Yan etkisiz seks hormonu arayışları

62 yaşındaki Arlene Rakich ise, göğüslerinde iyi huylu kistler ve rahminde lifli tümörler gelişmesine yol açtığı için hormon desteğini kesti. Premarin’in yan etkilerinden biri de bu tür lifli tümörleri büyütmesi.

Hormon tedavisinin her kadında ayrı bir etki yaratması, doktorlarla ilaç şirketlerini kemikler, kalp ve cilt üzerinde koruyucu ve dahası gençleştirici etki yapacak yeni bir östrojen arayışına yöneltti.

Artık güvenli değil

Yaşlılık biyolojisi üzerine çalışan Harvard Üniversitesi profesörü David Sinclair’e göre, ateş basması, kemik yitimi, kolesterol ve bellek yitimi gibi olumsuz gelişmeleri engellediği düşünülen bugünkü hormon desteği yöntemleri, birkaç yıldır o kadar büyük bir güvenle kullanılmıyor.

Yapılan araştırmalar, kadınların binde üçünde kanı pıhtılaştırma ve dolayısıyla felç tehlikesi yarattığını gösteriyor. Beş yılın üzerinde bir süredir hormon desteği alan ve almayan kadınlar arasında yapılan birkaç araştırmaya göre, hormon alan grupta göğüs kanseri oranı %35 daha yüksek. Oysa 50 yaşında bir kadının, normal olarak göğüs kanserine yakalanma riski %10. Bu da uzun süreli hormon desteğinin bu riski %13.5 oranında artırdığını düşündürüyor.

Son yıllarda hormon desteğinin kemikler ve kalp üzerindeki olumlu etkileri de tartışma konusu oldu. Haziran 2001’de Amerikan Tıp Derneği Dergisi’nde yayımlanan bir incelemede, hormonun kalça kırığını önlemede o kadar da etkili olmadığı ileri sürüldü. Üstelik kalp krizi tehlikesini artırdığı için Ulusal Kolesterol Eğitimi Programı ve Amerikan Kalp Derneği, kalp sağlığı için hormon desteği önermekten vazgeçti.

Sentetiği aranıyor

12 ay boyunca hiç adet görmeyen ve böylece menopoza girmiş sayılan kadınların östrojen düzeyi, o güne kadar ölçülen en yüksek noktanın %90’ı oranında bir düşüş gösterebiliyor. Bu nedenle kadınların %38’i gece terlemesi, vajina kuruluğu ve özellikle ateş basması gibi rahatsızlıkları gidermek için hormon desteği almak istiyor.

Çoğunluk yılda 235 dolar tutan Premarin’e yönelirken, bir bölümü deriye yapıştırılan bantları ya da kremleri yeğliyor.

Bu durumda ilaç şirketleri, sözü edilen sakıncalara yol açmayacak sentetik östrojen bileşimleri bulmaya çalışıyor. Northwestern Üniversitesi’nden eczacı V. Craig Jordan, bu ilacın, beyni, kemikleri ve kalbi östrojenmiş gibi; göğüsleri ve rahmi ise östrojen değilmiş gibi etkilemesi gerektiğini söylüyor.

Östrojen, hücre çekirdeğindeki alıcılara ulaşarak etkili oluyor. Birçok dokuda östrojen alıcısı var. Geliştirilecek yapay östrojen, kalp ve kemiklerdeki alıcılara gidecek, ama göğüs ve rahimdekilere gitmeyecek. Kemik yapıcı osteoblastlardaki alıcılara giden östrojen bu hücreleri harekete geçirerek kemik yitimini önleyecek.

Sonuç olarak, kemikleri, kalbi ve beyni olumlu yönde etkilerken, rahim ve göğüsleri etkilemeyecek.

Wyeth-Ayerst şirketinden molekül biyoloğu C. Richard Lyttle, gelecekte her kadının özel gereksinimlerine ve genetik yapısına uyabilecek on ayrı ilaç geliştirilebileceğini söylüyor. Aile geçmişinde kemik kırılması olan bir kadın, kalsiyumla güçlendirilmiş bir bileşimi seçerken, kalp hastalığı riski taşıyan bir başkası aynı ilacın bir başka türünü seçebilecek.

Erkekler için de

Araştırmacılar bir yandan da erkekler için benzer özellikle testosteron desteği sağlayacak ilaçlar üzerinde çalışıyor. Erkeklerin testosteron düzeyi, 40 yaşından sonra her on yılda bir yaklaşık %10 oranında düşüyor. Cinsel istek, kas gücü ve düşünme gücünü olumsuz etkileyen bu durum, deriye yapıştırılan bantlar ve yine deriye sürülen jellerle bir ölçüde giderilebiliyor. Ama kırmızı kan hücrelerini artırarak kanın pıhtılaşmasına yol açtığından, prostat ve kalp krizi riskini de artırıyor.

ABD’de, çoğu 50-70 yaş arası 250,000 kadar erkek, hormon desteği alıyor. Bazı erkekler gece sürdükleri jel sayesinde 10 yaş genç göründüklerini, göbeklerinin de küçüldüğünü söylüyor.

Öte yandan bu yapay hormona da kuşkuyla bakanlar, her şeyden önce gelişmenin uzun süre alacağını ve insanların bugün ne yapacaklarına karar vermek zorunda olduğunu belirtiyor.

Menopoz belirtilerini dayanılmaz bulan kadınlara kısa süreli hormon desteği sağlanabileceğini herkes kabul ediyor. Wyeth-Ayerst şirketi araştırmacıları, 625 miligramlık standart Premarin’i yarım doz kullanarak da ateş basmasının giderilebileceğini söylüyor. Columbia Üniversitesi araştırmacıları, yarım dozun da aynı ölçüde etkili olduğunu ve birçok kadının ilacı bırakmasına neden olan kanamaları en aza indirdiğini belirterek bu görüşü destekliyor.

Yaşam biçimi

Uzun süreli kullanımda, kalp ve kemik hastalıklarına yakalanma riski taşıyan kadınlar, kalp krizi riskini azaltan Statins’e ya da kemik kırılması riskini azaltan Fosamax ve Actonel’e yönelebilir. Ayrıca soyanın, her iki açıdan yararlı olduğu, vajina kuruluğunun kremlerle giderilebileceği, alkol ve baharat kullanmayarak ateş basmalarının hafifletilebileceği, yürümenin kemik yitimini azaltacağı da biliniyor.

Harvard Üniversitesi’nden Manson’a göre, insanlar hemen ilaca sarılmak yerine yaşam biçimlerini değiştirmeyi deneyebilir.

Kaynak: Newsweek

50 yaşından sonra azalan seks hormonlarına dışardan destek ile gençlik etkisi yaratmak
ciddi yan etkilere yol açınca, sentetik hormon araştırma çalışmaları başladı.

Seks hormonu azalmasının doğurduğu sıkıntıları gidermek için hemen ilaca sarılmak gereksiz. Yaşam biçimlerini değiştirmek de bir çözüm.