Tepük

Nalan ÜLKERBU yazıyı hemcinslerime ithaf ediyorum... Saçı uzun aklı kısa oluşlarından mı, yoksa ellerinin hamuruyla erkek işine karışmak istemeyişlerinden mi bilinmez, hanımların yeşil sahalar ve futbola karşı ciddi bir alerjisi vardır. Keyifli bir futbol maçı, çoğu zaman bir ailenin tüm hafta sonunu zehretmeye yeter de artar bile... Ya maça gidilecek, ya da ekran başına çakılıp, sinek uçurmadan 90 dakika seyredilecek. Bir top peşinden koşan 22 kişinin mücadelesini anlamsız ve sıkıcı buluyorsanız bundan daha büyük işkence yok. Kendinize başka bir uğraş seçip oyalanmak ve de sinirlerinize çok hakim olmak zorundasınız. İki seçeneğiniz var: Futbolu sevmek ya da içinizden küfrü basıp kaderinize razı olmak. Tercih sizin. Son yıllarda işin ne boyutlara tırmandığını kavrayan bir kuşak, daha flört döneminde erkek arkadaşlarına uyum sağlamak için kaşkolunu alıp tribüne gidiyor. Maksat ısınma turlarıyla işi keyifli hale getirmek. Milli maçlar, Avrupa Kupası coşkuları ateşleyici unsur... Ne güzel. Tansiyon düşüyor, kavga gürültü de azalıyor. Şu futbol denen oyunun temellerinin bundan tam 2500 yıl öncesine dayandığını biliyor muydunuz? Bugün adına kısaca ‘‘top’’ dediğimiz yuvarlak cisimlerle oynamaya karşı büyük istek, insanlığın varoluşuyla birlikte ortaya çıkmış. ‘‘Tüm canlılarda, yuvarlanan ve zıplayan şeylerle oynamak, hiç olmazsa onlara dokunmak vazgeçilmez bir içgüdü. Bir yumakla oynayan kedi, zıplayan bir topun peşinde koşan köpek, burnunun ucunda top çeviren fok balığı bunun en güzel örnekleri.’’ Afrika'nın balta girmemiş ormanlarında yaşayan en ilkel kabilelerde insan kuru kafalarını ayakla tekmeleyerek bir garip oyun oynandığına rastlanmış. Futbol işte bu içgüdüyle doğmuş. (Çok vahşi değil mi ?) Tarih kitapları, Orta Asya'daki Türk boylarının da ‘‘tepük’’ adıyla ayak topu oynadıklarından bahseder. İlginç olanı bu maçların kadınlı erkekli gruplarla oynanıyor olması. Türklerin tepük oynarken kullandığı toplar, oval kalıplara dökülmüş kurşunun çevresi keçi kılı veya keçe sarılarak yapılırmış. Zamanla bunlar değişime uğramış, içi havayla doldurulmuş yumuşak cisimler, yuvarlanmış kuzu tulumları kullanılmış. Bugünkü modern futbolun, Türklerin yüzyıllarca oynadıkları tepük (tepme, tekmeleme) oyununun bir uzantısı olduğuna dair önemli bulgular var. Görüyorsunuz, bu futbol denilen şey ne garip ve bulaşıcı bir hastalık. İnsanlığın yakasına taa milattan önce yapışmış, o gün bugündür çekiciliğinden hiçbir şey kaybetmemiş. Ben buna ‘‘topun büyüsü’’ diyorum.