T-ışınları gözden kaçan kanserleri görüyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 21, 2003 21:58
Doktorlar artık görüntüleme tekniklerinin işe yaramadığı noktalarda bile vücuttaki kanserli bölgeleri saptayabilecekler. T-ışını denilen radyasyon türünü kullanan yeni tekniğin yakın zamanda insanlar üzerindeki denemelerinden çok iyi sonuçlar elde edildi.
T-ışınları, diğer yöntemlerin ‘göremediği’ bir bölgeye, derinin birkaç milimetre altına nüfuz eder. Optik görüntüleme daha çok yüzeydeki alanlara yönelikken, X ışınları ile MRI taramaları daha derin dokuları gösterirler. Ayrıca T-ışınları iyonize özelliği taşımadıklarından X ışını gibi sağlık riskleri de bulundurmaz.
T- ışınları, ya da daha çok bilinen adıyla Terahertz, kızılötesi ile radyo dalgaları arasında bir frekansa sahiptir ve yarı iletken kristale gönderilen lazerle üretilir. Toshiba Cambridge Araştırma Laboratuarı bu yöntemi geliştirmeden önce, ışınları üretmenin daha etkili bir yolu yoktu.
T-ışınlarını kanseri teşhis etmede kullanma fikri, Teraview adlı bir şirketin doku örnekleri üzerinde deneyler yürütmesiyle başladı (New Scientist, 14 Eylül 2003, s. 34). Bugünlerde insanlardan elde edilen T-ışını görüntülerini sunan şirket, deri kanserinin yayılma derecesini de saptıyor. Bu derece, daha önceden deri alınmadan belirlenemiyordu.
Nedeni bilinmiyor
Teraview’daki doktorlar, ameliyatla kanserli bölgeleri alınacak olan 10 deri kanseri hastasının tarayıcıyla görüntülerini aldı. Ameliyat sonrasında, hangi hücrelerin kanserli oldukları saptandı ve bunlar T-ışınının görüntüleriyle karşılaştırıldı. Her karşılaştırmada, kanserli olan tüm bölgeler, yeni teknikle pozitif olduğu öne sürülen yerlerle aynı çıktı.
Ekip, T-ışınına maruz kalan kanserli bölgenin, sağlıklı dokulardan neden farklılık gösterdiğini tam olarak bilmiyor. Bunun bir nedeni, kanserli bölgelerin daha çok sıvı içermesi olabilir. Çünkü tümör büyüdükçe besinleri emer. T-ışınları su tarafından büyük oranda absorbe olduğundan tümör de daha koyu renkte gözükür.
Nedeni ne olursa olsun sonuçlar, T-ışınıyla görüntülemenin, ameliyat öncesinde doktorlara çok değerli bilgiler sunduğunu kanıtlıyor.
Yeni cihazlar
Tekniğin ilk klinik denemeleri 50 hastayla bu yol sonunda başlatılacak. Teraview’da doktor olan Tony Fitzgerald, T-ışınının ilk olarak deri kanserini görüntülemede kullanılacağını belirtirken, kanserlerin yüzde 85’inin deri, kolon ve yemek borusu gibi organların yüzeylerinde ortaya çıktığına dikkat çekiyor. Şirket, vücut içinde de kullanılabilecek ve daha birçok kanser türünün incelenmesini sağlayacak cihazlar geliştirmeyi umuyor.
T-ışınları aynı zamanda ameliyat sırasında da görüntüleme sağlayabilir ve cerrahın kaçırdığı tümör hücrelerine dikkat çekebilir. Günümüzde, hastalarda kanser ilerleyebilir veya yeni bir ameliyat gerekebiliyor. Doktorlar da bu nedenle gereğinden fazla dokuyu alabiliyorlar.
Meme dokuları üzerinde çalışan kanser uzmanı Lynda Bobrow, ‘Teknik ilk aşamalarında, ancak çok umutlu gözüküyor’ diyor.
T- ışınları, ya da daha çok bilinen adıyla Terahertz, kızılötesi ile radyo dalgaları arasında bir frekansa sahiptir ve yarı iletken kristale gönderilen lazerle üretilir. Toshiba Cambridge Araştırma Laboratuarı bu yöntemi geliştirmeden önce, ışınları üretmenin daha etkili bir yolu yoktu.
T-ışınlarını kanseri teşhis etmede kullanma fikri, Teraview adlı bir şirketin doku örnekleri üzerinde deneyler yürütmesiyle başladı (New Scientist, 14 Eylül 2003, s. 34). Bugünlerde insanlardan elde edilen T-ışını görüntülerini sunan şirket, deri kanserinin yayılma derecesini de saptıyor. Bu derece, daha önceden deri alınmadan belirlenemiyordu.
Nedeni bilinmiyor
Teraview’daki doktorlar, ameliyatla kanserli bölgeleri alınacak olan 10 deri kanseri hastasının tarayıcıyla görüntülerini aldı. Ameliyat sonrasında, hangi hücrelerin kanserli oldukları saptandı ve bunlar T-ışınının görüntüleriyle karşılaştırıldı. Her karşılaştırmada, kanserli olan tüm bölgeler, yeni teknikle pozitif olduğu öne sürülen yerlerle aynı çıktı.
Ekip, T-ışınına maruz kalan kanserli bölgenin, sağlıklı dokulardan neden farklılık gösterdiğini tam olarak bilmiyor. Bunun bir nedeni, kanserli bölgelerin daha çok sıvı içermesi olabilir. Çünkü tümör büyüdükçe besinleri emer. T-ışınları su tarafından büyük oranda absorbe olduğundan tümör de daha koyu renkte gözükür.
Nedeni ne olursa olsun sonuçlar, T-ışınıyla görüntülemenin, ameliyat öncesinde doktorlara çok değerli bilgiler sunduğunu kanıtlıyor.
Yeni cihazlar
Tekniğin ilk klinik denemeleri 50 hastayla bu yol sonunda başlatılacak. Teraview’da doktor olan Tony Fitzgerald, T-ışınının ilk olarak deri kanserini görüntülemede kullanılacağını belirtirken, kanserlerin yüzde 85’inin deri, kolon ve yemek borusu gibi organların yüzeylerinde ortaya çıktığına dikkat çekiyor. Şirket, vücut içinde de kullanılabilecek ve daha birçok kanser türünün incelenmesini sağlayacak cihazlar geliştirmeyi umuyor.
T-ışınları aynı zamanda ameliyat sırasında da görüntüleme sağlayabilir ve cerrahın kaçırdığı tümör hücrelerine dikkat çekebilir. Günümüzde, hastalarda kanser ilerleyebilir veya yeni bir ameliyat gerekebiliyor. Doktorlar da bu nedenle gereğinden fazla dokuyu alabiliyorlar.
Meme dokuları üzerinde çalışan kanser uzmanı Lynda Bobrow, ‘Teknik ilk aşamalarında, ancak çok umutlu gözüküyor’ diyor.