Arıların pek bilinmeyen gizli uzmanlığı

Bilgi insanlar genelde kendi becerilerinin sınırını isabetli biçimde tahmin eder, beceriksizlerse becerilerini daima abartırlar. Zihinsel yapımızdaki, hepimizin aşina olduğu bu duruma Dunning-Kruger etkisi denir. Bu bir üstbiliş sorunu: Neyi bildiğini, neyi bilmediğini ölçebilme becerisi. 

Araştırmalar arılarda böyle bir hata olmadığını gösteriyor. Avustralya'daki Macquarie Üniversitesi'nde biyoloji bilimleri alanında Doçent olan Andrew Barron'ın yakın tarihli çalışmasında, araştırmacılar balarılarını iki yatay çizgiden hangisinin üstte olduğuna karar verebilecekleri biçimde eğittiler. Doğru yanıtı bulan arılara şekerli, yanlış yanıta ise acı bir şurup verildi. Barron sonra bu çizgileri yan yana yerleştirerek doğru yanıt verilmesini olanaksız hale getirdi. Bunun üzerine arıların büyük kısmı uçup gitti. Zira bir ödül alacak kadar şey bilmediklerini biliyorlardı. 

Barron'a göre asıl gizem, arıların ellerinde bu kadar az şey varken bunu başarabilmesi. Arıların en iyi çiçeklerin ve onlara giden en hızlı uçuş yollarının yerini hemen ezberleyebilir ama sadece 1 milyon nöronları var. Bu minimalist beyni kavramak için Barron'ın grubu arı beyni modelleri geliştiriyor. Bunlardan birini çok yakında, Sheffield Üniversitesi tarafından geliştirilmekte olan ve kendisinin tabiriyle "çok tatlı" minik bir kuadkopter drona yükleyecekler. Amaç, sanal beynin ne kadar iyi çalıştığını görmek. "Mademki bir arı beyni modelliyoruz, uçsun diye düşündük." diyor.