Oluşturulma Tarihi: Aralık 16, 2003 23:57
Vega yıldızının etrafında muhtemelen bir gezegen sistemi dönüyor. İngiliz astronomlar gaz ve tozdan oluşan ince bir disk keşfettiler. Dolaylı yoldan Neptün büyüklüğünde bir gezegene işaret eden diskin içinde ikinci bir dünyanın bulunabileceği sanılıyor.
Güneş sistemimizin dışında bugüne değin güneşleri etrafında dönen Jüpiter benzeri yüzlerce gezegen bulundu. Fakat İngiliz araştırmacılarının elde ettikleri son kanıtlar Vega yıldızı etrafındaki gezegen sisteminin bizimkine benzeyebileceğini göstermekte.
Dünyadan 25 ışık yılı uzaklıktaki Vega yıldızı, kuzey gökyüzündeki en aydınlık yıldızdan üçüncüsüdür. Deneb ve Altair ile güneş üçgenini oluşturan yıldız bizim Güneş’ten üç misli büyük ve 58 misli parlak olması nedeniyle çıplak gözle bile rahatlıkla görülebiliyor.
İngilizler buldu
Edinburgh Royal gözlemevine bağlı Astronomi Teknolojileri Merkezi (ATC) araştırmacılarından Mark Wyatt ve ekibi Vega’yı Hawaii’deki James-Clerk-Maxwell teleskopundaki son derece duyarlı ‘Scuba’ kamerasıyla incelerken parlak yıldızın etrafında gaz ve tozdan oluşan Ğ180 derecelik bir disk buldu.
Astronomlar gerçi gezegeni görmemişler ama diskin üzerindeki topaklar olası bir gezegene işaret etmekte diyor Wyatt. Astronomlar elde ettikleri verilerle yörüngesi Neptün’e benzeyen ve yaklaşık aynı boyda olan bir gezegenin varlığını tahmin ediyorlar.
Astrophysical Journal dergisindeki yazıya göre söz konusu gezegen bundan yaklaşık olarak 56 milyon yıl önce gelişerek zamanla merkezi yıldızından uzaklaşmış ve uzaklaşma sırasında da geriye çok sayıda kuyrukluyıldız bırakarak toz diskinin topaklı görünmesine yol açmıştı.
Aynı süreç mi?
Aynı sürecin bizim güneş sistemimizde gerçekleşmiş olduğunu tahmin ediyoruz diyor Wyatt. Neptün, Jüpiter’in içteki bir yörüngede dönmesi yüzünden Güneş’ten uzaklaşmıştı.
Bu bilgilere göre Vega sisteminde Jüpiter benzeri bir gezegenin de bulunabileceği akla gelmekte. Neptün’ünkine benzer büyük yörünge ise küçük gezegenleri barındıracak genişlikte olduğunu gösteriyor.
Diski ilk gören Wayne Holland modelin birkaç yıl içinde test edilebileceğini ve modelden, topakların, yıldızın etrafını üç yüz yılda bir çevreledikleri anlaşılmakta diyor. Birkaç yıl sonra yeniden gözlendiğinde bilim adamları topakların hareketlerini görebilecekler.
Kozmik doğum odasında milyonlarca yıldız parlıyor
Bir galaksi kümesinin arkasındaki esrarengiz ışık eğrisinin, yıldızların en kızgın ve en aydınlık doğum odası olduğu anlaşıldı. Kozmik doğum odası evrenin gençlik yıllarında gelişmiş. Lynx Arc (‘Vaşak eğrisi’), Orion bulutsusundan bir milyon kat aydınlık ve dünyaya yaklaşık olarak 12 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Mauna-Kea yanardağının tepesindeki gözlemevinden alınan verilere göre süper yıldız kümesi bir milyon kadar mavimsi beyaz güneş içeriyor. Bu güneşler samanyolundaki diğer yıldızlara kıyasla 120.000 santigrat derece daha kızgın. Benzer bir ışık yansıtan Orion bulutsusu dört güneş tarafından beslenmekte. Avrupa uzay ajansı Esa araştırmacısı Bob Fosbury’e göre Lynx Arc, evrenin erken dönemleri için alışılmamış bir durum. Lynx Arc’daki yıldızlar, iki milyar yaşındaki uzaya ait. Bilim adamları galaksiyi Keck gözlemevinin on metrelik teleskopuyla keşfettiler.