Tıpkı eski solcu gruplar gibi

Ä°stanbul'da oynanan FB-GS maçında yaÅŸanan ÅŸiddet, dikkati iki takım taraftarlarına çekti. Tribünlerdeki taraftar grupları, son yıllarda dernekleÅŸtiler. Kısa sürede grupların içinden yeni gruplar doÄŸdu, derneklerin içinde hizipler çıktı. Neredeyse takip etmek imkansızlaÅŸtı. Tıpkı 12 Eylül öncesindeki solcu gruplaÅŸmalar gibi. Emniyet'in FB-GS maçı sonrası tavrı da o yıllarda solcuların üstüne gidiÅŸi gibiydi. Hemen potansiyel holigan muamelesi yapılarak en tanınmış üç taraftar derneÄŸinin üyeleri göz altına alındı, hatta içlerinde bu maçla ilgisi olmayan BeÅŸiktaÅŸlı taraftarlar bile vardı. Ancak bu 37 kiÅŸi delil yetersizliÄŸinden serbest bırakıldı. Ä°ngiltere'de ise parlamento 12 yıl önce bir ‘‘futbol seyircisi yasası’’ çıkarıp, holiganları fiÅŸleyerek ÅŸiddetle mücadeleye baÅŸlamıştı. Ancak holiganizmin beÅŸiÄŸi olan bu ülke, katliamlara yol açacak kadar vahÅŸi taraftarlarıyla kendine özgü bir örnek.SÄ°YASÄ° OPERASYON BENZERÄ°Olaylı Fenerbahçe-Galatasaray maçından sonra üç büyük kulübün önde gelen taraftar derneklerine mensup 37 kiÅŸi gözaltına alındı. Önceleri bu kiÅŸilerin fiÅŸlendikleri ve bir daha maça giremeyecekleri müjdesi ‘‘Kurtulduk! Holiganlara maç yasak’’ diye duyuruldu. Ama aradan 24 saat bile geçmeden tüm taraftarlar mahkemeye çıkarılmadan savcılık tarafından delil yetersizliÄŸi nedeniyle serbest bırakıldı. Bu olay, geçtiÄŸimiz yıllardaki operasyonlara benziyordu. Tribünden ÅŸiddetini temizlemek için olay çıkarması beklenen taraftarlar hakkında dosyalar oluÅŸturulmuÅŸtu. 1990'da Mehmet AÄŸar Ä°stanbul Emniyet Müdürü'yken 175 taraftar AsayiÅŸ Åžubesi kayıtlarına spor suçlusu diye geçti. 77'si Fenerbahçe ve 32'si BeÅŸiktaÅŸlı olan bu taraftarların bir daha Ä°stanbul'daki stadyumlara alınmayacakları açıklandı. Ä°ki yıl önce bu defa Tantan'ın içiÅŸleri bakanlığı döneminde Türkiye çapında bir tarama yapıldı. Maçlarda olay çıkarmış 897 kiÅŸi tespit edildi: Bunların 454'ü Ä°stanbul'da, 210'u Ä°zmir'de ve 182'si Ankara'daydı. Hatta Emniyet Genel Müdürlüğü bu kiÅŸilerle ilgili olarak bir holigan bilgi bankası oluÅŸturdu. Şüpheli gözüken ve listede isimleri bulunan taraftarların maçlara alınmaması için tüm illerin emniyet müdürlerine fotoÄŸrafları gönderildi. Bu uygulamanın baÅŸlamasından bir ay sonra Adapazarı'nda Sakaryaspor taraftar grubu Tatangalar'a mensup 16 taraftar fiÅŸlendi ve maçlardaki tüm hareketlerinin takip edileceÄŸi söylendi. Ancak fiÅŸleme çabası bununla kaldı.Ä°ngiltere seyirci yasası çıkardı iki yılda altı bin taraftarı fiÅŸlediHoliganizmin 1960'larda ortaya çıktığı Ä°ngiltere'de deplasmana giden seyircilerin arasına sivil polisler sokularak ÅŸiddetin önü alınmaya çalışıldı. Ama çeteleÅŸen holiganların önüne geçilemedi. Ta ki 1985'te Brüksel'deki Åžampiyon Kulüpler Kupası finalinde 40 taraftarın hayatını kaybettiÄŸi felakete kadar. Katliamın nedeni, Juventus-Liverpool maçının öncesinde Ä°ngiliz seyircilerin yaptığı taÅŸkınlıktı. Tüm Ä°ngiliz takımları beÅŸ yıl Avrupa Kupaları'ndan men edildiler. Dönemin baÅŸbakanı Margaret Thatcher da demir yumruÄŸunu holiganların kafasına indirdi. Şüpheli holiganların evlerine baskınlar yapıldı. Mahkemelerde 10 yıl hapis cezası alanlar oldu. 1990'da Futbol Seyircileri Yasası'nı çıkaran Ä°ngiliz Parlamentosu bir dizi önlem aldı. Sabıkalı taraftarlar fiÅŸlenecek ve maçlara alınmayacaktı. National Crime Intelligence Service'e (Ulusal Suç Ä°stihbarat Servisi) baÄŸlı bir futbol birimi iki yılda 6 bin taraftarın fotoÄŸraf ve özelliklerini içeren dosyalar hazırladı. Bu kiÅŸilerin maç saatlerinde karakola gidip imza vermesi zorunluluÄŸu getirildi. Böylece maça gidip olay çıkartmayacaklardı. Kulüpler de olay çıkaran taraftarlara stadyum yasağı getirmeye baÅŸladı. Eylül ayında Aston Villa maçında galibiyete çılgınca sevinirken sahaya dalan Birmingham City taraftarlarından biri iÅŸi abarttı. Kaleci Enckelman'a bir de tokat aÅŸkeden taraftar artık bu sevinci yaÅŸayamayacak. Çünkü Birmingham City bu davranışından dolayı onu stadyumdan ebedi boykotla cezalandırdı. Üç büyük kulübün taraftar dernekleri 180’den fazlaTaraftar dernekleri yeni, ama, tribünlerde biraraya gelen taraftar gruplarına 1970'lerden beri rastlanıyor. Bunlar son yıllarda hızla dernekleÅŸiyor. Sadece üç büyük kulübün taraftarlarının kurduÄŸu organizasyonların sayısı 180'i geçiyor. BeÅŸiktaÅŸ'ın tüm yurttaki taraftar derneÄŸi sayısı 73. Ancak Fenerbahçe taraftarlarının Ä°stanbul dışındaki dernekleri bile 78'i geçiyor. En az örgüte GS'lılarda rastlanıyor: Ä°stanbul'da iki, diÄŸer kentlerde toplam 15. Avrupa ve Amerika'da bile taraftarlar kendi derneklerini kuruyor.Üç kulübün Ä°stanbul'da önde gelen birer taraftar derneÄŸi var: 1903 BeÅŸiktaÅŸlılar DerneÄŸi, Genç Fenerbahçeliler DerneÄŸi ve Genç Galatasaraylılar DerneÄŸi (Ultraslan). Bunlardan doÄŸan çok sayıda baÅŸka grup ve dernek de faal. ÖrneÄŸin iki sezondur Fenerbahçe ve Galatasaray'daki üniversite grupları yeni üye topluyor. Bir de taraftar iÅŸadamı örgütleri var: 1907 Fenerbahçe DerneÄŸi, BeÅŸiktaÅŸlı Genç Ä°ÅŸadamları DerneÄŸi, 1905 Galatasaraylı Yönetici ve Ä°ÅŸadamları DerneÄŸi. DERNEK ÅžAMPÄ°YONU FENERBAHÇE1999'da kurulan Genç Fenerbahçeliler DerneÄŸi'nin kökleri eski Maraton tribünü gruplarına kadar uzanıyor. Ä°ki bin taraftarı kontrol ediyorlar ve kulüp yönetiminden maraton tribünü biletlerini ucuza alıp üyelerine satıyor, gelir elde ediyorlar. Şükrü SaracoÄŸlu Stadı'nın yeniden inÅŸa edilmesinden ve maraton tribününün numaralıya çevrilmesinden sonra kale arkası tribüne taşındılar. DerneÄŸin BaÅŸkanı amigo Nihat Özpolat, namı diÄŸer Sefa birkaç gün önce Ä°stanbul Emniyeti tarafından göz altına alınan grup içindeydi. DerneÄŸin yan grupları var. Bunların başında UNIFEB ve 1907 Gençlik geliyor. Son iki yılda ortaya çıkan bu gruplarda, maçı kale arkası tribünlerde seyrediyor. DÄ°ÄžER DERNEK VE GRUPLAR FB ALTYAPI DERNEĞİ (1995) Davut DiÅŸli 1907 FENERBAHÇE DERNEĞİ (1992) Necdet Ersoy KILL FOR YOU (1996) ANTU.COM (1997) Metin ve Adnan Åžen 1907 GENÇLÄ°K (1999) Ferhat Eren 1907 UNÄ°FEB (2001) Özgür Selvi SARI-LACÄ°VERT DERNEĞİ Ahmet Aksoy FENERBAHÇELÄ°LER DERNEĞİ (1987) Mehmet NecefGS'LÄ°LER GÃœNEY AVRUPALILAR GÄ°BÄ° ULTRAAli Sami Yen Stadı kapalı tribününde yıllardır bir araya gelen Galatasaraylı bir grup taraftar, Güney Avrupa'da ‘‘ultra’’ adını taşıyan taraftar derneklerinden esinlenerek kendilerine ‘‘Ultraslan’’ adını vermiÅŸlerdi. Bu grup 2001'de Genç Galatasaraylılar DerneÄŸi'ni kurdu. BaÅŸkanlığa Suat AteÅŸdaÄŸlı getirildi. Tribün ÅŸovlarıyla dikkat çeken gruba üyelik için iki bine yakın taraftar baÅŸvurdu. Tüm Türkiye'deki üniversite öğrencilerinden oluÅŸan Ultraslan-Uni ve lise öğrencilerinin meydana getirdiÄŸi Ultraslan-BH iki önemli alt grubu oluÅŸturuyor. Geçen sezon kapalı tribün kombine biletlerini kulüpten indirimli olarak alan derneÄŸin baÅŸkanı AteÅŸdaÄŸlı hafta başında gözaltına alınanlar arasındaydı. Galatasaray taraftarlarının Ä°stanbul'da baÅŸka bir örgütlenmesi yok. Yalnızca Ulvi SuvarioÄŸlu'nun baÅŸkanlığını yaptığı 1905 Galatasaraylı Ä°ÅŸadamları DerneÄŸi var.BEŞİKTAÅž DERNEKLERÄ° ÇARÅžI'DAN DOÄžDUBeÅŸiktaÅŸ derneklerinin en önemlisi Çarşı grubu. Ä°nönü kapalısının müdavimlerinden oluÅŸan grup 1994'te bir dernek kurdu: 1903 BeÅŸiktaÅŸ DerneÄŸi. Dernek kulüpten indirimli veya taksitli kombine bilet alıyor, üyelerine satıp gelir elde ediyor. Birkaç yıl önce ForzaBeÅŸiktaÅŸ isimli bir dergiyi 25 sayı yayımladılar. DerneÄŸin ÅŸu anki baÅŸkanı Yılmaz Gitgetir. Geçen sezon yedi dernek üyesi, Ali Güney, Ayhan Yılmaz, Erhan Küçükvardar, Gökmen AydoÄŸdu, Levent Tüzel, Serkan Çarpışantürk, Serkan Haberdar Ä°stanbul'daki Gaziantepspor maçında sahaya inip hakem Ali Aydın'a saldırmaya kalkınca mahkemelik olmuÅŸtu. Ancak, Çarşı grubundan ayrılanlar da çok sayıda dernek kurdu. Bunların yanı sıra Nevzat Demir gibi bazı iÅŸadamlarının önderliÄŸinde kurulan dernekler de var. Demir'in baÅŸkanlığını yaptığı BeÅŸiktaÅŸ 2000 derneÄŸi daha çok genel kurul dönemlerinde faaliyet gösteriyor. DÄ°ÄžER DERNEK VE GRUPLAR BEŞİKTAÅž 2000 DERNEĞİ (1996) Nevzat Demir Ä°STANBUL BEŞİKTAÅžLILAR DERNEĞİ (2002) Cüneyt DoÄŸan SÄ°YAH-BEYAZ DERNEĞİ (1998) Bülent DeriÅŸ WEBKARTALLARI (1998) TuÄŸrul YenidoÄŸan 1965 BEŞİKTAÅžLILAR DERNEĞİ (1965) Metin Albayrak BEŞİKTAÅžLI GENÇ Ä°ÅžADAMLARI DERNEĞİ Åžerif Nuri UsanmazÂ