Zenginleri futbola çektik ama onlar da fanatikleÅŸti

1969 yılı. EskiÅŸehirspor, Türkiye Ligi'nde fırtına gibi esiyor. Tüm Türkiye heyecanla üç büyüklerin tekelini kırmaya hazırlanan kırmızı ÅŸimÅŸekleri izliyor. Tribünler ‘‘Fethi-Nihat-Ender, Topu filelere gönder!’’ diye inliyor. Ama, Galatasaray karşısında 2-0'lık galibiyeti koruyamayınca ÅŸampiyonluk kaçıyor. Ä°ÅŸte bu dönemde EskiÅŸehir tribünlerini orkestra ÅŸefi gibi idare eden birisi var. Ãœnü tüm Türkiye'ye yayılan, Avrupa'ya ulaÅŸan, görkemli tribün korolarının mucidi Amigo Orhan. Orhan Erpek (65) stadyumlardan 20 yıl önce elini ayağını çekmiÅŸ. EskiÅŸehir'in ismini duyurmak uÄŸruna DSÄ°'deki iÅŸinden istifa bile eden Erpek'e göre bugünün futbolu tamamen ticari bir çehreye sahip. 20 yıldan bu yana çok seyrek röportaj veren Erpek, bizi EskiÅŸehir'de Porsuk Çayı'na bakan evinde ağırladı ve kırmızı-siyahlıların yükseliÅŸ öyküsünü anlattı.EskiÅŸehir futbolunun ilk dönemlerini de biliyorsunuz. EskiÅŸehirspor'un kurulmasından önce ÅŸehirde futbola böyle büyük bir merak var mıydı?- Tabii futbol Anadolu'ya bu kadar intikal etmemiÅŸti. Üç büyük ÅŸehirde oynanırdı ama EskiÅŸehir'de de amatör takımlar vardı.O dönemde ne televizyon var, ne de günlük spor gazeteleri. Futbolu nasıl takip ediyordunuz?- Ä°stanbul'a üç büyüklerin maçlarına giderdik. O zamanlar hayat ucuzdu. Üç-dört arkadaÅŸ bir araya gelir, bir taksi tutardık. Basın yoluyla dünya futbolunu da takip ediyorduk. Mesela radyodan Dünya Kupası maçlarını izliyorduk. Sinemalarda antraktlarda dünya futbolundan filmler gösterilirdi. Futbol Federasyonu 1965'te futbolu Türkiye sathına yayma projesini hayata geçirdi. Amatör takımların birleÅŸmesiyle EskiÅŸehirspor kuruldu. Birinci lige terfi maçlarında takım birinci oldu ve birinci lige çıktı. Futbol ateÅŸi de ben dahil tüm ÅŸehri sardı. MAÇLARI SÄ°NEMA DÃœZENÄ°NDEN KURTARDIKSaha içine inip tribünleri yönlendirmeye nasıl baÅŸladınız?- Futbolu daha iyi bildiÄŸimiz, altyapımız olduÄŸu için bu iÅŸe soyunduk. Ä°stanbul'da o zamanki seyirci de aktif deÄŸildi. Maçlar sinema gibi seyredilirdi. Sadece ufak gruplar tezahürat yapardı. DiÄŸer seyirciler gol olduÄŸunda ayaÄŸa kalkardı. Tribün hareketi diye bir olay yoktu o zaman. Ä°ÅŸi biraz deÄŸiÅŸtirdik. Mesela üç büyüklerin hakimiyetine karşın ‘‘İstanbul dükalığını yıkacağız’’ sloganını ön plana çıkardık.Sizi böyle ön plana ne itti?- Kendim çıktım ön plana. Baktım stadyum dolu ama hareket yok, herkes sessizce izliyor. Bir hareket getirmek için ön plana çaktım. Futbol bilgim olduÄŸu için otomatikman ön plana çıktım.EskiÅŸehirspor nasıl bir yatırım yaptı o sezon lige girince?- O yıl BaÅŸkan Yalçın KılıçoÄŸlu büyük para ayırdı bu iÅŸe. ZeytinoÄŸlu Ailesi’nden sonra EskiÅŸehir'in ikinci büyük ailesiydi. Zaten mali destek olmadan hiçbir ÅŸey yapamazsın. Ä°yi oyuncularımız vardı ama ligin yedi-sekiz yıldız oyuncusunu transfer ettik. O zamanların Lucescu'su diyebileceÄŸimiz Abdullah Gegic'i de takımın başına koyduk. Bütün ÅŸehri Kuvayı Milliye ruhuyla ayaÄŸa kaldırdık. 4-5 yıl böyle ÅŸaÅŸaalı bir dönem yaÅŸadık. Ama Yalçın KılıçoÄŸlu trafik kazasında vefat edince yatırım durdu.EskiÅŸehir halkı takıma hemen sahip çıktı mı?- Elbette. Amacımız EskiÅŸehir'in ismini tüm Türkiye'de duyurmaktı. O altı-yedi yılda da takımın baÅŸarısı sayesinde herkes EskiÅŸehir'i tanıdı. Kadınlar bile çabaladı. Deplasmanlara belki 10 bin kiÅŸiyle giderdik. Kadınlar da yol parası için bileziklerini falan satardı. O zaman öyle herkeste otomobil yok. Yola çıkan konvoyda traktörlere bile rastlardınız. Peki bu çıkış diÄŸer Anadolu ÅŸehirlerinde de ilgi topladı mı?- Ne diyorsunuz! Tüm Türkiye'de sempati topladık. Birçok ÅŸehirden davetler alıyorduk. ‘‘Gelin bizle maç yapın’’ diye çağırıyorlardı bizi. Ordu'ya, Denizli'ye gidip özel maçlar yapardık. Sesimiz sadece Türkiye hudutlarında kalmadı Avrupa'da bile EskiÅŸehir'in adı duyuldu. Ä°ngiliz gazeteciler asıl hareketlilik burada diye EskiÅŸehir hakkında haberler yazdılar. Almanya'da keza hakkımızda yazılar yayımlandı.Yalçın KılıçoÄŸlu 1973'te ölmeseydi acaba EskiÅŸehirspor Anadolu'dan çıkan ilk ÅŸampiyon takım olur muydu?- Olurdu belki de. KılıçoÄŸlu ölüp de mali destek kesilince baÅŸarıların arkası gelmedi. KurumsallaÅŸmış bir kulüp de deÄŸildik. Futbolda finansman kaynağınız yoksa baÅŸarılı olmanız mümkün deÄŸil. Yeniden aynı baÅŸarıları yaÅŸamak için belki de 30-40 milyon dolar gerekir. Bu parayı bulursanız EskiÅŸehirspor tekrar 1. ligde kafaya oynayacak bir takım haline gelir. 10 milyon dolar bulursanız ligde tutunur. Ama mutlaka belli bir yatırım lazım.Yani EskiÅŸehirspor öyle kendi yağıyla kavrulan bir takım deÄŸil miydi?- Olur mu hiç? Para olmadan hiçbir baÅŸarı gelmez. Son 20 yılda Türk futboluna daha fazla yatırım yapıldığı için belli baÅŸarılar elde edildi. Buna karşılık sportmenlik çok geri gitti. Ama bu yatırımla bile sizin dünya devleriyle baÅŸetmeniz mümkün deÄŸil. Üç büyüklerin 40-50 milyon dolar civarında sezonluk bütçeleri var. Bakın Real Madrid'e, Manchester United'a, 200 milyon dolarlık bütçeleri var. Nasıl baÅŸedeceksiniz? Avrupa'da ÅŸampiyon olacağız diyenler abartıyorlar, boÅŸuna konuÅŸuyorlar.Dünyanın büyük kulüpleri de futbolu bir endüstriye dönüştürdüler...- Eskiden Salazar ve Franco gibi diktatörler futbolu halkı oyalamak için kullanırlardı. Futboldan bir gelir elde etmek gibi bir düşünceleri yoktu. Daha sonra kapitalistler futbola duyulan büyük ilgi sayesinde önemli bir gelir saÄŸlayabileceklerinin farkına vardı. Futbolla ilgili her türlü ürün satılıyor. Büyük kulüpler de bundan müthiÅŸ gelir elde ediyor. Ama, futbol da spor olmaktan çıktı. Hele Türkiye'de futbola yorulan bu kafayı anlamıyorum. Bu çabayı baÅŸka bir ÅŸeye harcasak atom bombası yapardık. Zaten futbolu çok bayağılaÅŸtırdık. Åžu hale bakın ki ÅŸeref tribünü bile magandalaÅŸtı. Yöneticiler de, futbolcular da birbirine giriyor. Zenginleri futbola çektik ama onlar da fanatikleÅŸti.KÄ°TAPLARIMI FIRINDA YAKMIÅžLAR1961 Anayasası'nın getirdiÄŸi özgürlükçü ortam sayesinde bizim kuÅŸak bol bol kitap okuma fırsatı bulmuÅŸtu. Bu sayede felsefe, tarih, siyaset konularındaki tüm belli baÅŸlı eserleri okudum. 12 Mart döneminde köydeki akrabaların evinde bırakmıştım kitapları. Askeri aramalar baÅŸlayınca paniÄŸe kapılıp beni korumak amacıyla hepsini fırında yakmışlar.ESKÄ°ÅžEHÄ°R'Ä° ÖĞRENCÄ°LER KURTARIYORÅžehrin ekonomisini üniversite öğrencileri kurtarıyor. Anadolu ve Osmangazi üniversitelerinin 50 bin öğrencisi var. Bunlar ceplerinde hazır parayla geliyorlar. Yoksa uzun yıllardır EskiÅŸehir'e önemli bir yatırım yapılmadı.Â