Hakemler talimatları ya hiç anlamadı ya da yanlış anladı...

Seminerlerin 1.5 günlük jet formalitelere dönüşmediği dönemlerde hakemlerin eğitim refleksi yüksek olur ve ilk maçlarda başarılı yönetimler sergilenirdi. Ama bu sezonun ikinci yarısı bu görüşe ihanet eder nitelikte başladı.

Trabzonspor-Yeni Malatyaspor maçının başındaki kırmızı kart ve son anlardaki penaltı pozisyonuna VAR’ın kayıtsız kalması; Rizespor-Beşiktaş’ta ev sahibinin golünden önce Josef de Souza’nın bariz itilmesinde VAR’ın müdahale etmemesi; Gaziantep-Karagümrük’te elle oynama nedeniyle atlanan penaltı; Göztepe-Antalyaspor’da penaltı ve kırmızı kart hataları en dikkat çekenlerdi.

Bu denli bariz hataların giderilememesi, hakemlerin VAR protokolünü ve talimatları yeterince anlayamadığına delalet sanırım.

YENİ BİR SALİH DURSUN VAKASI

Yeni Malatyaspor kalecisi Ertaç’ın topu Fırat Aydınus’a nişanlamasını ‘tesadüf’ olarak yorumla yanlar sınıfta kaldı! Sokakta veya markette bile yanlışlıkla yapılan bir temasın özür refleksi vardır. Bu bir niyet okuma değil... Kale arkası kamerası Ertaç’ın hareketine dair açık ve net kanıt sunuyor. Asla mahcup bir insan profili yok. Bitiş düdüğü öncesi degaj yönüyle, düdük sonrası hareketi bile yeterli. Ne zaman ki hatasını anladı, VAR odası da uyudu ve korkudan gidip sarıldı Aydınus’a.

Sevgili VAR odası, ‘yok yok kasıtlı değil’ yorumuyla örtbas zihniyetinde olduğunuz sürece başınıza gelecek dertler bitmez, bitmesin de zaten. Hakemlik onurunu zedeleyen harekete karşı hakemi doğru bilgilendirip izletmeniz gerekirdi. Çözemiyorsan veya korkuyorsan, çağır hakemi, o çözer. 2016’daki Galatasaray-Trabzonspor maçında Salih Dursun’un kırmızı kartı alıp hakeme göstermesiyle, hakemin sırtına topu kasten vurmanın bir farkı yok.

BABASI DÜDÜK ÇALSA DAHA ÇOK FARK YARATIRDI

Sezon içinde istediği zaman hakem klasmanlarını belirleme hakkını talimatla eline alan TFF ve MHK, üç hakemi Süper Lig’e terfi ettirdi: Mustafa Kürşad Filiz, Kadir Sağlam ve Çağdaş Altay.

Siftahı Alanyaspor-Başakşehir maçında Filiz yaptı. Geçen sezon 8, bu sezon da 8 kez TFF 1. Lig’de düdük çaldı ve sadece 16 maçlık TFF 1. Lig tecrübesiyle Süper Lig’e yükseldi (Maç sayısı yabancı internet sitesinden temin edilmiştir, tff.org’daki KVKK çalışması 1. yılını dolduruyor).

Nasıl bir izlenim edindik?

-Çok az seyirciyle oynanan maçta gol sonrasında tahrik içermeyen, tribüne dahi gitmeyen, abartılı olmayan, iki saniye sürmeyen sus işaretini yapan bir oyuncuya (Ömer Ali) kart gösteren bir hakem.

-Bu golün atak başlangıç fazını VAR’da inceleyip faul nedeniyle iptal eden ve Ömer Ali’ye aynı dakikada bu pozisyon için ikinci sarı kartı gösterip atan hakem.

-“Hayalim gerçek oldu, işte bu özelliklerimle iki yılda Süper Lig’e terfi ettim” dedirtmeyen, diyagonal dışında neredeyse koşmayan, yeteneğine dair tereddütler yaşatan ve iyi iz bırakmayan hakem.

Süper Lig’e yükselmenin iki dudak arası kararlara geri döndürüldüğü bugünlerde gençleştirme tuzağına düşülmemeli, yeterince tecrübe kazananlar yukarıya taşınmalı. Yoksa, alt liglerde bu şekilde maç yönetecek 500 Kürşad Filiz var. Süper Lig, temel hakemlik nosyonlarının öğretilme yeri değil, geliştirilme yeridir. Babası eski hakemler den Yaşar Filiz düdük çalsa çok daha fark yaratırdı.

HANGİ TİP HAKEMLERDEN USANDIK?

Futbola saygısı olmayan: Oyunun kalitesine, temposuna katkı sunmak ve seyir zevkini yükseltmek yerine, motamot kitabi hakemlik yapan.

Korkak: Basit düdüklerle oyunu kesen, aman başım yanmasın mantalitesinde olan.

Tecrübesiz: Aldatmaları çözemeyen, hafif sakatlıkta bile oyunu durduran...

Otorite yoksunu: Serbest vuruş, aut ve taçlar da azap veren gecikmelere çanak tutan, itirazlara kayıtsız kalan...

İzah hastası: Zaten yavaş oyunu gereksiz diyaloglarla soğutan...

10-15 MAÇTA SÜPER LİG'E ÇIKILMAZ

Hakemin form durumu, ödül-ceza sistemi, doğru atama hassas konular. 30 Aralık’ta Beşiktaş-Altay kupa maçında bariz penaltı hatası yapan Ali Şansalan’ı sadece 7 gün sonra Trabzonspor-Yeni Malatyaspor maçında VAR ile ödüllendirmek nasıl açıklanabilir? Zaten Trabzonspor-Fenerbahçe maçından travması olan bir hakemi, formsuzken ateşe atmak maçın sağlığı açısından sakıncalı. Bu sezon genel performansı da kötü. Hata yapsa da “Nasıl olsa maçım var” zihniyeti hakemleri özensizleştiriyor. Ciddiyeti, işine saygısı, çalışması, özverisi iyi sorgulanmalı. Büyük hayaller beslenen Süper Lig hakemliğine alt ligde 10-15 maç yöneterek kolay ulaşılabilir olması, değersizleşmesine ve itibarsızlaşmaya yol açtı.