Türkler motosiklet kullanmaktan korkuyor

Göçebe ve ata binen bir ırkın torunları olarak felsefesi gitmek olan motorculuktan nasıl bu kadar uzak kalabildiÄŸimizi anlayamıyor Ferruh Tanay. Ona göre Türkiye doÄŸal bir motosiklet ülkesi ama binen yok.Ä°ki tekerlekli hayat. Otomobil yerine motosiklet kullanmayı tercih etmek anlamına geliyor. Bu haftaki röportaj konuÄŸum da böyle biri. Motorsiklet onun hem hobisi hem de iÅŸi. Ferruh Tanay, Türkiye'ye Harley Davidson'u getiren kiÅŸi, Parkorman'ın iÅŸletmecisi, yeni kurulan MOTED yani Motorsiklet Endüstrisi DerneÄŸi BaÅŸkanı ya da sadece motorcu. Ama aslında hepsi. Sohbet boyunca hiç motosiklet demedi. Onun yerine motor ya da iki tekeri tercih etti. Ä°lkine diyecek lafım yok ama ikincisi benim için oldukça yeni çünkü iki teker deyimi her ne kadar motorcu jargonuna ait bir tanımlama olsa da beni baÅŸka düşüncelere sürükledi. Mesela aklıma hemen dikiz aynasından yansıyan ya da tek ÅŸeritli bir yolda karşıdan gelen ışık hüzmesi geldi. Acaba motosiklet mi, yoksa tek farı yanmayan bir otomobil mi? Neyse ben zaten motor kullanmayı da bilmiyorum. Ama ayda 70-80 milyona o ÅŸeker gibi Vespa'lardan bir tane satın alabilmenin mümkün olduÄŸunu biliyorum. Biz neden motosiklet kullanmıyoruz?Bu tamamen korkaklık. Irktan gelen bir korkaklık. Türk cesurdur falan palavra. Türkiye'de bin kiÅŸiye 16 motor düşüyor. Bulgaristan 50, Yunanistan 80, Ä°talya 140. Almanya, Avusturya falan da 200'lerde. Ki bu ülkeler doÄŸal motosiklet ülkeleri de deÄŸil.ATA BÄ°NMEK GELENEKSizce böyle bir trafikte korkmaları normal deÄŸil mi? Ä°talya'nın trafiÄŸi daha kötü bizden, Yunanistan çok daha kötü. Ä°ran'ın daha kötü. Bir çizgi var. Portekiz, Ä°spanya, Fransa, Ä°talya, Yunanistan, Ä°ran. Bunların hepsi motosiklet ülkeleri. Arada bir ülke var bu iÅŸin olmadığı o da Türkiye. Neden olmamış?Ata binme geleneÄŸine sahip olmamıza ve yola vurup giden göçer bir ırk olmamıza raÄŸmen olmamış. Motorda da o felsefe vardır. Biner gidersin. Birinci neden bence bir gelenek oluÅŸmamış. Biraz belki aile baskısı. Korku olayı var orada. Bir de çaktırmadan bir devlet politikası var aslında. Motosikleti önleyelim anlamında deÄŸil ama daha çok dört tekerlekli bir sanayi oluÅŸmuÅŸ. Otomobil sektörü desteklenmiÅŸ. Biz Vespa Piaggio distribütörlüğünü almıştık 5 sene önce. Kutlamaya yemeÄŸe gideceÄŸiz. Ä°talyanlar yol üzerinde bulunan yakın bi üniversitenin kampüsünden geçmek istediler motosiklet parkındaki araç dağılımını görmek için. Biz de hiçbir üniversitede böyle bir ÅŸey yok ki. Biz güldük adam üniversite öğrencilerinin otomobil alabildiÄŸine ÅŸaşırdı. Onlarda gençler harçlıklarıyla ancak bir scooter, bir Vespa alabilir. Bizde de bir zenginler var babası araba alan bir de otobüsle gidenler var. Arası yok. Enteresan. Biz hesabını yaptık. Neredeyse bir aylık mavi kart karşılığında aylık taksitle bir scooter almak mümkün aÅŸağı yukarı. 70-80 milyon taksitlerle alabiliyorsunuz. Sonuçta Türkiye'de bu bir ÅŸekilde geri bırakılmış. Türkiye'de 700 tane Harley Davidson kullanıcısı var dediniz. Toplam motor kullanıcısı adedi nedir?Milyonun üzerindedir. Dünya standardına göre ciddi bir rakam deÄŸil belki. Bir milyon civarında motorcudan bahsediyoruz. Ama hepsi kullanıcı deÄŸil. Bir ÅŸekilde bulaÅŸmış. Ama büyüyecek bir sektör. Motosiklet federasyonunun ayrılması, iÅŸi sahiplenmesi, Motorsiklet Endüstrisi DerneÄŸi, MOTED'in kurulması çok olumlu. Evet çok yeni bir derneÄŸiniz var. DerneÄŸin kuruluÅŸ amacını anlatabilir misiniz?Hep problemler yaÅŸamış bir sektör. Daha önce de benzer bir dernek kurulmuÅŸ. Bir türlü sahiplenilmemiÅŸ. Bu derneÄŸi yeniden oluÅŸturalım içinde üreticiler de, distribütörler de olsun, ortak dertlerimizi çözelim, problemlerimizi tek bir ağızdan anlatalım dedik. Tabii bazı distribütörler aynı zamanda aynı markanın otomobillerini de getiriyor. mesela BMW, Suzuki, Honda. Onlar Otomotiv Sanayi DerneÄŸi'nden bahsettiler. Dernek kurulduktan sonra sektörün ne kadar büyüdüğünden söz ettiler. Bir de karşınızda muattap olarak bir devlet kurumu var. Kamusal bir kimlikle gitmek baÅŸka bir etki yaratıyor. Öncelikleriniz neler?Bir yönetim kurulu oluÅŸturduk benim baÅŸkanlığımda. Bir trafik kanunu taslağı var Avrupa TopluluÄŸu uyum yasaları çerçevesinde. Biz bireysel dernekler olarak daha önce Ankara'da Trafik Daire BaÅŸkanlığı'nda bir görüşme yaptık. 4-5 madde var orada deÄŸiÅŸen. Bir tanesi trafikteki öncelikle ilgili. Avrupa'da motosiklet ön sırada geliyor. KavÅŸaklarda yol verme, haklı haksız olayında, motosiklete dikkat etme olayında en azından ciddi bir avantaj saÄŸlayacak diye düşünüyoruz. Trafik Yasası'ndaki deÄŸiÅŸiklik bir artı bizim takibimizde. Ä°kincisi köprü ve otoyol geçiÅŸleri. Birçok ülkede üctersiz bu. Hem trafik çözümü hem de pratik. Motosiklet normalde trafiÄŸi rahatlatan birÅŸey ama köprü de tıkayan birÅŸey. GiÅŸeye gittiÄŸimde duruyorum. Cebimden para çıkartıyorum. Yandaki adam gelip geçiyor ama ben uzun bir süre duruyorum. Bir de rakamların o kadar büyük olmadığını da anlatıyoruz. Bir üçüncüsü ise özellikle Ä°stanbul'da örnek olabilecek semtlerde motosiklet park alanları yapmak istiyoruz. Bir tane arabanın park ettiÄŸi yere siz 20 tane motosiklet parkedebilirsiniz. Bugün gidin Milano, Madrid, Barselona'da her caddenin ilk ve son 10 metresi motosikletlere ayrılmıştır araba giremez. MOTOPARK YOKÄ°stanbul'da hiç var mı?Bir tek Park Orman'da var. Onu da ben yaptırdım iÅŸlettiÄŸim için orayı. Orada motorsiklet için özel park yeri vardı. Sırf millete örnek olsun diye koymuÅŸtuk. Bu tabi ektra bir teÅŸvik olabilir. Ä°nsanlar gelirsem motorumu park edebiliyorum diyebilir. Çünkü ÅŸu konuÅŸuluyor; motorla bir yerden bir yere ne çabuk gidilebiliyor. Ben Çiftehavuzlar'da oturuyorum, Maslak'a motosikletimle hız yapmadan normal bir akışla 17-18 dakikada gidiyorum. Arabayla gittiÄŸimde bir saat, bir saat yirmi dakikayı buluyor. Bir de sinirlenmiÅŸ, gerilmiÅŸ oluyorum. Kışın bile çok yaÄŸmur çamur olmadığında motora binilebilecek bir ÅŸehirdeyiz. Bütün bunu görerek insanlar artacak diye düşünüyorum.Ä°ÅŸ stresinden kurtarıyorMotora binmek cesaret ister mi?Birazcık istiyor. Bir sürü nedeni var aslında bir insanın motosiklet alması için. Trafik hariç. Hobi olarak cesaret gerektiriyor. Kendini göstermek durumu var elbette. Ben farklıyım ÅŸeyi herhalde var. Ben bunu incelemeye baÅŸladım.Sadece çok pratik ve iÅŸlevsel olması deÄŸil motor tercih edilmesinin altında yatan baÅŸlıca sebepler?Hayır hayır. Zaten Dünyada motosiklet üç amaçlı kullanılıyor. Taşıma, ulaşım, hobi. Dünyada demin söylediÄŸimiz gibi ulaşım yok. Taşıma var iÅŸte. Kuryeler filan. Ä°nsanların sabah ev akÅŸam iÅŸ olarak kullanmalarını ben ulaşım olarak görüyorum. Bu yok bizde. Hobi tamam var. Haftasonu motoruma bineyim. O da ne yapıyor iÅŸ stresinden kurtulmak için insanlar doÄŸal olarak hobi arayışlarına giriyor. Motor da iki ÅŸey birden yakalanıyor. Biri adrenalin ve cesaretin ön plana çıkması. Ä°kincisi, stresi atmak. Ben motoru stresi topraÄŸa atma makinası olarak görüyorum. Ä°ÅŸ yerinde ne kadar probleminiz olursa olsun motor üzerinde iÅŸi düşünemiyorsunuz. Ben mesela sörf yapıyorum, bir süre sonra aklıma iÅŸ gelebiliyor. Motorda dikkat çok önemli. Çukur mu var, adam mı çıkacak. Motordan bir iniyorsunuz kafa boÅŸalmış. Hakikaten enteresan bir tarafı var ama bunu denemek lazım.Sıradan bir hobi arayışı deÄŸil bu.Cesaret ve farklılık arayışı bu. Ben farklıyım cesurum bir sürü ÅŸey var. Asilik, özgürlük. Kim tutar seni gibi. Harley ile ilgili anektodlar vardır. Mesela Harleyci benzinciye gider. YaÅŸlı benzinci ‘‘çok güzel motor, yolculuk nereye’’ der. Harleyci de ‘‘oraya’’ der. Benzinci ‘‘orası neresi’’ der, Harleyci'nin cevabı ‘‘gidince göreceÄŸim’’ olur. Hani ÅŸu an herÅŸey planlı ama orada özgürsünüz. Sonuçta insanın hayalindeki arzu ettiÄŸi hayal kahramanına ulaÅŸması gibi birÅŸey de var içinde. Motordan düşmeyi bilmek lazım- Motorda korunmasızmışsınız gibi geliyor bana hep. Ãœzerinizde sizi saran bir karoser yok. En küçük bir kazada bile yaralanmak mümkünmüş gibi.Sonuçta onun için kıyafet çok önemli. Tamamen kapalı kask kullanılmasını çok teÅŸvik ediyorum. Onun dışındakilerin hiçbir anlamı yok. Bir de tabi eÄŸitim çok önemli. Düşmeyi bilmek de gerekiyor. Belli bir noktada motoru bırakmayı bileceksiniz. Belki bir takla atıp kalkacaksınız.Yani motora binmeye karar verdiyseniz illa ki düşeceÄŸinizi de kabullenmeniz mi gerekiyor?Kesinlikle. Herkes motordan düşmüştür. Bak ben düştüm sıramı savdım gibi bir mantık da yok. Her an yeniden olabilir. Paoulo Volpara diye bir arkadaşımız var Ä°talyan, Türkiye'de yaşıyor. Kendini Türkiye'de motosiklet olayına adamış biri. MüthiÅŸ eÄŸitimler veriyor. Hepsinde Paulo'nun ilk sorusu ‘‘motosikletin ön tamponu neresidir?’’ oluyor. Herkes birÅŸey söylüyor. ‘‘Hayır alnımızdır’’ diye baÅŸlıyor eÄŸitime. Kıyafet konusu için de şöyle der: ‘‘Asfaltla deri bir araya gelirse asfalt kazanır. Onun için doÄŸru kıyafet giyeceksin.’’ Mesela önünde taksi mi var, içine bakacaksın. İçinde müşteri var mı, yok mu? Diyelim yok. Ve ileride bir adam duruyor demek oluyor ki taksici her an durabilir. E taksici nasıl durur, yolun ortasında durur. Bütün bunları öngörmek ve dikkat etmek lazım.Motosikletçi komplekssiz olmalıHafta içi takım elbiseli ama haftasonu deri ceketli olma durumu gibi mi?.Artık iÅŸ dünyasında da takım elbise olayı gittikçe azalmaya baÅŸladı. Ben bugün Harley'e binen birçok insanın normal iÅŸ hayatında bile bir ÅŸekilde gömlek, çakmak, kalemlik gibi Harley'e özgü giysiler ya da aksesuvarlarla dolaÅŸtığını görüyorum. Çok ciddi bir iÅŸtir, takım elbise gerektirebilir. Harley Davidson kıyafetiyle kayak yapanları bile gördüm. Superman olayı gibi bu. Ben çok net gözlemlediÄŸim insanlar var. Gelip Harleyin ‘H’si ile ilgisi olmayıp, aradan iki sene sonra bambaÅŸka biÅŸ adam olarak görünebiliyor. Åžaka deÄŸil ama hayır duası bile aldım. Sonuçta motosiklet yaÅŸam biçimi. Otomobil kültürü dendiÄŸi gibi motosiklet kültürü diye bir ÅŸey de var.Ya otomobil kültürü var mı, otomobilci diye birÅŸey var mı? Mesela ben daha çok otomobile biniyorum ama otomobilci deÄŸilim ama motorcuyum. Yarışcı falan onu anlıyorum da...Otomobilci diye bir ÅŸey de var. Yarışanından tutun da hobi olarak bunu benimseyenine kadar var muhakkak. Arabasının motorunu söküp odasına götüren tipler var. Mekanik sevgisi bu.Ona katılıyorum da. Mesela ben mekaniÄŸiyle ilgili biri deÄŸilim. Bir çoÄŸumuz da öyle. Ama bütün motorcularda da motorla ilgili ÅŸeye ilgi duymak var. Bu belki geriye itilmiÅŸ olmanın kompleksi aynı zamanda. Motorcu olmanın raconu nedir?Komplekssiz olmalı bir kere bu çok önemli. Ne derler düşüncesinden uzak olmalı. Ayrıca motor gittiÄŸi yere pozitif enerji veriyor. Yolda giderken insanlara bakıyorum hep bir tebessüm oluyor yüzlerinde. Mesela Anadolu'ya gidiyorsunuz küçük çocuklar geliyor. Kompleks yaratmayan, gerginliÄŸi olmayan, hakikaten pozitif enerji veren insanlar. Tabii yolda ters birÅŸey olmadıysa hani birisi üzerinize çıkmadıysa.Öyle ÅŸeyler çok oluyor mu? Son iki üç senedir önemli bir ÅŸeye rastlamadım. Ara ara oluyor. Konvoy halinde giderken olabiliyor. Ama biz de iÅŸi öğrendik mesela 50 motor konvoy yanlış bir ÅŸey. Arkanıza takılıp gitmeyeceklerine göre sizi geçmeleri gerektiÄŸinde aranıza girip bölmek zorunda kalıyorlar. Biz de 10'lu gruplar yapıyoruz. Her grubun baÅŸkanı ve kuyruÄŸu var. Böyle bir sistemle ilerliyoruz. Araba geçecekse kuyruk yol veriyor. Zig zag gidiyoruz ki araç girebilsin. Yani birlikte gitmenin getirdiÄŸi dışa karşı problem varsa onu düzeltiyoruz. Bazı dar yollarda tek sıraya iniyoruz. KavÅŸaklarda kurallarımız var.Â