ve ağrılı oldu. Ancak bu sürecin sonunda her yerde desteklenen, kimsenin kontrol etmediği HTML5 tabanlı bir geleceğe adımımızı atmış durumdayız.