Yıl 2013: Kadının adı hâlâ yok!
Güncelleme Tarihi:
Türkiye spor tarihine ‘ilk kadın futbol hakemi’ olmanın yanısıra ‘ilk kadın antrenör’ ve ‘ilk kadın maç spikeri’ olarak da geçen Lale Orta’ya delegelik vizesi çıkmadı. 20 yıl boyunca 150’si yurtdışında olmak üzere 1500’ün üzerinde maç yöneten, eski FIFA kokartlı hakem Orta’nın delegelik başvurusu, Şampiyonlar Ligi’nde maç yönetmediği gerekçesiyle TFF tarafından reddedildi.
TFF, resmi internet sitesinde ‘Özerklik ve Tarihi Başarılar’ bölümünde “İlk kez bir bayan hakemimiz, Yrd. Doç. Dr. Lale Orta, FIFA kokartı takmıştır” diyerek tanıttığı Orta’yı delegeliğe ise layık bulmadı. Halihazırda Okan Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Spor Yönetimi Bölümü’nde öğretim üyeliği yapan Yrd. Doç. Dr. Lale Orta, avukatı Emin Özkurt vasıtasıyla Tahkim Kurulu’na itirazda bulundu. Orta, “Açıkça cinsiyet ayrımcılığı yapılıyor. Bu bir kadın erkek ayrımcılığıdır. Bu benim içimi acıttı. Sırf kadın olduğum için delege yapılmadım” dedi.
Orta delegelik hakkı kazanmasına rağmen engellendiğini belirterek, “Statüyü değiştirdiler ve bana ‘Sen olamazsın’ dediler. ‘Neden’ dedim. ‘Şampiyonlar Ligi’nde maç yönetmen lazım’ dediler. ‘Ben zaten Şampiyonlar Ligi’nde maç yönettim. Hem de hasını, finalini yönettim’ dedim. Onlar ‘Sayılmaz’ dediler. Ben, kadınlar Şampiyonlar Ligi’nde maç yönetmişim. Ama benim kadar maç yöneten kimse yok. Fark etmezmiş. Çünkü onlar erkekler şampiyonlar liginde maç yönetmişler” dedi. Kadın erkek eşitliği gereği kararın düzeltilmesini isteyen Orta, kadın kimliğinden ötürü sportif arenada uğradığı ayrımcılıkları şöyle anlatıyor:
AYRIMCILIĞI HEP YAŞADIM
Futbol oynamak istedim, ‘Sen kızsın oynama’ dediler. Hakkım olduğuna inandım, oynadım. Futbol antrenörü olmak istedim, çevremdekiler ‘nasıl olur’ dediler. ‘Neden olmasın’ dedim. ‘Sen kadınsın, kadından antrenör olmaz ki’ dediler. Neyse ki o dönemin federasyonu beni kursa aldı. En başarılı ben oldum. Üniversitede kız öğrencilere futbol bölümü ve antrenörlüğü kapalıydı. Beni gördüler ve kızları da aldılar. Hakem oldum, engelleri bilmeden. Maç yönetmek istedim Süper Lig’de. ‘Sen kadınsın yönetemezsin’ dediler. ‘Dünyada örneği yok’ dediler. Sanki kötü bir şey yapacakmışım gibi. Yılmadım, çalıştım FIFA hakemi oldum. Sonunda, Avrupa’da bile birçok ilki gerçekleştirdim. Çok sevdiğim hakemliği yaştan dolayı bıraktım.
KADIN HAKEM KARİYER BİTİRTTİ
İngiltere Premier League’de Ocak 2011’de oynanan Wolverhampton-Liverpool maçında yardımcı kadın hakem Sian Massey hakkında “Kadın hakemler futboldan ne anlar. Bunlar ofsaytı bile bilmezler” yorumunda bulunan SKY Sports’un ünlü yorumcuları Andy Gray ve Richard Keys, tepkiler üzerine istifa etmek zorunda kalmıştı.
FIFA KOKARTLI KADIN HAKEMLER
Türkiye’de FIFA kokartı buluna dört orta saha ve üç de yardımcı hakem bulunuyor.
Orta hakemler: Hilal Tuba Tosun Ayer, Deniz Dilan Gökçek, Dilek Koçbay, Meliz Özçiğdem
Yardımcı hakem: Sibel Yamaş Tamkafa, Deybet Gök, Belgin Kumru