Biz birbirimizi yerken Avrupalılar futbolda uzay çağı başlattı
Fizikçiler, matematikçiler, bilgisayar programcıları ve scoutlar futbolu nasıl geliştirebileceklerini tartıştı.
Toplantıya, her ikisi de fizikçi olan Liverpool’un araştırma direktörü Graham, veribilimcisi Spearman ve Ajax Veri Analizi Bölüm Başkanı de Boode de katıldı. Graham, oyuncuların performansının %2 yükselmesinin bile Şampiyonlar Ligi’nde oynayan bir kulübün kazancını 60 milyon Euro artırabileceğini söyledi. Leeds United Sportif Direktörü Orta, “Sadece verilerle birine imza attırmayacağız ve verilere bakmadan da kimseyi transfer etmeyeceğiz” dedi. Londra’daki Stamford Bridge Stadı, geçtiğimiz hafta ilginç bir toplantıya sahne oldu. Bu toplantıda kimler yoktu ki...
Cambridge Üniversitesi’nde teorik fizik doktorası yapan ve Liverpool Kulübü’nde araştırma direktörü olan Ian Graham, Harvard’daki doktorasında, 2013 yılında Nobel Ödülü kazanan Peter Higgs ile François Englert’in Tanrı Parçacığı ve Higgs Bozon Teorisi üzerine çalışan Liverpool’un baş veribilimcisi William Spearman, Leeds United Sportif Direktörü Victor Orta ve Ajax Spor Bilimi ve Veri Analizi Bölüm Başkanı Vosse de Boode. Sadece onlar mı? Elbette değil. Fizikçiler, matematikçiler, bilgisayar programcıları, sportif direktörler, scoutlar, antrenör yardımcıları... Bugüne kadar bir futbol sahasında görülmemiş meslek grupları dünyanın önde gelen veri toplama ve gelişmiş metrik şirketlerinden Statsbomb tarafından organize edilen, büyük veri ile futbolun kesiştiği noktayı tartışmak için bir aradaydı.
İLGİNÇ HİKÂYELER ·
Toplantıda yaşanan hikâyeler de bir o kadar ilginçti. Emin olun içerideki hiç kimse topa sahip olma yüzdelerini karşılaştırmadı.
Ve yine emin olun, katılımcılara göre atılan goller bile hikâyenin tamamını anlatmıyordu.
Neler mi konuşuldu? Gelin onları da kısa kısa anlatayım...
TEKNİK DİREKTÖRE ‘BAK NE BULDUK’ DİYEBİLİYORUM
Big Data (Büyük Veri) kullanımında büyük yol kat eden Ajax’ın spor bilimi ve veri analizi bölüm başkanı Vosse de Boode konuşmasına, “Artık teknik direktörün kapısını çalıp ‘Bak ne bulduk’ diyebiliyorum” sözleriyle başladı. Ve Ajax kalecisi Andre Onana’nın yakın vuruşlarla karşılaştığında fark ettikleri garip detayı anlattı: “Onana’yı duruş olarak hatalı buluyordum ve onu düzeltmeye hazırlanırken ‘ya doğruysa’ diye merak ettim. Çevresini sensörlerle ve kameralarla kapattık. Ve tüm hareketlerini diğer kalecilerin yaptıklarıyla karşılaştırdık. Sonuç inanılmazdı. Onana en hızlısıydı, herkesten yüzde 20 daha hızlıydı. Sonrasında sekiz hafta boyunca diğer kalecilere de onun gibi hareket etmeyi öğrettik.”
PERFORMANSI YÜZDE 2-3 ARTIRMAK 60 MİLYON EURO DAHA FAZLA ÖDÜL DEMEK
Liverpool’da araştırma ofisini yöneten teorik fizikçi Ian Graham ise performansla ilgili çok önemli bir ipucu paylaştı: “Bu sadece marjinal kazançlarla ilgili değil, futbolda büyük gelişmeler de mümkün. Hesaplarıma göre, oyuncuların performansını yüzde 2-3 artırmak, Şampiyonlar Ligi’nde oynayan bir kulüp için 60 milyon Euro daha fazla ödül anlamına gelebilir"
BU TOPLANTIYI GÖRÜNCE FUTBOLDA NEDEN GERİYE GİTTİĞİMİZİ ANLADIM
Chelsea’nin futbol mabedi Stamford Bridge’deki toplantının detayları bu satırlara sığmayacak kadar uzun. Bunları yazarken kendi futbol iklimimizin kaotik ve bitmek bilmeyen tartışmalarını düşündüm.
Bir taraftaki konuşmalar bir dünyadan diğerine çevirmenlere ihtiyaç duyulacak kadar günümüzün ilerisindeydi. Ve bizim her geçen gün futbolda neden geriye gittiğimizi daha iyi anladım.
PAS VERMEYİ DEĞERLENDİREN MODELLEME
Madrid Politeknik Üniversitesi Biyomedikal Teknoloji Merkezi’nde araştırmacı olan Javier Buldu, futbolcuların pas verirken aldığı kararları değerlendiren bir modellemeyle programa başladı. Bu tabloda futbolcuların verdikleri ve verebilecekleri pasların risk ve değer açısından karşılaştırmaları yer alıyordu. Ölçümler, konum verileri, matematiksel değerler... Hepsi futbolcuların zihinsel gelişimi ve doğru pası bulmaları üzerine karar verme mekanizmalarıyla ilgiliydi.
BİR EXCEL TABLOSUNDAN VERİ ANALİZİNE
Düzenli veri toplamanın getirebileceği avantajı ilk kullananlardan biri de Victor Orta’ydı. O zamanlar, Statsbomb veya Opta yoktu ancak Leeds Sportif Direktörü, kendi puanlama sistemiyle bir Excel tablosu yaptı. Şimdi ise kulübü için kendi karma modelinin geliştirilmesi üzerinde çalışıyor. Orta, modellemeye aynı zamanda farklı bir pencereden bakmaya çalışıyor: “Sadece verilerle birine imza attırmayacağız ve verilere bakmadan da kimseyle imzalamayacağız. İçlerinde görünmeyen şeyler var. Bir oyuncu bir yerden başka bir yere transfer olduğunda temel olan psikolojik analiz gibi."
