Yaşasın kar yağıyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 07, 2006 00:00
Yoğun kar yağışı kimine göre kardan adam sevinci, kimine göre ulaşımın aksaması demek. Tabii öğrenciler için de tatil anlamına geliyor. Ama sizin bilmediğiniz daha çok şey var.
Dondurucu soğukta yağan karın yaşam kurtardığını biliyor muydunuz? Bitkilerin birçoğu kalın bir kar tabakasıyla yalıtılmasaydı donabilirlerdi. Çünkü kar kötü bir ısı iletkenidir. Kar örtüsünün altındaki bitkiler kışı zarar görmeden atlatabilirler.
Kar tabakası bu yüzden, kış tahılının ekimi için de çok önemlidir, tahıl filizlerini donmaktan korur. Kar tabakasının altındaki toprağın sıcaklığı, ortalama hava sıcaklığından on bir derece daha yüksektir. Kar aslında donmuş sudan başka bir şey değildir ve atmosferde gelişmeye başlar. Hava belli oranda su buharı taşıyabilir.
Hatta ne kadar sıcaksa o kadar çok. Ama eğer hava belli bir sıcaklıkta maksimum su buharı aldıysa artık iyice doymuştur. Bu durumda havadaki nem oranı %100’dür. Havanın soğuması halinde yoğuşum çekirdekleri etrafında (mesela toz parçacıkları) su damlacıkları oluşur.
Altıgenler, prizmalar
Hava, su oluşmayacak kadar soğuksa, su buharı anında buza dönüşür. Su buharının birden bire buza dönüşme süreci, depozisyon olarak adlandırılır. Su buharının buza dönüşmesi halinde yıldız, prizma veya sütün biçiminde altıgen kristaller oluşmakta.
Yeryüzüne kadar olan uzun yolcuğu sırasında buz kristalleri farklı koşullara maruz kalır. Çok soğuk havalarda kar, ince kristaller şeklinde düşer yeryüzüne.
Kayakçılar tarafından sevilen ve pudra gibi yağan, kuru gevşek kar, çok soğuk havalarda düşer ve çok incedir. Donma derecesine daha yakın havalarda düşen kar daha nemlidir. Yıldız biçiminde yağan karlar birleşerek daha büyük kar tanelerini oluştururlar. O zaman bizde lapa lapa yağan karın keyfini çıkarırız.
Sıcak hava daha fazla nem alabildiği için, sıfır dereceye yakın sıcaklıklarda daha çok kar yağar. Kar yağışı ve kar fırtınası farklı koşullardır. Çünkü kar fırtınası, yere düşmüş karın rüzgarla savrulmasıyla oluşur. Kar yağışı ve kar fırtınasının birlikte etkimesiyle ise tipi meydana gelir.
Kar ve trafik
Yoğun kar yağışı yüzünden trafik altüst olmakta, hatta bazı durumlarda tamamen aksayabiliyor da. Metrelerce yüksekliğe varan kar örtüsü tren ulaşımını bile durdurabilir. Kar yağışı elbette ki hava trafiğini de etkilemekte.
Kar yağışı sırasında trafikteki güvenliği sağlamak için, kaya tuzu, magnezyum klorid, kalsiyum klorid veya bu tuzların karışımı dökülür yollara. Suda çözünen bu tuzlar, suyun donması önlemekte.
Fakat aşırı tuzlama, toprağa, bitkilere, suya ve hatta araçlara zarar vermekte. Tuzlar yüzünden topraktaki gözeneklerin hacmi ve oksijen miktarı azaları. Bitkilerin kökleri büyümez.
Tuzlar yüzünden zarar görmüş ağaçlar, iyi büyüyemez, yaprakları mevsiminden önce sararır ve düşer. Bu nedenle tuzlama sadece gerçekten tehlikenin bulunduğu yerlerde yapılmalı.
Kar tabakası bu yüzden, kış tahılının ekimi için de çok önemlidir, tahıl filizlerini donmaktan korur. Kar tabakasının altındaki toprağın sıcaklığı, ortalama hava sıcaklığından on bir derece daha yüksektir. Kar aslında donmuş sudan başka bir şey değildir ve atmosferde gelişmeye başlar. Hava belli oranda su buharı taşıyabilir.
Hatta ne kadar sıcaksa o kadar çok. Ama eğer hava belli bir sıcaklıkta maksimum su buharı aldıysa artık iyice doymuştur. Bu durumda havadaki nem oranı %100’dür. Havanın soğuması halinde yoğuşum çekirdekleri etrafında (mesela toz parçacıkları) su damlacıkları oluşur.
Altıgenler, prizmalar
Hava, su oluşmayacak kadar soğuksa, su buharı anında buza dönüşür. Su buharının birden bire buza dönüşme süreci, depozisyon olarak adlandırılır. Su buharının buza dönüşmesi halinde yıldız, prizma veya sütün biçiminde altıgen kristaller oluşmakta.
Yeryüzüne kadar olan uzun yolcuğu sırasında buz kristalleri farklı koşullara maruz kalır. Çok soğuk havalarda kar, ince kristaller şeklinde düşer yeryüzüne.
Kayakçılar tarafından sevilen ve pudra gibi yağan, kuru gevşek kar, çok soğuk havalarda düşer ve çok incedir. Donma derecesine daha yakın havalarda düşen kar daha nemlidir. Yıldız biçiminde yağan karlar birleşerek daha büyük kar tanelerini oluştururlar. O zaman bizde lapa lapa yağan karın keyfini çıkarırız.
Sıcak hava daha fazla nem alabildiği için, sıfır dereceye yakın sıcaklıklarda daha çok kar yağar. Kar yağışı ve kar fırtınası farklı koşullardır. Çünkü kar fırtınası, yere düşmüş karın rüzgarla savrulmasıyla oluşur. Kar yağışı ve kar fırtınasının birlikte etkimesiyle ise tipi meydana gelir.
Kar ve trafik
Yoğun kar yağışı yüzünden trafik altüst olmakta, hatta bazı durumlarda tamamen aksayabiliyor da. Metrelerce yüksekliğe varan kar örtüsü tren ulaşımını bile durdurabilir. Kar yağışı elbette ki hava trafiğini de etkilemekte.
Kar yağışı sırasında trafikteki güvenliği sağlamak için, kaya tuzu, magnezyum klorid, kalsiyum klorid veya bu tuzların karışımı dökülür yollara. Suda çözünen bu tuzlar, suyun donması önlemekte.
Fakat aşırı tuzlama, toprağa, bitkilere, suya ve hatta araçlara zarar vermekte. Tuzlar yüzünden topraktaki gözeneklerin hacmi ve oksijen miktarı azaları. Bitkilerin kökleri büyümez.
Tuzlar yüzünden zarar görmüş ağaçlar, iyi büyüyemez, yaprakları mevsiminden önce sararır ve düşer. Bu nedenle tuzlama sadece gerçekten tehlikenin bulunduğu yerlerde yapılmalı.