Atık piller geri dönüştürülüyor... Elektrikli araçların bataryalarının üretiminde kullanılacak

Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Kimyasal Teknoloji Enstitüsü yürütücülüğünde Kartepe ilçesinde 3 bin metrekaresi kapalı, 8 bin metrekarelik alanda 16 yıl önce kurulan Exitcom Recycling firmasında, ekonomik ömrünü tamamlamış bilgisayarlar, cep telefonları ve tablet bilgisayarlar, Avrupa Birliği (AB) standartlarında geri dönüştürülüp, içindeki pillerden değerli maddeler çıkarılıyor.

Firmanın genel müdürü Murat Ilgar, AA muhabirine, 1999'da Almanya'da, 2004 yılında Türkiye'de elektronik atıklar üzerine çalışmaya başladıklarını belirterek, gelen atıklardan yüzde 92 ila 95 geri dönüşüm sağladıklarını söyledi.

Ilgar, çeşitli firmalardan, kurum ve kuruluşlardan gelen atıkları ayrıştırdıktan sonra imhalarını gerçekleştirdiklerini ve değerli parçalarını ham madde olarak geri kazandırdıklarını belirtti.

Türkiye'de ve Almanya'da elektronik atıkların geri dönüşümü işini yaptıklarını anlatan Ilgar, "Tesislerimizde, firmalardan ve belediyelerden gelen piller ayrıştırıldıktan sonra uygun olarak işleniyor. Türkiye'de şu anda yaklaşık 10 bin pil var ve bu pillerin içinde yaklaşık 2 bin tonu lityum piller. Avrupa'da ise bu rakam yaklaşık 20 bin ton. Bu bahsettiğimiz piller cep telefonları, tabletler ve laptoplardan çıkan pillerdir." diye konuştu.

Yılda 3 bin ton elektrikli araçların lityum pilinin geri dönüşümünü yapacağız

Türkiye'de yaklaşık 5 bine yakın elektrikli aracın olduğunu, 2035'li yıllarda Avrupa'nın birçok ülkesinde ve dünyada elektrikli araçlara geçileceğini aktaran Ilgar, şöyle dedi:

"Bu araçların batarlarının ham maddesi çok önemli. Bunlar Türkiye'ye yurt dışından geliyor. Ülkemizde de bazı önemli kuruluşlar pil imalatı için start verdi. İleriki dönemlerde bu ham maddeye Türkiye'nin ihtiyacı olacağını düşündük. Şu anda konuyla ilgili 2 AB projesi aldık. Konuyla ilgili Çevre Bakanlığında gerekli izinleri alarak, pilot tesisimizi de kurduk. Yakın zamanda ana tesisimizde faaliyete geçireceğiz. Yılda yaklaşık 3 bin ton elektrikli araçların lityum pilinin geri dönüşümünü yapacağız ve buradan çıkan ham maddeyle de pil üretimi yapılacak. Lityum kobalt sülfat bu ham maddeleri ülkemizde üreteceğiz ve ekonomiye kazandıracağız." 

Ilgar, söz konusu pillerin stratejik atık olduğunu, özellikle AB ülkeleri, ABD ve Çin'de bunlarla alakalı birçok firmanın devlet destekli çok ciddi yatırımlar yaptığını aktardı.

Bu konuyla ilgili destek beklediklerini söyleyen Ilgar, "Bu Türkiye'de ilk tesis ve yarın elektrikli araç üreticeğimiz zaman bunun ham maddesine ihtiyaç duyulacak. Biz çalışmalarımızda bunu başardık. Gerek AB projeleriyle gerekse kendi yaptığımız Ar-Ge'lerle şu anda ham maddeyi elde ettik. Bunu da yakın zamanda ekonomik olarak ülkemizin hizmetine sunucağız." diye konuştu. 

Tesisi Türk mühendisleriyle yerli ve milli imkanlarla kurduk

Atık pillerin tesiste deşarj sisteminden geçtiğini, bunların içinden elektrikli araçlar için kullanılan pillerin ayrıştırıldığını ve sınıflandırıldıktan sonra özel aktif karbonlu ünitelerde özel kırıcılardan geçirildiğini belirten Ilgar, içindeki malzemeleri ayırdıklarını anlattı. 

Tesisleri ve laboratuvarı, Ar-Ge çalışmaları sonucu Türk mühendisleriyle yerli ve milli imkanlarla kurduklarını bildiren Ilgar, Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Isparta Üniversitesi ile Avrupa'nın bazı ülkelerindeki üniversitelerle iş birliği içinde olduklarını, 30'un üzerinde Ar-Ge projesi ve çeşitli ödüller aldıklarını belirtti.

Ham maddeyi ucuza ve kısa sürede üreteceğiz

Avrupa’da ve dünyada birçok ülkenin bu stratejik konunun yatırımlarını yıllar öncesinden yaptıklarını vurgulayan Ilgar, şunları kaydetti:

"Eğer biz yarın elektrikli araç üreteceksek onun ana kısmı, yani kalbi pilden oluşuyor. Onun ham maddesi maalesef ülkemize yurt dışından geliyor. Bu elektrikli araçlar gelecekte stratejik bir önem arz ediyor. Türkiye kendi elektrikli aracını üretecek. Bununla ilgili firmalar pil üretimine geçecek ama bu pili üretmek için bir ham madde ihtiyacımız var. Bu ham maddeleri ayrı ayrı almak zorundasınız. Lityumu farklı yerden kobaltı farklı yerden fakat bizim burada bu ham maddelerin hepsini toplu olarak üretme durumumuz var. Bu açıdan bakıldığı zaman ülkemiz için önemi arz etmektedir. Bu ham maddeyi ucuza ve kısa sürede almamız lazım. Bundan dolayı ülke ekonomisine ciddi katkılar sunacağız. Bu ham maddelerin yurt dışından getirilmesi ve işlenmesi pahalı. Biz burada kısa sürede ve daha uygun fiyata elde ediyoruz. Buradan çıkan ham maddeler elektrikli araçların bataryalarının üretiminde kullanılabilecek. Tabii bu konuda önümüzün açılması noktasında devlet büyüklerimizden beklentimiz var."