'Zamanında hakem Serdar Çakman'ın tepkisine sahip çıkılsaydı...' Eski hakem Murat Fevzi Tanırlı tepki gösterdi: 'Açıklamaların çoğu samimi değil'

Kulüpler, oyuncular ve taraftarla birlikte hakemler, futbolun en önemli unsuru… Ancak mevcut futbol iklimimiz hakemlere hata yapma şansı tanımıyor. Bu ortam da onları daha fazla hataya sürükleyen bir zincirleme reaksiyona neden oluyor. 

Bunların sonucunda da gerilim çok yükseldi ve hiç görmek istemediğimiz bir hakeme şiddet olayı ile karşı karşıya kaldık. Süper Lig'in 15’inci haftasında oynanan Ankaragücü-Rizespor karşılaşmasının bitiş düdüğüyle yaşananlar, Türk futbolunda bir ‘kare leke’ olarak tarihe geçti.

Her kesimden konuyla ilgili açıklamalar geliyor. Peki hakemler ne düşünüyor? Mikrofonumuzu eski bir hakeme yönelttik.

Bu olay bir milat olur mu? Yoksa kısa sürede unutulup eski düzenimize geri döner miyiz? Bu tip olaylar bir hakemi nasıl etkiler? MHK'nin bu yaşananlarda payı var mı?

Eski Hakem ve Spor Yazarı Murat Fevzi Tanırlı'ya sorduk.

‘FİZİKİ ŞİDDETE ÇOK ŞAHİT OLDUM’

Murat Fevzi Tanırlı’ya öncelikle hakemlik yaptığı dönemde benzer bir şiddet olayına uğrayıp uğramadığını sorduğumda “Her hakem gibi kötü söze çok maruz kalsam da hiç fiziki olarak şiddet yaşamadım. Ancak çok şahit oldum” dedi ve ekledi:

“Özellikle amatör ligden tutun da ikinci ve üçüncü lige kadar maç sonu saldırıları ne yazık ki çok fazla yaşandı. Ne acıdır ki, ülkemizde stadyumlarımızın dışı hakemleri saldırılara karşı korumak için özel önlemlerle korunur. Maça gidenler panzerleri sıklıkla görüyordur. Hep merak eder dururduk ne zaman sert önlemler alınacak kim buna dur diyecek diye… Bu son olay sonrası umarım ciddi adımlar atılır.”

Gözden KaçmasınFair play ödüllü futbol magandasıHaberi Görüntüle

‘ZAMANINDA SERDAR ÇAKMAN ÇOK ONURLU BİR DURUŞ SERGİLEDİ AMA...’

Hakemlerin sözlü şiddete maruz kaldığında bu durumun kendilerini nasıl etkilendiğine değinen Tanırlı, “İlk zamanlar hakemliği yeni başlayanlar öncelikle irkiliyor. Çok zoruna gidiyor. “Bu ne? Ben hakem olmak için geldim, her tarafta kötü söz ve hakaret yiyorum” diyerek mesleği sorguluyor. Daha sonra Süper Lig seviyesine çıkınca sayı daha da artıyor. Bir anda kötü söz ve küfür edenlerin sayısı 20-30 binleri buluyor. Ama bu seviyeye gelince artık hiçbir etkisini hissetmemeye başlıyorsunuz” dedi.

“Hakemler ülkenin doğasının bu olduğuna ve düzelemeyeceğine inandığı için o inançla maç yönetmeye devam ediyor” diyen Tanırlı, kendisine edilen küfürler nedeniyle yönettiği maçı tatil eden, ardından da hakemliği bırakan eski hakemlerden Serdar Çakman’ın olayını hatırlattı.

“Arada Serdar Çakman gibi hassas insanlar çıkabiliyor” diyen Tanırlı, “Belki Serdar Çakman’ın zamanında yaptığı tepkiye o günlerde birileri sahip çıksaydı, futbolumuzun kalitesi her anlamda bugün Premier Lig ya da Bundesliga seviyesinde olabilirdi. Serdar Çakmak çok onurlu bir duruş sergiledi. Camiayı silkindirecek bir hareketti bu… Ne yazık ki bir karşılığı olmadı.”

‘HAKEMİ KORUYAN CEZALAR KOMİK’

Halil Umut Meler’e yapılan saldırıda futbol dünyasının aktörlerin hepsinin rolü olduğunun altını çizen Murat Fevzi Tanırlı, “Örneğin Avrupa'da sözlü saldırılar oluyor ve hakemler en ağır şekilde eleştiriliyor. Ancak bunu engelleyecek güçlü bir otorite var. Avrupa'da otorite sana bir yere kadar izin veriyor. Eleştirinin dozajı aşıldığında hemen “Kendine gel, kendi işini yap, orasına ben karar veririm” deniyor. Biz yıllardır bunun mücadelesini veriyoruz. Otorite; kulüpleri, yöneticileri, maç öncesi ve sonrası konuşmaları düzenlesin. Komik cezalar vermesin. 30 gün hak mahrumiyeti ya da 100 bin lira para cezasıyla düzelecek şeyler değil bunlar” ifadelerini kullandı.

Tanırlı, “Kulüplerim şu hakemler gitsin, bu hakem bir daha bizim maçımıza verilmesin gibi söylemlerini devam ettirmesi, en sonda pek çok hakemin görevine son verilmesi, kamuoyunda hakemlere olan güveni zedelendi. Bunlara çanak tutulursa son yaşanılan kötü olay da geliyorum diyordu” dedi.

"Sorun maalesef çok kötü bir futbol kültürüne sahip olmamız” cevabını veren Murat Fevzi Tanırlı, “Ben kazanayım da benden sonra ne olursa olsun düşüncesi var. Bu zihniyeti aşmadığımız sürece, Avrupa ülkeleri gibi kurallarımız belli ve cezalarımız ağır olmadıkça bir arpa boyu yol alamayacağız” ifadelerini kullandı.

Geçtiğimiz günlerde Tottenham teknik direktörü Ange Postecoglou’nun açıklamalarından örnek veren Tanırlı, “Postecoglou, “Biz tüm futbolculuk kariyerimiz boyunca hakemden polis gibi korkarak büyütüldük” diyor. İşte bu kültürü yaratırsan, böyle bir otorite oluşursa ve herkesin işine saygı gösterilirse düzelmeyecek bir şey yok. Fakat bizde yıllarca hep kulüplerin ve kamuoyunun istediği yapılıyor. Sürekli nabza göre şerbet veriliyor. En önemlisi de son 23 yılda 20’ya yakın Merkez Hakem Kurulu (MHK) değişti. Bu şekilde hakem yetiştirmekten bir haber olunursa Türkiye'nin geleceği nokta da ne yazık ki bu…” dedi. Tanırlı şöyle devam etti:

“Genç çocuklar yetişmeden tecrübe kazanmadan Süper Lig'e gelip hırpalanıyorlar. İçlerinde çok vasat hakemler de var. Haliyle hatalar da kaçınılmaz oluyor. Fakat bu hataların kaçınılmaz olması bu hakemlerimizin art niyetli, kasıtlı, sâhtekar ya da satılmış olmalarından değil. Çarpık düzenimizden ve onları koruyamayan, yetiştiremeyen sistemimizden kaynaklı…”

Gözden KaçmasınFutbolun kara gecesi göz göre göre geldiHaberi Görüntüle

‘MHK HAKEMLERİ KORUYAMIYOR’

MHK’nın hakemleri tüm bu baskılardan koruyamadığına dikkat çeken Tanırlı, “Tepkilere ağır cezalar verilmesi gerekiyor. Her şeyden önemlisi hakem sahaya kafası karışmadan çıkmalı. Özellikle ödül sistemi ile yapay zeka da iyi yönetilemediği için bunu noktalara geldik. Merkez Hakem Kurulu'nun yapısı ve federasyonla olan bağı düzenlenmeli ve değişmeli. Avrupa'daki MHK yapılarını iyi inceleyip kendimize göre şekillendirmemiz gerekiyor. Bunlar çok zor şeyler de değil. Ancak niyet yoksa, 10 kişiyi göndermek ve 10 kişiyi getirmekle sorunları çözmek mümkün değil” ifadelerini kullandı.

‘VERİLEN TEPKİLERİN YÜZDE 51’İNİ SAMİMİ BULMUYORUM’

“Bizde tepkiler anlık olur sonra ilk maçtaki yenilgi yine hakem hatasına bağlanır. Hakem eleştirilerinin dozu yine kaldığı yerden devam eder” Murat Fevzi Tanırlı, “Genel olarak olay sonrası tepkilerin yüz 51’ini samimi bulmuyorum. Yüzde 49’unu buluyorum diyeyim. Fakat bunu görerek de ölçeceğiz. Bundan sonraki uygulamaların ne kadar doğru olacağını göreceğiz” dedi.

“Yaşanan son olayın milat olacağına inancım çok yüksek” diyen Tanırlı, “Eğer bu da bazı şeyleri değiştirmezse artık inancımızı iyice yitireceğiz” dedi ve ekledi:

“Daha önce Volkan Bayarslan saha içinde tekmelere maruz kaldı. Yıllar önce yine bir başkan sahada hakeme tokat atmıştı. Gece üçe kadar soyunma odasında mahsur kalan hakemimiz bile oldu. Bunların hepsini yaşadık. Son olay daha da vahim. Artık bu da bir şeyleri değiştirmezse daha ne yaşamamız gerekiyor.”

‘HALİL UMUT MELER HAKEMLİĞİ BIRAKMAMALI, TUTUNACAK TEK DALIMIZ KENDİSİ’

Hakem dünyasına yakın bir insan olarak, Halil Umut Meler hakemliği bırakır mı, sizin izleniminiz ne yönde? 

Tanırlı, “Halil Umut Meler için çok zor bir durum. Elit kategoride UEFA’da maçlara çıkan bir hakemsiniz. Şampiyonlar Ligi'nde bile maç yönetiyorsunuz. Fakat böyle aşağılık bir olay yaşıyorsunuz. Şunu çok net söyleyebilirim; Halil asla bıraktırılmamalı. Çünkü Türk hakemliğinde tutunacak tek dalımız var o da kendisi…” dedi.

“Psikolojik açıdan iyileşmesini beklememiz gerekiyor. Bu ülkenin hakemliğinin ona ihtiyacı var. Hem de bu kadar emek sarf ettikten ve Şampiyonlar Ligi seviyesine geldikten sonra hakemliği bırakmak yazık olur. Üstelik yazın Avrupa Şampiyonası’na yüzde 99 gitme ihtimali var. 3-5 caninin gerçekleştirmeye çalıştığı olaydan dolayı bu kariyer çöpe atılmamalı."

Fotoğraflar: DHA / İHA