1 madalyaya 258 milyon TL

RİO 2016 Olimpiyat Oyunları geride kaldı. Türkiye 1 altın 3 gümüş, 4 bronz madalya ile 2016 Rio Olimpiyatları’nı geride bıraktı. Ve madalya sıralamasında 41. sırada yer aldı.Toplam 8 madalya. Bu bir başarı mı yoksa hayal kırıklığı mı?Bu nereden baktığımıza bağlı.

Topladığımız madalyalarla neredeyse 2008 Pekin ve 2012 Londra Oyunları’nın toplamına ulaştık. Kaldı ki bu kez 21 branş ve 105 sporcu ile temsil edildik. Bu açıdan bir başarıdan söz etmek mümkün.Ama bir de madalyonun öteki yüzü var.Dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında yerini alan Türkiye niye aynı başarıyı olimpiyatlarda gösteremiyor ve ilk 20’ye giremiyor.Bu yazıda hem o soruya yanıt vereceğiz, hem de Spor Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı çözüm yollarını anlatacağız.1

OLiMPiK SPORCU8 YILDA YETiŞiYOR

Yandaki tabloda devletin olimpik branşlardaki federasyonlara ödediği yıllık rakamları görebilirsiniz.Not düşelim; olimpiyat yılı olduğu gerekçesiyle 2016 bütçesi biraz yüksek tutulmuş.◊ Toplam 258 milyon 300 bin TL ödeme yapılmış 2016 yılında.Bu rakamı lütfen aklınızda tutun. Şimdi başka bir noktanın altını çizelim.◊ Bir olimpiyat sporcusu ortalama 8 yılda yetişiyor.8 yıl boyunca emek sarf etmeniz gerekiyor. Bu 8 yıl ile 258 milyon 300 bin TL’yi çarparsanız, Türkiye’nin olimpiyatlar için harcadığı rakamı bulursunuz.

BÜTÇEYE TESiSYATIRIMI DAHiL DEĞiL

YANLIŞ anlamayın, federasyonlara ödenen bu rakamlara tesis yatırımı dahil değil.Onu daha sonra anlatacağım.8 X 258.300.000 = 2 milyar 66 milyon 400 bin TL ediyor. Rio’da kaç madalya kazanmıştık?1 altın, 3 gümüş, 4 bronz. Yani 8 madalya.2 milyar 66 milyon 400 bin TL’yi, 8’e bölersek 258 Milyon 300 bin rakamı çıkar.Yani Türkiye Rio’da bir madalya için tam 258 Milyon 300 bin TL harcamış...

BU SENE FEDERASYON BÜTÇELERi YÜKSELDi

Olimpiyat yılı olduğu için bu sene federasyonlara yapılan ödemeler biraz daha yüksekti.Bu bakımdan geçtiğimiz 7 yılın rakamlarını da göz önüne almamız gerekiyor.Ama o rakamlara ne yazık ki ulaşamadım.Ama neresinden bakarsanız bakın, ortaya çıkan rakam çok büyük.Devlet baba ne yapıyor?Federasyonlara bu bütçeleri aktarıp, olimpiyatlara hazırlanmalarını, sporcu yetiştirmelerini istiyor. Ama olmuyor.

NÜFUSA ORANLA TABLO iÇ KARARTICI 

NEDEN olmadığına ve nasıl olacağına da geleceğim ama şimdi başka bir rakama bakalım. İnternetten bulduğum son bilgilere göre Türkiye’nin nüfusu 78 milyon 100 bine ulaşmış.◊ Rio’da aldığımız 8 madalyayı hesaplarsak Türkiye’de 9 milyon 762 bin 500 kişiden biri bir olimpiyat madalyası kazanabiliyor.Gelin diğer ülkelerin rakamlarına bakalım:

Çarpıcı değil mi?

Spora yaygınlaştıramadığımızın en belirgin tablosu işte bu.

OLiMPiK SPORCU SAYISI iÇLER ACISI

Bitmedi... Tablodaki sporcu sayılarına baktınız mı? Türkiye’de faal sporcu sayısı 3.5 milyona ulaşmışken, futbol hariç olimpik sporlarda bu rakam 296 bin 115. Bu sayı kelimenin tam anlamıyla içler açısı. Nüfusumuzun 0.9’una tekabül ediyor sayı.◊ Sporda gelişmiş ülkelerde bu yüzde 3 ile 6.5 arasında.Dünya ortalaması ise yüzde 2 ile 3 arasında. Sözün özü, spor yapmıyoruz. Nüfusumuza göre yok denecek kadar faal sporcumuz var.Daha da önemlisi bu branşlarda sporcu yetiştiremiyoruz. Sporcularımıza en büyük eksiğiniz nedir diye sorduğumuzda boksörler, güreşçiler hep bir ağızdan yanıt veriyor:

Antrenman partneri bile bulmakta zorlanıyoruz.Oysa pek çok ülke bir sporcu havuzundan oyuncu seçip geliyor oyunlara.Biz ise sadece var olan ile.

ANTRENÖR SAYISI SADECE 631

Bir başka rakam daha. Yine tabloda görünüyor.

296 bin 115 faal sporcuyu eğiten antrenör sayısı. Bu sayı 5. kademeyi yani en üst derece antrenörleri tanımlıyor.

Sadece 631. Bu rakamın yarıdan fazlasını da basketboldaki antrenörler oluşturuyor.

323 adet 5. kademe antrenörü var basketbolun. Bazı branşlarda ise rakamlar gördüğünüz gibi SIFIR.

PEKi NEDEN MADALYA  KAZANAMIYORUZ?

Bu büyük harcamaya rağmen neden madalya kazanamıyoruz.

Doğru soru bu.

Yanıt verelim:

Araştırmalar şunu gösteriyor, federasyonların harcamalarının yüzde 2’si eğitime, yüzde 5’i alt yapıya gidiyor.

Ya kalan yüzde 93..

Ulaşıma, yeme ve içmeye..

Öyle garip bir yapı oluşmuş ki, devlet para vermekle yükümlü kılınmış, ödül vermekle yükümlü kılınmış.

Ama ceza verme yetkisi yok.

Hesap sorma yetkisi yok.

ÇÖZÜM YOLDA

Hepinizin “Peki çözüm ne?” Dediğinizi duyar gibiyim.

Çözüm var ve yolda.

Gençlik ve Spor Bakanlığı devrim niteliğinde değişiklikler yapmaya hazır. Hatta 4 ay önce düğmeye basılmaya karar bile verilmiş. Ama olimpiyat kafileleri, federasyonlar olumsuz etkilenmesin diye ertelenmiş.

Yani olimpiyattan sonra neşter vurulacak.

Neler mi  yapılacak?

Ödül sistemi tepeden tırnağa değişecek. Artık “Avrupa Şampiyonu oldum, Dünya Şampiyonu oldum, verin ödülü” dönemi bitti.

Sporcular ödül almak için olimpiyatları beklemek zorundalar. Ödüllerinin ne kadarına hak kazanacakları olimpiyat performansına göre belirlenecek.

Olimpiyatta başarılı olamayan dünya şampiyonu sporcunun ödülünün bir kısmı kesilecek. Bu oran sonra belli olacak.

BUNDAN sonra antrenörlere de ödül verilecek. Böylece çok da etik olmayan sporcunun ödülünden pay devşirme dönemi gibi bir dönem de sona erecek.

DEVŞiRMEYE DE  KRiTER GELiYOR

Bitmedi. Çok önemli bir konuya da parmak basılacak.

Devşirme sporculara.

İsteyin federasyon istediği yabancı sporcuyu devşiremeyecek. Belirli bir kriter getirilecek. Kaliteli ve bir üst seviyeye çıkaracak sporcu devşirilecek. Ve sayısı kısıtlanacak.

5 MADDELİK ÇÖZÜM

Hem alt yapıya, hem üst yapıya yurt dışından antrenör getirilecek.

Bu antrenörler hem oyuncuları hem yerli hocaları eğitecek.

81 ilde 3 temel branşta merkezler açılacak. Atletizm, yüzme ve jimnastik tesisleri 81 ilde de hazır.

Spor bürokrasisinde yapısal bir takım değişiklikler yaşanacak.

Sporcu yetiştirme görevi federasyonlardan çok kulüplere yönlendirilecek.

ELiT SPORCULARA  ÖZEL HAVUZ

2016 Oyunları için 2 yıl önce bakanlık tarafından birçok federasyona psikolog, beslenme uzmanı önerildi. Bazıları uyguladı, bazıları kulak tıkadı bu görevleri antrenöre bıraktı. O branşlarda da çok varlık gösteremedik zaten.

Yeni sistemde en alt yaş gruplarından başlayarak elit sporcu ve potansiyel elit sporcular için bir havuz kurulacak.

2020-24 ve sonrası için sürdürülebilir bir performans takip sistemi şimdiden hazırlandı bile.

Yabancı ve Türk bilim adamları birlikte görev yapacak.

TÜRKiYE’NiN  BAŞKA ŞANSI YOK

Bütün bunlar hayata geçebilir mi, bilmiyorum? Ama başka şansımız yok.

ÇÜNKÜ: Bakanlıktan bile bilgi saklayan federasyonlar var.

Örneğin Basketbol Federasyonu’nun bakanlığa verdiği rakamlara göre Türkiye’de faal basketbol oynayan sadece 3 bin 545 sporcu var. Yanlış okumadanız. Bakanlığa verilen rakam bu.

Sponsorluk gelirleri ne? Bakanlık bilmiyor. Çünkü bilgi verilmiyor. Sadece basketbolda değil diğer federasyonlarda da durum aynı.

RIO SONRASI TÜM BAŞKANLAR iSTiFA ETMELi

Masa tenisi.. Türkiye 3 olimpiyata Melek Hu ile katıldı.

Masa Tenisi Federasyonu başkanı 16 yıldır görevde.

Başarılı ya da başarısız tüm federasyon başkanları istifa etmeli Rio sonrası.

Başka yol kalmadı çünkü.

Sporda devrime yarımcı olmalılar.

1-2-3 Olimpiyatta da başarılı olamayan bir branşın başkanı niye hala görevde olur anlamak güç.

RIO  RAKAMLARI

206 ÜLKE 10 BİN 500  SPORCU

85 BİN  GÜVENLİK GÖREVLİSİ

3.6 MİLYAR  KİŞİ TV’DEN İZLEDİ

RIO’DA ALTIN ALAN SPORCULAR KAÇ  ÜLKEYİ GERİDE BIRAKTI...

MiCHAEL PHELPS (ABD)

ALTIN SAYISI: 5

SIRA: 19

GERİDE BIRAKTIĞI ÜLKE SAYISI: 187

KATIE LEDECKY (ABD)

ALTIN SAYISI: 4

SIRA: 22

GERİDE BIRAKTIĞI ÜLKE SAYISI: 184

SIMONE  BILES (ABD)

ALTIN SAYISI: 4

SIRA: 23

GERİDE BIRAKTIĞI  ÜLKE SAYISI:  183

KATINKA  HOSSZU (MCR)

ALTIN SAYISI: 3

SIRA: 27

GERİDE BIRAKTIĞI ÜLKE SAYISI: 179

USAIN  BOLT (JAM)

ALTIN SAYISI: 3
SIRA: 28
GERİDE BIRAKTIĞI  ÜLKE SAYISI:  178

2020  HEDEFİYLE DESTEĞE DEVAM

ÜLKEMİZİN içinden geçtiği zor günlerde insanların yüzünün olimpiyatlarda bir nebze de olsa gülmesinde payları olduğu için büyük bir mutluluk yaşadıklarını belirten Turkcell Genel Müdürü Kaan Terzioğlu, “Olimpiyat’ta gelen her başarı, birlik ve beraberliğe ihtiyaç duyduğumuz bu günlerde bize umut oldu. Sporcularımızın performansı yüzümüzü güldürürken, kafilemizin ana sponsoru olarak çorbada tuzumuz olduğu için ayrıca gururluyuz. Spor Bakanlığımızın himayesinde 2020 hedefiyle başlattığımız projede Türk sporunun gelişmesi için sporun bütün paylaşanlarıyla birlikte hareket etmeye devam edeceğiz” dedi.