Süreyya dünya rekoru kırar mı?
Güncelleme Tarihi:
Cüneyt KORYÜREK
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 20, 2003 02:08
Dünya Şampiyonası ve Olimpiyat Oyunlarında altın madalya kazanacak, rekor ise elbette imkansız değil ama çok çok zor.
Süreyya Ayhan'ın bin 500 metrede Zürih'deki Golden League’i 3.55.60 koşarak, 1997'den beri dünya'da bu mesafede koşulan en iyi dereceyi yapması ile bu gibi sorular basında yer alıyor. Bir atletin başarısının, dünya rekorlarından daha da kıymetli olan olimpiyat veya dünya şampiyonluğu olduğunu unutmadan, rahatlıkla, Süreyya'nın bu yılki Dünya Şampiyonası'nda ve 2004 Atina Olimpiyatları'nda altın madalya almasını beklediğimi söyleyebilirim. Ama, konu dünya rekoruna geldiğinde, bu beklentinin imkansız olmamasına rağmen, gayet zor olacağını ifade etmek isterim.
Herşeyden önce, atletizmde bayanların olimpiyatlarda yarışmalarına izin verilen 1928 yılına dönmek gerekir. Modern olimpiyatların kurucusu Coubertin, bayanların koşup atlamalarına inanmayan bir spor adamı idi. Coubertin'in 1925 yılında IOC'den ayrılması ile, bu yasak kalktı ve bayanların yüksek atlama, disk atma, 4x100 bayrak yarışına ek olarak 100 ve 800 metre koşmalarına izin çıktı. Buna rağmen, bayanlar 800 metre dünya rekorları 1922'den sonra ve 1500 metrede ise, ancak 1967'den sonra resmen kabul edildi.
Çinliler geliyor
1500 metrede atletizm severleri şaşkına çeviren haber 11 Eylül günü Beijing'den geldi. Tam 11 genç Çinli bayan, 1500 metreyi 4 dakikanın altında koşmuşlar ve 21 yaşındaki Qu Yunxia 3.50.46 koşarak Kazankina'nın rekorunu kırarken, ardından ikinci gelen 20 yaşındaki Wang Junxia 3.51.92 koşarak Rus atletlerin hegemonyasını param parça etmişlerdi.
Bu rekorlara pek çok kişi şüphe ile baktı. Ama, Çin'den gelen haberler Ma adında gayet otoriter bir antrenörün çalıştırdığı bu gençlerin doping kullandıklarına dair bir bilgi içermiyordu. Fısıltı başladı ve Ma'nın sadece Çin'de yetişen ve doping olarak kullanabilen bazı otları bu genç atletlere verdiği söylentileri yayıldı.
‘‘Ma'nın Ordusu’’ diye anılan bu bir avuç genç Çinli atlet, ertesi yıl birden pistlerden uzaklaştılar. Bazıları ‘‘Doping Korkusu’’ dediler. Çin'den gelen haberler ise, Ma'nın bu gençlere verilen otomobil ve para gibi ödüllerin üstüne oturduğu yolundaydı.
Çin'den gelen ikinci bomba haber, 1997'nin 17 Ekim günü duyuldu. Tam 12 Çinli bayan Şanghay'da 1500 metre seçmelerinde 4 dakikanın altında koşmuşlardı. Ertesi gün yapılan finallerde de dokuz kez 4 dakikanın altında koşuldu ve 20 yaşındaki Jiang Bo 3.50.98 ile birinci gelirken, 18 yaşındaki Lang Yinglai de 3.51.34 ile ardından ipi göğüsledi.
Süreyya mı, Çinliler mi?
Bazı dünya rekorları var ki, kırılması gayet zor. Bunlardan bazılarının sahipleri, gerçekten çok büyük atletler ve onların düzeyine ulaşmak çok güç. Örneğin, 200 metre erkeklerde Michael Johnson'ın 19.32'sine yaklaşmak dahi mümkün değil. Sırık atlamada Sergei Bubka'nın açık havadaki 6.14 metre ve kapalı sahadaki 6.15 metrelik dünya rekoruna kimse dokunamıyor. Uzun atlamadaki Mike Powell'ın 8.95 metrelik atlayışı, en azından 2010 yılına dek dayanır. Bayanlarda Florance Joyner'in 100 ve 200 metre dünya rekorları, 400 metrede Doğu Alman Koch ve 800 metrede Çek Kratochvilova'nın derecelerinin yenilenmesi, şimdilik hayal. Bayanlardaki atma ve dünya rekorlarının ise kırılması çok güç ve bunların çoğu doping kontrolü sıkılaştırılmadan önce kırılmış rekorlar.
İlginç teklif
Geçenlerde İsveç, Norveç ve Finlandiya, cumartesi Paris'te toplanacak olan IAAF Kongresi'nde konuşulmak üzere bir teklif hazırladılar ve dünya rekorlarının 2000 yılından önce tesis edilenlerinin tümünün rekor kitaplarından silinmesini istediler. Ama kimse, böyle bir kararın altına imza atmak istemez.
Eğer bu teklif kabul edilirse, Süreyya Ayhan şimdiden Cezayirli Boulmerka'nın ardında en iyi ikinci derecenin sahibi olur. Peki, eski rekorlar silinmezse ne olur? Dünya rekortmeni Junxia, eski dünya rekortmeni Kazankina ve Süreyya'nın en iyi dereceleri koştukları yarıştaki turları geçişine bakarsak, bu işin pek de kolay olamayacağı anlaşılır.
Ama, hiç belli olmaz. Bu rekoru belki Süreyya kırar. Kıramazsa Çinliler 2008 Beijing Olimpiyatları'nda herkesi şaşırtacak bir grup atleti şimdiden yetiştiriyorlardır. Bir bakarsınız, birkaç genç Çinli atlet, bu mesafede 3.50'nin de altında koşabilirler.
Şurası gerçek ki, bugünlerde Süreyya pistlerdeki rakipleri ile değil de, rekor kitaplarındaki muhteşem atletlerle yarışıyor. Kendi düzeyinde şimdilik hiçbir rakibi yok. Buna ek olarak, geçen yıla göre, son 300 metreyi de gayet rahat ve hızlı koşabiliyor. Bu yılki Dünya Şampiyonası ve gelecek yılki Olimpiyatlar'ın altın madalyası Süreyya için garanti gibi. Süreyya çoktandır 1500 metreden başka yarışa katılmıyor. Atina 2004'den önce, birkaç kez 800 metre koşarsa, bu mesafedeki tempo ve süratli kaçışlardan epey faydalanır ve 800 metreyi 1.58'de rahatça koştuğunda, rekorunu da 3.53'e indirebilir.
TÜM ZAMANLARIN EN İYİ DERECELERİ
Derece Atlet Yaş Ülke Yıl
3:50.46 (DR) Qu Yunxia 21 Çin 1993
3:50.98 Jiang Bo 20 Çin 1993
3:51.34 Lang Yinglai 18 Çin 1997
3:51.92 Wang Junxia 20 Çin 1993
3:52.47 (DR) Kazankina 29 SSCB 1980
3:53.91 Yin Lili 18 Çin 1997
3:53.96 Paula Ivan 25 Rom. 1988
3:53.97 Lan Lixin 18 Çin 1997
3:54.23 Olga Dvirna 29 SSCB 1982
3:54.52 Zhang Ling 17 Çin 1997
3:55.07 Dong Yanmei 20 Çin 1997
3:55.30 H.Boulmerka 24 Cezayir 1992
3:55.60 S. Ayhan 25 Türkiye 2003
TUR GEÇİŞ ZAMANLARI
Atlet 400m 800m 1.200m 1300m 1.500m
T.Kazankina (1980) 58.3 2.04.5 3.07.8 44.67 3.52.47
Qu Junxia (1993) 57.2 2.00.8 3.05.2 45.26 3.50.46
Süreyya Ayhan (2003) 60.35 2.05.92 3.11.54 44.06 3.55.60
Herşeyden önce, atletizmde bayanların olimpiyatlarda yarışmalarına izin verilen 1928 yılına dönmek gerekir. Modern olimpiyatların kurucusu Coubertin, bayanların koşup atlamalarına inanmayan bir spor adamı idi. Coubertin'in 1925 yılında IOC'den ayrılması ile, bu yasak kalktı ve bayanların yüksek atlama, disk atma, 4x100 bayrak yarışına ek olarak 100 ve 800 metre koşmalarına izin çıktı. Buna rağmen, bayanlar 800 metre dünya rekorları 1922'den sonra ve 1500 metrede ise, ancak 1967'den sonra resmen kabul edildi.
Çinliler geliyor
1500 metrede atletizm severleri şaşkına çeviren haber 11 Eylül günü Beijing'den geldi. Tam 11 genç Çinli bayan, 1500 metreyi 4 dakikanın altında koşmuşlar ve 21 yaşındaki Qu Yunxia 3.50.46 koşarak Kazankina'nın rekorunu kırarken, ardından ikinci gelen 20 yaşındaki Wang Junxia 3.51.92 koşarak Rus atletlerin hegemonyasını param parça etmişlerdi.
Bu rekorlara pek çok kişi şüphe ile baktı. Ama, Çin'den gelen haberler Ma adında gayet otoriter bir antrenörün çalıştırdığı bu gençlerin doping kullandıklarına dair bir bilgi içermiyordu. Fısıltı başladı ve Ma'nın sadece Çin'de yetişen ve doping olarak kullanabilen bazı otları bu genç atletlere verdiği söylentileri yayıldı.
‘‘Ma'nın Ordusu’’ diye anılan bu bir avuç genç Çinli atlet, ertesi yıl birden pistlerden uzaklaştılar. Bazıları ‘‘Doping Korkusu’’ dediler. Çin'den gelen haberler ise, Ma'nın bu gençlere verilen otomobil ve para gibi ödüllerin üstüne oturduğu yolundaydı.
Çin'den gelen ikinci bomba haber, 1997'nin 17 Ekim günü duyuldu. Tam 12 Çinli bayan Şanghay'da 1500 metre seçmelerinde 4 dakikanın altında koşmuşlardı. Ertesi gün yapılan finallerde de dokuz kez 4 dakikanın altında koşuldu ve 20 yaşındaki Jiang Bo 3.50.98 ile birinci gelirken, 18 yaşındaki Lang Yinglai de 3.51.34 ile ardından ipi göğüsledi.
Süreyya mı, Çinliler mi?
Bazı dünya rekorları var ki, kırılması gayet zor. Bunlardan bazılarının sahipleri, gerçekten çok büyük atletler ve onların düzeyine ulaşmak çok güç. Örneğin, 200 metre erkeklerde Michael Johnson'ın 19.32'sine yaklaşmak dahi mümkün değil. Sırık atlamada Sergei Bubka'nın açık havadaki 6.14 metre ve kapalı sahadaki 6.15 metrelik dünya rekoruna kimse dokunamıyor. Uzun atlamadaki Mike Powell'ın 8.95 metrelik atlayışı, en azından 2010 yılına dek dayanır. Bayanlarda Florance Joyner'in 100 ve 200 metre dünya rekorları, 400 metrede Doğu Alman Koch ve 800 metrede Çek Kratochvilova'nın derecelerinin yenilenmesi, şimdilik hayal. Bayanlardaki atma ve dünya rekorlarının ise kırılması çok güç ve bunların çoğu doping kontrolü sıkılaştırılmadan önce kırılmış rekorlar.
İlginç teklif
Geçenlerde İsveç, Norveç ve Finlandiya, cumartesi Paris'te toplanacak olan IAAF Kongresi'nde konuşulmak üzere bir teklif hazırladılar ve dünya rekorlarının 2000 yılından önce tesis edilenlerinin tümünün rekor kitaplarından silinmesini istediler. Ama kimse, böyle bir kararın altına imza atmak istemez.
Eğer bu teklif kabul edilirse, Süreyya Ayhan şimdiden Cezayirli Boulmerka'nın ardında en iyi ikinci derecenin sahibi olur. Peki, eski rekorlar silinmezse ne olur? Dünya rekortmeni Junxia, eski dünya rekortmeni Kazankina ve Süreyya'nın en iyi dereceleri koştukları yarıştaki turları geçişine bakarsak, bu işin pek de kolay olamayacağı anlaşılır.
Ama, hiç belli olmaz. Bu rekoru belki Süreyya kırar. Kıramazsa Çinliler 2008 Beijing Olimpiyatları'nda herkesi şaşırtacak bir grup atleti şimdiden yetiştiriyorlardır. Bir bakarsınız, birkaç genç Çinli atlet, bu mesafede 3.50'nin de altında koşabilirler.
Şurası gerçek ki, bugünlerde Süreyya pistlerdeki rakipleri ile değil de, rekor kitaplarındaki muhteşem atletlerle yarışıyor. Kendi düzeyinde şimdilik hiçbir rakibi yok. Buna ek olarak, geçen yıla göre, son 300 metreyi de gayet rahat ve hızlı koşabiliyor. Bu yılki Dünya Şampiyonası ve gelecek yılki Olimpiyatlar'ın altın madalyası Süreyya için garanti gibi. Süreyya çoktandır 1500 metreden başka yarışa katılmıyor. Atina 2004'den önce, birkaç kez 800 metre koşarsa, bu mesafedeki tempo ve süratli kaçışlardan epey faydalanır ve 800 metreyi 1.58'de rahatça koştuğunda, rekorunu da 3.53'e indirebilir.
TÜM ZAMANLARIN EN İYİ DERECELERİ
Derece Atlet Yaş Ülke Yıl
3:50.46 (DR) Qu Yunxia 21 Çin 1993
3:50.98 Jiang Bo 20 Çin 1993
3:51.34 Lang Yinglai 18 Çin 1997
3:51.92 Wang Junxia 20 Çin 1993
3:52.47 (DR) Kazankina 29 SSCB 1980
3:53.91 Yin Lili 18 Çin 1997
3:53.96 Paula Ivan 25 Rom. 1988
3:53.97 Lan Lixin 18 Çin 1997
3:54.23 Olga Dvirna 29 SSCB 1982
3:54.52 Zhang Ling 17 Çin 1997
3:55.07 Dong Yanmei 20 Çin 1997
3:55.30 H.Boulmerka 24 Cezayir 1992
3:55.60 S. Ayhan 25 Türkiye 2003
TUR GEÇİŞ ZAMANLARI
Atlet 400m 800m 1.200m 1300m 1.500m
T.Kazankina (1980) 58.3 2.04.5 3.07.8 44.67 3.52.47
Qu Junxia (1993) 57.2 2.00.8 3.05.2 45.26 3.50.46
Süreyya Ayhan (2003) 60.35 2.05.92 3.11.54 44.06 3.55.60