Yumurtalık rezervinizi bilin
Güncelleme Tarihi:
Doç.Dr. Semra Kahraman
Oluşturulma Tarihi: Mart 14, 2004 21:50
Kız çocuğu dünyaya geldiğinde yumurtalıklarında yüz binlerce yumurta bulunuyor.
Normal süreçte, yıllar içerisinde yumurtalar giderek azalıyor. Ortalama 50 yaş dolaylarındayken tükenerek menopoza giriyor. Yani her ay bir yumurta gelişip çatlayarak, yumurtalık rezervi ileri yaşlara doğru azalıyor. Yumurtalardaki azalma normalde otuzlu yaşların ortasına kadar sabit bir seyir gösterirken 35 yaş ve üzerinde daha hızlı bir yumurta kaybı oluşuyor. Peki nedir bu yumurtalık rezervi, korunabilir mi, saklanabilir mi? Memorial Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Direktörü Doç. Dr. Semra Kahraman, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı:
Soru / Cevap
Yumurta rezervini genç yaşta anlamak mümkün mü? Nasıl?
Evet. Yumurtalık rezervi genç yaşlarda da anlaşılabilir. En kolay ve en yüksek oranda bilgi veren yöntem, ultrasonografiyle adetin erken döneminde, yumurtalıklarda yumurtayı barındıran sıvı keseciklerin sayılarının belirlenmesi. Ayrıca adetin ikinci ya da üçüncü günü kan alınarak bazı hormonların düzeylerine de bakılabilir.
Rezervi korumak kadınların elinde midir?
Yumurtalık rezervinin azalmasına en çok genetik faktörlerle oluyor. Ancak sigara da erken menopoza yol açabiir. Bu nedenle zaten yumurtalık rezervi azalanların sigara içilmemesi koruyucu bir önlem olabilir.
Erken menopoza hangi nedenlerle girilir?
Kadının yaşlanma süresinde doğal olarak ortaya çıkan yumurta azalması, bazılarında otuzlu yaşlardan önce ortaya çıkabiliyor. 35 yaşından önce yumurtalık fonksiyonlarının bariz olarak azalması ‘erken yumurtalık yetmezliği’ olarak tanımlanıyor.40 yaş altında menopozun görülmesi en sık kadınlarda doğuştan X kromozomları üzerindeki ufak silinmelerle ortaya çıkıyor. Erken menopoz problemi yaşayan hastalarımızın bir çoğunda anneleri veya diğer aile fertlerinin de aynı problemi yaşıyorlar. Kanser tedavisi gören genç kadınlarda da ilaç ve ışın dozuna göre erken menopoza gelişebiliyor. Geçirilmiş şiddetli enfeksiyonlar, yumurtalık ameliyatları, bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar da neden oluyor.
Erken menopoz ile yaş nedeniyle girilen menopoz arasındaki fark nedir?
Erken menopoz normalde yaş nedeniyle oluşacak menopozdan fazla sağlık problemini beraberinde getiriyor. Östrojen hormonu genç yaşta azalan kadınlarda, kemik yoğunluğu daha erken bozuluyor. Ciltte ve üreme sisteminde olumsuz değişiklikler ortaya çıkıyor. Bebek sahibi olma şansı azalıyor. Yumurta gelişimi olsa dahi erken menopoza bağlı yumurtanın kalitesi ve kromozom yapısı da bozuluyor.
Kaç kadının yumurtalık dokusunu dondurdunuz?
Son iki yıl içerisinde 12 genç kadının yumurtalık dokusunu özel tekniklerle dondurarak sakladık.
Siz bunları ne zaman çözecek ve Prof. Dr. Kutluk Oktay gibi embriyo elde etmeye çalışacaksınız?
Biz çoğunluğu meme kanseri nedeni ile ameliyat sonrası ışın ve ilaç alan üreme çağındaki kadınların yumurtalıklarını dondurduk. Bu kadınların çoğunda tamoxifen isimli ilaç ortalama 3 yıl kullanıldığından tahminen önümüzdeki 1 yıl içerisinde dondurulmuş yumurta dokularını çözerek tekrar hastaların vücuduna nakletmeye başlayacağız. Ardından embriyo geliştirme işlemlerini gerçekleştireceğiz.
Soru / Cevap
Yumurta rezervini genç yaşta anlamak mümkün mü? Nasıl?
Evet. Yumurtalık rezervi genç yaşlarda da anlaşılabilir. En kolay ve en yüksek oranda bilgi veren yöntem, ultrasonografiyle adetin erken döneminde, yumurtalıklarda yumurtayı barındıran sıvı keseciklerin sayılarının belirlenmesi. Ayrıca adetin ikinci ya da üçüncü günü kan alınarak bazı hormonların düzeylerine de bakılabilir.
Rezervi korumak kadınların elinde midir?
Yumurtalık rezervinin azalmasına en çok genetik faktörlerle oluyor. Ancak sigara da erken menopoza yol açabiir. Bu nedenle zaten yumurtalık rezervi azalanların sigara içilmemesi koruyucu bir önlem olabilir.
Erken menopoza hangi nedenlerle girilir?
Kadının yaşlanma süresinde doğal olarak ortaya çıkan yumurta azalması, bazılarında otuzlu yaşlardan önce ortaya çıkabiliyor. 35 yaşından önce yumurtalık fonksiyonlarının bariz olarak azalması ‘erken yumurtalık yetmezliği’ olarak tanımlanıyor.40 yaş altında menopozun görülmesi en sık kadınlarda doğuştan X kromozomları üzerindeki ufak silinmelerle ortaya çıkıyor. Erken menopoz problemi yaşayan hastalarımızın bir çoğunda anneleri veya diğer aile fertlerinin de aynı problemi yaşıyorlar. Kanser tedavisi gören genç kadınlarda da ilaç ve ışın dozuna göre erken menopoza gelişebiliyor. Geçirilmiş şiddetli enfeksiyonlar, yumurtalık ameliyatları, bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar da neden oluyor.
Erken menopoz ile yaş nedeniyle girilen menopoz arasındaki fark nedir?
Erken menopoz normalde yaş nedeniyle oluşacak menopozdan fazla sağlık problemini beraberinde getiriyor. Östrojen hormonu genç yaşta azalan kadınlarda, kemik yoğunluğu daha erken bozuluyor. Ciltte ve üreme sisteminde olumsuz değişiklikler ortaya çıkıyor. Bebek sahibi olma şansı azalıyor. Yumurta gelişimi olsa dahi erken menopoza bağlı yumurtanın kalitesi ve kromozom yapısı da bozuluyor.
Kaç kadının yumurtalık dokusunu dondurdunuz?
Son iki yıl içerisinde 12 genç kadının yumurtalık dokusunu özel tekniklerle dondurarak sakladık.
Siz bunları ne zaman çözecek ve Prof. Dr. Kutluk Oktay gibi embriyo elde etmeye çalışacaksınız?
Biz çoğunluğu meme kanseri nedeni ile ameliyat sonrası ışın ve ilaç alan üreme çağındaki kadınların yumurtalıklarını dondurduk. Bu kadınların çoğunda tamoxifen isimli ilaç ortalama 3 yıl kullanıldığından tahminen önümüzdeki 1 yıl içerisinde dondurulmuş yumurta dokularını çözerek tekrar hastaların vücuduna nakletmeye başlayacağız. Ardından embriyo geliştirme işlemlerini gerçekleştireceğiz.