Türkiye'nin Olimpiyat macerası

Türkiye'nin kazandığı 33 altın madalyanın 27'si güreş dalından gelirken, güreş dışındaki 6 altın madalyayı ise haltercilerden Naim Süleymanoğlu, 1988'de Seul, 1992'de Barcelona ve 1996'da Atlanta, Halil Mutlu da 1996'da Atlanta ve 2000'de Sydney, judocu Hüseyin Özkan da 2000'de Sydney'de getirdi. 16 gümüş madalyanın 15'ini güreşçiler, 1'ini ise boksörler kazanırken, 15 bronz madalyadan 1'er tanesi atlet, tekvandocu ve judocular, 2'si boksörler, 10'u da güreşçiler tarafından kazanıldı.

TÜRKİYE'NİN OLİMPİYAT MACERASI

Modern olimpiyat Oyunları'nın kurucusu Baron Pierre De Coubertin'in 1907 yılında İstanbul'u ziyareti sırasında kendisine tercümanlık yapan Galatasaray Lisesi öğrencisi Aleko Mullos, 1908 Londra Olimpiyatları'nda Türkiye adına yarışan ilk ve tek sporcu oldu ve katıldığı cimnastik dalında başarılı olamadı.
  �
Türkiye'de spor örgütünün kurulmasında büyük emeği geçen kişilerden Selim Sırrı Tarcan, 1912 Olimpiyatları'na giderken, yanında, kendi paralarıyla Stockholm'e gelen Robert Kolej öğrencisi 2 Ermeni genci de götürdü. Mıgıryan ve Papazyan isimli bu gençler, katıldıkları atletizm yarışmalarında elenerek finallere kalamadı.
  �
Türkiye'nin davet edilmediği 1920 Olimhpiyatları'ndan sonra yapılan 1924 Paris Olimpiyatları'na, bazı branşlarda katılmamıza karşın sesimizi duyuramadık. 1928 Amsterdam Olimpiyatları'nda ise Türkiye'den katılan sporcular arasında yalnızca grekoromen güreşte Tayyar Yalaz, 67.5 kiloda dördüncü olarak madalyanın uzağında kaldı.

İLK MADALYALAR GELİYOR

Türk spor örgütündeki kargaşa ve Los Angeles'ın uzaklığı nedeniyle 1932'de katılınmayan oyunlarda Türk sporcuları, ilk tarihsel başarılarını 1936'da Berlin'de yakaladılar.
  �
Bu oyunlarda, “Mersinli” lakabıyla anılan Ahmet Kireççi, serbest güreşte 79 kiloda 3. olarak Türkiye'ye ilk madalyayı kazandırdı. Kireççi'den 2 gün sonra bu kez 61 kiloda yine serbest güreşte Yaşar Erkan, şeref kürsüsünün en üst basamağında yer alarak, Türkiye'ye olimpiyatlar tarihindeki ilk altın madalyasını getirdi.
  �
2. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan 1948 Londra Olimpiyatları'nda da Türk sporcuları, serbest ve grekoromen güreşte 6 altın, 4 gümüş ve 1 bronz, atletizmde de uzun atlamada Ruhi Sarıalp ile 1 bronz olmak üzere toplam 12 madalya alarak madalya tablosunda 7. sırada yer aldılar.
  �
Lodra'da madalya kazanan sporculara Türkiye'de verilen ödüller, Türk spor kamuoyunda çok tartışıldı ve sonuçta bu sporcular ödüllerden dolayı profesyonel kabul edilerek 1952'de Helsinki'de yarıştırılmadı. Türkiye, 1952'de güreşte 2 altın ve 1 bronz madalya alabildi.
  �
1956 Melbourne Olimpiyatları'nda ise güreşte yeni bir kuşak mindere çıktı ve 3 altın, 2 gümüş ve 2 bronz madalya getirdi. Türkiye, oyunlardaki en parlak sonucu 1960 Roma Olimpiyatları'nda aldı. Tamamı güreşte olmak üzere 7 altın ve 2 gümüş madalya elde edilen bu oyunlarda, Türkiye madalya klasmanında birçok spor devi ülkeyi geride bırakarak 6. sırayı kaptı.
  �
4 yıl sonra 1964'de Tokyo'da 2 altın, 3 gümüş ve 1 bronz madalyayla yetinilirken, 1968'de Mexico City'de ise yalnızca serbest güreşteki 2 altın madalyayla yüzümüz güldü. Bu oyunlarda, maratonda İsmail Akçay da bronz madalyayı kılpayı kaçırarak 4. oldu. Güreşte 1972 ve 1988'de 1'er gümüş alındı, 1984'de Los Angeles'da ise 1 bronz madalyaya dek düşüldü. Bu oyunlarda Türkiye'yi sevindiren olay ise boksta ilk kez 51 kiloda Eyüp Can ve 57 kiloda Turgut Aykaç ile bronz madalyalara ulaşılması oldu.
  �
NAİM İLE YENİDEN DÖNÜŞ

1988 Seul Olimpiyatları, Türkiye için adeta yeniden doğuş niteliğinde geçti. Dünyanın “cep herkülü” diye tanıdığı, gelmiş geçmiş en büyük halterci olarak gösterilen Naim Süleymanoğlu, 60 kiloda ardarda 6 dünya ve 9 olimpiyat rekoru kırarak ve kendi ağırlığının 3 katından fazlasını kaldırarak çok parlak bir başarı elde etti ve Türkiye'ye güreş dışındaki ilk altın madalyayı kazandırdı.
  �
Süleymanoğlu, dünya rekoru kıramamasına karşın, 1992 Barcelona ve 1996 Atlanta'da başarısını yineledi. Süleymanoğlu, 3 olimpiyatta üstüste altın madalya alan tarihteki ilk halterci oldu. Bu oyunlarda grekoromen güreşte 62 kiloda Mehmet Akif Pirim, altın madalya kazanarak, güreşte 24, grekoromen stilde ise 28 yıldır duyulan hasreti giderdi. Judoda da Hülya Şenyurt 48 kiloda üçüncü oldu ve Türkiye'ye hem bayanlarda hem de bu dalda ilk madalyayı getirdi.

1'DEN ÇOK MADALYA KAZANANLAR

Naim Süleymanoğlu'nun 3 altının dışında, Türkiye'ye 1956 ve 1960'da güreşçiler Mustafa Dağıstanlı ile Mithat Bayrak, 1996 ve 2000'de de halterci Halil Mutlu ve güreşçi Hamza Yerlikaya, 2'şer altın madalya getiren isimler olurken, en fazla madalya kazanan sporculardan biri de 1956'da altın, 1960'da gümüş ve 1964'de bronz alan güreşçi Mithat Kaplan oldu.
  �
Türkiye'ye 1'den çok madalya kazandıran diğer isimler ise şöyle: Ahmet Ayık (1 altın, 1 gümüş), Ahmet Kireççi (1 altın, 1 bronz), Hasan Güngör (1 altın, 1 gümüş), Hüseyin Akbaş (1 gümüş, 1 bronz), İsmail Ogan (1 altın, 1 gümüş), Mehmet Akif Pirim (1 altın, 1 bronz).
  �
Türkiye, Olimpiyat Oyunları'na resmen katıldığı 1908 yılından beri geçen 92 yıl içinde, davet edilmediği 1920 ve gitmediği 1932 ile 1980 oyunları dışında 18 oyunda boy gösterdi. 47'sinin madalya kazandığı Türk sporcuları oyunlarda, şimdiye dek atıcılık, atletizm, basketbol, binicilik, bisiklet, boks, cimnastik, eskrim, futbol, güreş, halter, yelken, yüzme, judo, tekvando ve okçuluk dallarında mücadele ettiler.

ROMA'DAN SONRA EN BAŞARILI OLİMPİYAT ATLANTA-96
  �
1960 Roma Olimpiyatları'ndan sonra belli bir süre duraklama dönemine giren Türk sporcuları, 1996 Atlanta olimpiyatları'nda son 36 yılın en başarılı sonucunu elde ederek, oyunları 4 altın, 1 gümüş ve 1 bronz madalyayla kapadı ve ilk kez güreş dışındaki bir dalda da 2 altın madalya (halter) kazanıldı.
  �
Atlanta-96'da serbest güreş 130 kiloda altın madalya kazanan Mahmut Demir, 28 yıl aradan sonra bu kategoride şeref kürsüsünün en üst basamağına çıkan ilk Türk sporcusu oldu.
  �
TÜRKİYE'NİN OLİMPİYATLARDAKİ ŞEREF LİSTESİ

1948'den bu yana yalnızca 1976 Montreal Olimpiyatları'nda madalya alamayan Türkiye'ye, oyunlarda madalya kazandıran sporcular yıllara ve branşlarına göre şöyle:

1936 Berlin:

Grekoromen Güreş:
61 kilo Yaşar Erkan 1.
Serbest Güreş:
79 kilo Ahmet Kireççi 3.
  �
1948 Londra:

Grekoromen Güreş:
61 kilo Mehmet Oktay 1., ağır siklet Ahmet Kireççi 1., 52 kilo Kenan Olcay 2., 79 kilo Muhlis Tayfur 2., 56 kilo Halil Kaya 3.
Serbest Güreş:
56 kilo Nasuh Akar 1., 63 kilo Gazanfer Bilge 1., 66 kilo Celal Atik 1., 73 kilo Yaşar Doğu 1., 52 kilo Halit Balamir 2., 79 Kilo Adil Candemir 2.
Atletizm:
Ruhi Sarıalp (3 adım atlama) 3.
  �
1952 Helsinki:

Serbest Güreş:
52 kilo Hasan Gemici 1., 63 kilo Bayram Şit 1., 79 kilo Adil Atan 3.
  �
1956 Melbourne:

Grekoromen Güreş:
73 kilo Mithat Bayrak 1., 67 kilo Rıza Doğan 2., 52 kilo Dursun Ali Eğribaş 3.
Serbest Güreş:
56 kilo Mustafa Dağıstanlı 1., ağır sıklet Hamit Kaplan 1., 73 kilo İsmail Zengin 2., 52 kilo Hüseyin Akbaş 3.
  �
1960 Roma:

Grekoromen Güreş:
61 kilo Müzahir Sille 1., 73 kilo Mithat Bayrak 1., 87 kilo Tevfik Kış 1.
Serbest Güreş:
52 kilo Ahmet Bilek 1., 63 kilo Mustafa Dağıstanlı 1., 79 kilo Hasan Güngör 1., 87 kilo İsmet Atlı 1., 73 kilo İsmail Ogan 2., ağır sıklet Hamit Kaplan 2.
  �
1964 Tokyo:

Grekoromen Güreş:
70 kilo Kazım Ayvaz 1.
Serbest Güreş:
78 kilo İsmail Ogan 1., 56 kilo Hüseyin Akbaş 2., 87 kilo Hasan Güngör 2., 97 kilo Ahmet Ayık 2., ağır sıklet Hamit Kaplan 3.
  �
1968 Mexico City:

Serbest Güreş:
78 kilo Mahmut Atalay 1., 97 kilo Ahmet Ayık 1.
  �
1972 Münih:

Serbest Güreş:
62 kilo Vehbi Akdağ 2.
  �
1984 Los Angeles:

Serbest Güreş:
51 kilo Eyüp Can 3., 57 kilo Turgut Aykaç 3.
Boks:
Ağır sıklet Ahmet Taşkın 3.
  �
1988 Seul:

Halter:
60 kilo Naim Süleymanoğlu 1.
Serbest Güreş:
Necmi Gençalp 2.
  �
1992 Barcelona:

Grekoromen Güreş:
62 kilo Mehmet Akif Pirim 1., 90 kilo Hakkı Başar 2.
Serbest Güreş:
90 kilo Kenan Şimşek 2., 100 kilo Ali Kayalı 3.
Halter:
60 kilo Naim Süleymanoğlu 1.
Judo:
48 kilo Hülya Şenyurt 3.
  �
1996 Atlanta:

Grekoromen Güreş:
82 kilo Hamza Yerlikaya 1., 62 kilo Mehmet Akif Pirim 3.
Serbest Güreş:
130 kilo Mahmut Demir 1.
Halter:
54 kilo Halil Mutlu 1., 64 kilo Naim Süleymanoğlu 1.
Boks:
75 kilo Malik Beyleroğlu 2.
  �
2000 Sydney:

Grekoromen Güreş:
85 kilo Hamza Yerlikaya 1.
Judo:
66 kilo Hüseyin Özkan 1.
Halter:
56 kilo Halil Mutlu 1.
Serbest Güreş:
76 kilo Adem Bereket 3.
Tekvando:
57 kilo Hamide Bıkçın Tosun 3.