Akıllı telefon ile katarakt teşhisi

Dünya Sağlık Örgütü dünyada toplam 285 milyon insanın kısmen ya da tamamen görme engelli olduğunu bildiriyor. Aslında bu insanların görmesini engelleyen şey çok basit ve tedavisi de çok kolay. Bir gözlük ya da küçük bir katarakt ameliyatı ile yeniden görebilirler. Dünyadaki her beş görme engelliden beşinin önlenebilir ya da tedavi edilebilir olduğu tahmin ediliyor.

Mesafaleri aşan teknoloji

Yeryüzünün yoksul bölgelerinde bile aslında büyükçe kent ve kasabalarda göz doktoru bulunuyor. Ama sorun daha ziyade doktorun hastalara ulaşımında yaşanıyor.

Londra'daki Tropik Hastalıklar Fakültes'nden (London School of Hygiene and Tropical Medicine) Doktor Andrew Bastawrous, "En çok ihtiyaç içinde olan hastalar asla hastaneye gidemiyor çünkü yolu olmayan yerlerde yaşıyorlar, paraları yok, araçları yok. Onun için bu insanlara ulaşmanın bir yolunu bulmak gerekiyor" diyor.

Doktor Bastawrous bu soruna çok küçük bir eğitim ile kolayca çözüm sağlayabilecek bir yöntem öneriyor. Bunun için akıllı telefonlarda kullanılan Peek uygulamasını (Taşınabilir Göz Muayenesi aleti) deniyor. Uygulama örneğin ekranda küçülüp büyüyen bir harf ile basit bir göz muayenesi yapılmasına olanak tanıyor.

Ayrıca telefonun kamerasının flaşıyla gözün gerisini, retineyi aydınlatarak hastalık belirtisi olup olmadığının görülmesine de imkan veriyor. Hastanın kayıtları ve nerede alındığı telefona uydu (GPS) yoluyla kaydedilip, sonuçlar doktora e posta ile gönderilebiliyor.

Bunun yapılabileceği telefon da 450 dolar dolayında. Göz muayenesinde kullanılan ve maliyeti 150 bin doları aşan koca koca cihazların fiyatlarını düşündüğünüzde ucuz da sayılır.

Ama aynı teşhisi yapabilir mi acaba?

Çekilen fotoğraflar geleneksel göz muayene cihazlarıyla çekilenlerle kıyaslanarak bu sorunun yanıtı aranıyor. Bu konudaki karşılaştırma henüz yayımlanmış değil ama araştırmayı yürüten ekip sonuçların umut verici olduğunu söylüyor. Üstelik bu yöntem kullanılarak şu ana kadar 1000 civarında hastaya tedavi sağlanmış. Bunlardan biri de işte Kenyalı Mirriam Waithara. Gözündeki katarakt saptanmış, ameliyat edilmiş ve artık görebiliyor. Doktor Bastawrous bu yolla en yoksul ve muhtaç durumda olanlara çare sunulabileceğini umuyor. Fikir bu ön uygulama aşamasında bile dikkat çekti ve övgüyle karşılandı. Uluslararası Körlükle Mücadele Kurumu tbaşkanı Peter Ackland , "Peek'in bu konuda önemli bir kilometre taşı olma potansiyeli var" diye konuştu.

Dünyadaki görme engellilerin yüzde 90'ı yoksul ülkelerde yaşıyor. Ackland, uygulama başarılı olursa bundan en çok Afrika ve Hindistan'ın kuzeyindeki yoksul bölgelerin insanlarının faydalanacağını, hastaya ulaşım sorunları yüzünden bu bölgelerdeki göz doktorlarının kapasitelerinin aşağı yukarı üçte biri oranında çalışabildiklerini söylüyor.