Şampiyonlukta 'yabancı teknik adam' damgası

Lig tarihinde geride kalan 55 sezonda, şampiyonluklarda 7 ülkeden toplam 22 yabancı teknik direktörün imzası var. Eski Yugoslavlar, 10 şampiyonlukla en çok mutlu sona ulaşan yabancı teknik adamlar olurken, onları 7 şampiyonlukla İngilizler, 6 şampiyonlukla da Almanlar izledi. Ligde ayrıca, Macar ve Brezilyalı teknik adamlar dörder, Rumen teknik adamlar 3, Belçikalı teknik adamlar da 1 kez takımlarıyla birlikte ipi önde göğüsledi.

En başarılısı Terim
Geride kalan 2 sezonda Galatasaray'ı şampiyonluğa taşıyan Fatih Terim, aynı zamanda lig tarihinde en çok şampiyonluk gören teknik adam unvanının sahibi. Terim, Galatasaray'da 1996-1997, 1997-1998, 1998-1999, 1999-2000, 2011-2012 ve 2012-2013 sezonlarında mutlu sona ulaşarak, tarihe geçti. Bu başarıyı 2 sezon öncesine dek Terim ile paylaşan Ahmet Suat Özyazıcı ise Trabzonspor'un başında 1975-1976, 1976-1977, 1979-1980 ve 1983-1984 sezonlarında şampiyonluk gördü.

Birch, Milne ve Daum
Yabancı teknik direktörler arasında ise 2 İngiliz ile 1 Alman teknik adam, Türk futbol tarihine damgasını vurdu. Galatasaray'ın başında 1970-1971, 1971-1972 ve 1972-1973 sezonlarında şampiyonluk sevinci yaşayan İngiliz Brian Birch, Beşiktaş'ı 1989-1990, 1990-1991 ve 1991-1992 sezonlarında mutlu sona ulaştıran İngiliz Gordon Milne ile 1994-1995'de Beşiktaş'ı, 2003-2004 ve 2004-2005 sezonlarında ise Fenerbahçe'yi zirveye taşıyan Alman Christoph Daum, üçer şampiyonlukla, Türkiye'de en çok şampiyonluk yaşayan yabancı teknik direktör unvanlarını aldılar.

Milne'in rekoru
Ligde şimdiye dek düzenlenen 55 sezonda 35 şampiyonluğa imza atan toplam 22 yabancı teknik adam içinde Gordon Milne'in ayrı bir yeri bulunuyor. İngiliz teknik adam, siyah-beyazlı takımda aralıksız 6,5 sezon görev yaparak, şimdiye dek Türkiye'deki en üst ligde bir takımı en uzun süre çalıştıran teknik direktör unvanını aldı. Beşiktaş, Milne yönetiminde 3 şampiyonluk yaşarken, 3 kez de ligi ikinci sırada tamamladı. Beşiktaş'ın ardından çeşitli dönemlerde Trabzonspor ve Bursaspor'u da çalıştıran Milne, Türkiye'de yaklaşık 8 yıla yakın teknik direktörlük yaptı.

Denizli tarihe geçti
Türk futbolunun en önemli teknik direktörleri arasında yer alan Mustafa Denizli, lig tarihine de damgasını vuran isim oldu. Denizli, “üç büyükler” olarak adlandırılan Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray'ın başında şampiyonluk yaşayan ilk ve tek teknik adam unvanını aldı. 1987-1988 sezonunda Galatasaray, 2000-2001 sezonunda Fenerbahçe, 2008-2009 sezonunda da Beşiktaş ile mutlu sona ulaşan Denizli ayrıca, Fenerbahçe ve Beşiktaş'ı lig şampiyonu yapan ilk Türk teknik adam oldu.

Kaleperovic, Stankovic, Lucescu ve Daum
56. sezonuna girmeye hazırlanan ligde şimdiye dek 4 teknik adam, çalıştırdığı 2 ayrı takımın başında da şampiyonluk yaşadı. Eski Yugoslav antrenörlerden Tomislav Kaleperoviç, 1968-1969 sezonunda Galatasaray'ın, 1977-1978 sezonunda da Fenerbahçe'nin başında teknik adam olarak lig şampiyonluğu yaşadı. Branko Stankoviç ise 1982-1983 sezonunda Fenerbahçe, 1985-1986 sezonunda da Beşiktaş ile mutlu sona ulaştı.

Rumen teknik adam Mircea Lucescu da 2001-2002'de Galatasaray, 2002-2003'de Beşiktaş ile şampiyonluk sevinci yaşadı. Alman teknik adam Christoph Daum, 1994-1995 sezonunda Beşiktaş ile yaşadığı şampiyonluğa, 2003-2004 ve 2004-2005 sezonlarında Fenerbahçe ile ulaşarak, adını Türk futbol tarihine yazdırdı.

Teknik direktör değişikliğiyle gelen şampiyonluklar
Ligin geride kalan 55 sezonundan sadece 3'ünde, sezon içinde teknik direktörünü değiştiren bir takım şampiyonluğa ulaşabildi. 1975-76 sezonunda Trabzonspor, 2007-2008 sezonunda Galatasaray ve 2008-2009 sezonunda da Beşiktaş, sezon içinde teknik heyetini değiştirmesine rağmen, mutlu sona ulaşmayı başardı. 1975-1976 sezonuna Şükrü Ersoy ile başlayan Trabzonspor, 13. hafta sonunda yerine Ahmet Suat Özyazıcı'yı getirdi ve sezonu şampiyon olarak bitirdi.

2007-2008 sezonunda Galatasaray, Alman teknik adam Karl Heinz Feldkamp ile sezona başladı. Feldkamp'ın ligin 29. haftasında Gençlerbirliği ile 6 Nisan'da yapılacak maçtan bir gün önce sürpriz istifasının ardından, Burak Dilmen ve Nezih Ali Boloğlu'ndan oluşan teknik heyetle sarı-kırmızılı takımın sorumluluğunu üstlenen Cevat Güler, sezon sonunda lig şampiyonluğuna ulaşmanın gururunu yaşadı. Ligin son 6 haftasında Cevat Güler önderliğindeki teknik heyet yönetimindeki Galatasaray, aralarında Fenerbahçe'nin bulunduğu bütün maçları kazanarak, şampiyon oldu.

2008-2009 sezonunda ise Beşiktaş, sezona Ertuğrul Sağlam ile başladı. Siyah-beyazlı yönetim 7. hafta öncesinde Sağlam ile yollarını ayırarak göreve Mustafa Denizli'yi getirdi. Beşiktaş, deneyimli teknik direktör Denizli yönetiminde şampiyonluğa ulaşırken, aynı zamanda ilk kez Türk bir teknik adamla bu gururu yaşadı.

Sağlam ve Kocaman
1959'da başlayan lig tarihinde hem futbolcu hem de teknik adam olarak şampiyonluk yaşayan sadece iki isim bulunuyor. Bursaspor'un eski teknik direktörü Ertuğrul Sağlam ile Fenerbahçe'nin eski teknik direktörü Aykut Kocaman, hem futbolculuk hem de teknik adamlık kariyerinde bu başarıya ulaşan iki isim olarak ön plana çıktı. Ertuğrul Sağlam, 1994-1995 sezonunda Beşiktaş'ta futbolcu olarak, 2009-2010 sezonunda da Bursaspor'un başında teknik direktör olarak şampiyonluk yaşadı. Aykut Kocaman ise 1988-1989 ve 1995-1996 sezonlarında Fenerbahçe'de futbolcu olarak yaşadığı bu büyük başarıya, 2010-2011 sezonunda bu kez teknik adam olarak imza attı. Aykut Kocaman, futbolcu ve teknik adam olarak aynı takımda bu başarıya ulaşan ilk isim olarak da tarihe geçti.

Son 6 sezonda Türkler güldü
Süper Lig'de son 6 sezonun şampiyon takımları bu başarılarını Türk teknik adamlarla yaşadı. 2007-2008 sezonunda Galatasaray, Alman Karl Heinz Feldkamp'ın gidişinin ardından sezonu Cevat Güler'le şampiyon olarak kapadı. 2008-2009 sezonunda Beşiktaş, Ertuğrul Sağlam'ın yerine göreve gelen Mustafa Denizli ile mutlu sona ulaştı. 2009-2010 sezonunda Bursaspor Ertuğrul Sağlam yönetiminde tarihinde ilk kez şampiyon olurken, 2010-2011 sezonunda Fenerbahçe, eski futbolcusu Aykut Kocaman ile ipi göğüslemeyi başardı. Son 2 sezonda ise Galatasaray, Fatih Terim yönetiminde şampiyonluk kupasını kaldırdı.

Şampiyonlar ve teknik direktörler
Lig tarihinde çalıştıkları takımları şampiyonluğa taşıyan teknik adamlar şunlar:

Sezon Şampiyon Teknik Direktör Ülkesi
1959 Fenerbahçe Ignace Molnar Macaristan
1959-60 Beşiktaş Andreas Kutik Macaristan
1960-61 Fenerbahçe Laszlo Szekelly Macaristan
1961-62 Galatasaray Gündüz Kılıç Türkiye
1962-63 Galatasaray Gündüz Kılıç Türkiye
1963-64 Fenerbahçe Miroslav Kokotoviç Yugoslavya
1964-65 Fenerbahçe Oscar Hold İngiltere
1965-66 Beşiktaş Lubita Spajiç Yugoslavya
1966-67 Beşiktaş Lubita Spajiç Yugoslavya
1967-68 Fenerbahçe Ignace Molnar Macaristan
1968-69 Galatasaray Toma Kaleperoviç Yugoslavya
1969-70 Fenerbahçe Trian Ionescu Romanya
1970-71 Galatasaray Brian Birch İngiltere
1971-72 Galatasaray Brian Birch İngiltere
1972-73 Galatasaray Brian Birch İngiltere
1973-74 Fenerbahçe Walderia Parreira Didi Brezilya
1974-75 Fenerbahçe Walderia Parreira Didi Brezilya
1975-76 Trabzonspor Şükrü Ersoy-A.S.Özyazıcı Türkiye
1976-77 Trabzonspor Ahmet Suat Özyazıcı Türkiye
1977-78 Fenerbahçe Toma Kaleperoviç Yugoslavya
1978-79 Trabzonspor Özkan Sümer Türkiye
1979-80 Trabzonspor Ahmet Suat Özyazıcı Türkiye
1980-81 Trabzonspor Özkan Sümer Türkiye
1981-82 Beşiktaş Dorde Miliç Yugoslavya
1982-83 Fenerbahçe Branko Stankoviç Yugoslavya
1983-84 Trabzonspor Ahmet Suat Özyazıcı Türkiye
1984-85 Fenerbahçe Todor Veselinoviç Yugoslavya
1985-86 Beşiktaş Branko Stankoviç Yugoslavya
1986-87 Galatasaray Jupp Derwall Almanya
1987-88 Galatasaray Mustafa Denizli Türkiye
1988-89 Fenerbahçe Todor Veselinoviç Yugoslavya
1989-90 Beşiktaş Gordon Milne İngiltere
1990-91 Beşiktaş Gordon Milne İngiltere
1991-92 Beşiktaş Gordon Milne İngiltere
1992-93 Galatasaray Karl Heinz Feldkamp Almanya
1993-94 Galatasaray Rainer Hollmann Almanya
1994-95 Beşiktaş Christoph Daum Almanya
1995-96 Fenerbahçe Carlos Alberto Parreira Brezilya
1996-97 Galatasaray Fatih Terim Türkiye
1997-98 Galatasaray Fatih Terim Türkiye
1998-99 Galatasaray Fatih Terim Türkiye
1999-00 Galatasaray Fatih Terim Türkiye
2000-01 Fenerbahçe Mustafa Denizli Türkiye
2001-02 Galatasaray Mircea Lucescu Romanya
2002-03 Beşiktaş Mircea Lucescu Romanya
2003-04 Fenerbahçe Christoph Daum Almanya
2004-05 Fenerbahçe Christoph Daum Almanya
2005-06 Galatasaray Erik Gerets Belçika
2006-07 Fenerbahçe Zico Brezilya
2007-08 Galatasaray K.H.Feldkamp-Cevat Güler Almanya-Türkiye
2008-09 Beşiktaş E.Sağlam-M.Denizli Türkiye
2009-10 Bursaspor Ertuğrul Sağlam Türkiye
2010-11 Fenerbahçe Aykut Kocaman Türkiye
2011-12 Galatasaray Fatih Terim Türkiye
2012-13 Galatasaray Fatih Terim Türkiye