Güncelleme Tarihi:
DÜNYA transfer piyasasında ‘parlayacak futbolcuları’ önceden keşfeden ‘öncü’ kulüplerden biri, hiç şüphesiz ki Porto... Portekiz kulübü özellikle yakın geçmişte, yıldız yetiştirip, astronomik miktarlara Avrupa’nın dev ekiplerine satan bir ‘fabrika’ haline gelerek tüm dikkatleri üzerine çekti.
Bunun son örneği ise, 50 milyon Euro karşılığında Rus temsilcisi Zenit’e satılan Hulk... Brezilyalı golcü, bonservis ücretiyle ‘transfer döneminin en pahalı yıldızı’ olmayı başarırken, aynı zamanda eski kulübü Porto’nun da kasasını doldurdu.
Ancak Hulk’un transferi Porto için ne ilk ne de son olacak gibi duruyor... Yakın geçmişe bakıldığında 2004 yılından itibaren kadrosundan 17 futbolcuyu Avrupa transfer piyasasının gözdesi haline getiren Portekiz devi, Hulk da dahil edildiğinde tam 383 milyon Euro kazanç elde etti. Transferde dev kulüplerin rotasını Portekiz’e, özellikle de Porto’ya çevirmesi ise epey zaman aldı.
80’lerde Ajax, 90’larda Fransa
REAL Madrid, Barcelona, Manchester United, Chelsea, Liverpool, Arsenal, Milan, Juventus, Inter gibi zengin kulüpler, para dolu kasalarını 1980’li yıllarda genelde Hollanda’dan yetişen yıldız veya yıldız adayı futbolcular için açardı. Bu moda kapsamında, futbolcu satışından en çok para kazanan takım, Marco Van Basten, Ruud Gullit, Frank Rijkaard ve Ronald Koeman gibi efsaneleri keşfedip dünya futboluna armağan eden Ajax kulübü olmuştu.
1990’lı yılların ortalarına bakıldığında ise, Hollanda ekiplerinden bayrağı devralan Fransız kulüpleri oluyordu. Bordeaux (Zinedine Zidane, Sylvain Wiltord), Monaco (Lilian Thuram, Thierry Henry, Fabian Barthez), Auxerre (Laurent Blanc), Cannes (Patrick Vieira) ve Marsilya (Marcel Desailly) kulüpleri, birer yıldız haline getirdikleri futbolculardan hatırı sayılır paralar kazandı.
Ve sahneye Portekiz çıktı
? PORTEKİZ’de 2000’lerin ilk döneminde başlayan kıpırdanma, meyvesini 2004’ten itibaren vermeye başladı. Bu ülke daha önce de Avrupa’nın zengin kulüplerine arada sırada yıldız oyuncular satıyordu; Luis Figo, Rui Costa, Nuno Gomes gibi... Fakat Jose Mourinho gibi dahi bir teknik direktör yetiştiren Portekiz, onun yönetimindeki Porto ile patlama yaptı. Mourinho’lu Porto, önce 2003’te UEFA Kupası’nı, ardından 2004’te Avrupa Şampiyonlar Lig kupasını kaldırınca, ülkenin futbolcu ihracatında da patlama yaşandı.
Mourinho ile gelen ‘patlama’
PORTO’nun dünya futboluna sunduğu en büyük armağan, şüphesiz ki Jose Mourinho oldu. Teknik direktörlük kariyerine 2000 yılında Benfica’da başlayan Portekizli çalıştırıcı, en büyük patlamayı 2002 yılında çalıştırmaya başladığı Porto ile yaşadı.
9 yılda 20 kupa
2003’te Porto ile Süperliga, Portekiz Kupası, Portekiz Süper Kupası ve UEFA Kupası kazanan Mourinho, 2004’te ise mavi beyazlı renkler altında Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu yaşadı. 9 senelik kariyerinde 4 farklı takıma 20 kupa kazandırdı.
Yolları Türkiye’den de geçti
Porto’dan Avrupa’nın dört bir yanına giden yıldızların arasında Jardel, Quaresma ve son olarak Djalma, Janko, Belluschi ile Meireles gibi isimler, Süper Lig’de boy gösterdi.
PORTEKİZ devi Porto’dan yüksek bonservis ücretleri karşılığı ayrılıp Avrupa’nın yolunu tutan oyuncuların bazıları direkt, bazıları ise dolaylı olarak Türkiye’ye geldi. Geçmişte döneminin en iyi forvetlerinden olan Portolu Mario Jardel, 12.7 milyon Euro’ya Galatasaray’a geldi. Porto’dan Inter’e 25 milyon Euro’ya giden Ricardo Quaresma ise, 2010’da 7.3 milyon Euro bonservis ücreti kazandırıp Beşiktaş’a geldi.
Son gelen Meireles
Trabzonspor, Porto’dan Marc Janko’yu 2.3 milyon Euro’ya transfer ederken, Kasımpaşa Angolalı Djalma Campos’u kiraladı. Bursaspor da yine Portekiz ekibinden Belluschi’yi 2.5 milyon Euro’ya aldı.
Fenerbahçe’nin 10 milyon Euro karşılığı renklerine bağladığı Meireles ise, 2010’da Porto’dan Liverpool’a 13 milyon Euro’ya gelmişti.
6. takımına gitti
Tam adı: Givanildo Vieira de Souza
Uyruğu: Brezilya Mevkii: Forvet / Kanat Yaş: 26
Boy: 1.80 cm Kilo: 76 kg Oynadığı takımlar: Vitoria (2004-06), Kawasaki Frontale (2005 / Kiralık), Kawasaki Frontale (2006-2008), Consadole Sapporo (2006 / Kiralık), Tokyo Verdy (2007 / Kiralık), Tokyo Verdy (2008), Porto (2008-2012). Milli takım: Brezilya (2009-Halen)
Falcao’yu tahtından etti
Porto, Kolombiyalı golcüsü Radamel Falcao’yu 40 milyon Euro’ya Atletico Madrid’e göndermişti. Şimdi ise, transfer döneminin son gününde 50 milyon Euro karşılığı Zenit’e giden Hulk zirveye çıktı.
GEÇTİĞİMİZ sezon Portekiz temsilcisi Porto’dan Atletico Madrid’e transfer olan Kolombiyalı golcü Radamel Falcao, kulüp tarihinin en pahalı transferi olmuştu. Ancak 2012-2013 sezonu birinci transfer döneminin son gününde Rus ekibi Zenit St. Petersburg’a 50 milyon Euro karşılığı giden Brezilyalı golcü Hulk, Falcao’yu tahtında indirdi. Hulk ve Falcao haricinde, Portekiz ekibi, daha önce çok sayıda büyük transferden gelir elde etti.
Pepe en pahalı 3. isim
Real Madrid’e Pepe’yi satarken kasasına 29 milyon Euro koyan Porto, Ricardo Quaresma’nın da parladığı takım olarak dikkat çekiyor. Q7’yi Inter’e tam 25 milyon Euro’ya gönderen mavi beyazlılar, Carvalho’yu Chelsea’ye, Lisandro Lopez’i de Lyon’a 22’şer milyon Euro karşılığı vermişti.
‘Yok pahasına’ gönderdiler
Süper Lig’in devleri Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray, Porto’nun aksine, hep zararına çalıştı. Geride kalan 14 sezonda toplam 300 futbolcuyu bedelsiz olarak göndermek zorunda kalan Üç Büyükler, büyük ekonomik kayıplar yaşadı. Fenerbahçe 175.6, Beşiktaş 111, Galatasaray ise 79.3 milyon Euro’luk dev zararlarla karşı karşıya kaldı.
İKİ GÖRÜŞ
Türkiye’de sabır yok
Hikmet Karaman - (G.Antep Teknik Direktörü)
Bundan seneler öncesinde Fenerbahçe, Porto ile oynarken Hulk son 15 dakika oyuna giriyordu. Ama şimdi bakın adam ne durumda. Bizde sabır yok. Fatih Hoca iyi işler yapıyor, Semih’in, Emre’nin arkasında duruyor ama bunu fazla yapan hoca yok. Gençlerin gelişimlerine katkı yapmamız gerekiyor. Sadece antrenmanda oynadıklarıyla kalırlarsa, hepsi daha önce başkalarına olduğu gibi kaybolur giderler.
Futbol ülkesi değiliz
Yılmaz Vural -(Teknik direktör)
Portekİzlİler iyi oyuncu seçiyor, Ruslar da iyi para veriyor. Türkiye bir futbol ülkesi değil. Türkiye’de oyuncular tesadüflerle ortaya çıkıyor. Türkiye oyuncu yetiştirme konusunda da çok geride kalmış durumda. Düzeltmek için de hiçbir çalışma yok. Galatasaray’ın aldığı Cris 35 yaşında... Bu ülkeye yazıklar olsun. Galatasaray’da oynayacak bir stoper yetiştiremedik mi?
Beşiktaş’ın toplam kaybı: 111 milyon Euro
SEZON GELİR GİDER ZARAR (milyon Euro)
2012-13 0.2 1.9 1.7
2011-12 1.2 15.6 14.3
2010-11 3.2 13.1 9.9
2009-10 - 23.5 23.5
2008-09 0.8 16 15.2
2007-08 2.5 11 8.5
2006-07 3.5 15.7 12.1
2004-05 - 13.7 13.7
2002-03 1 11.5 10.5
2000-01 0.5 4 3.5
1999-00 3 12.7 9.7
TOPLAM 15.9 138.7 122.8
· BEŞİKTAŞ en çok kârı 2003-2004 sezonunda 6.1 milyon Euro ile yaptı. Siyah beyazlılar 2009-10 ve 2004-05 sezonunda hiçbir transfer geliri elde edemedi. En çok harcamayı ise 2009-2010’da 23.5 milyon Euro’yla yaptı.
En son kazanç 6 yıl önce
SEZON GELİR GİDER KÂR*
2005-06 10.7 9 1.7
2003-04 8.7 2.6 6.1
2001-02 10 6 4
TOPLAM 29.4 17.6 11.8
2005-06’da 7.6 milyon Euro’ya Lyon’a giden Carew, daha sonra oynadığı Stoke formasıyla...
Fenerbahçe’nin kaybı: 175.6 milyon Euro
SEZON GELİR GİDER ZARAR (milyon Euro)
2012-13 4 30.3 26.3
2011-12 27.5 35.3 7.8
2010-11 - 22.6 22.6
2009-10 3.9 31.2 27.3
2008-09 - 20.9 20.9
2007-08 - 7.9 7.9
2006-07 12 24.7 12.7
2005-06 - 9.2 9.2
2004-05 - 19.5 19.5
2003-04 0.7 7.3 6.6
2002-03 5.2 13.5 8.3
2001-02 0.1 2.3 2.2
2000-01 7 25.8 18.8
TOPLAM 56.4 250.5 194.1
· FENERBAHÇE 14 sezonda 18.5 milyon Euro kâr yaptı. Sarı lacivertliler 2011-2012’de 27.5 milyon Euro kaza-nırken, 35.3 milyon Euro harcadı. Beş sezonda hiç gelir elde edemedi.
1 defa kâr etti
SEZON GELİR GİDER KÂR*
1999-00 24 5.5 18.5
* Toplam kârlar milyon Euro cinsindendir.
2006-07’de 12 milyon Euro’ya Bolton’a giden Anelka, Chelsea’de de oynadı.
G.Saray’ın kaybı: 79.3 milyon Euro
SEZON GELİR GİDER ZARAR (milyon Euro)
2012-13 3.2 22.5 19.2
2011-12 15.2 23.8 8.5
2010-11 22.8 29.5 6.6
2009-10 2.7 16.4 13.6
2008-09 6 12 6
2007-08 3.1 12.4 9.3
2006-07 0.2 3.8 3.6
2005-06 1 4.2 3.2
2003-04 4 6.1 2.1
2002-03 1.1 12.3 11.2
2000-01 10.5 26.5 16
TOPLAM 65.6 169.5 99.1
· G.Saray, Üç Büyükler arasında transferden en çok kâr eden takım oldu. Aslan toplamda 19.8 milyon Euro kazandı. Sarı kırmızılılar, 2010-2011 sezonunda ise 29.5 milyon Euro harcama yaptı.
Cimbom üç kez kazandı
SEZON GELİR GİDER KÂR*
2004-05 7.2 4.6 2.5
2001-02 21.5 6.8 14.6
1999-00 2.5 - 2.5
TOPLAM 31.2 11.4 19.8
Arda Turan, Atletico Madrid’e transfer oldu.
Arda’dan 13 milyon
BEŞİKTAŞ, 2005-2006 sezonunda Carew’i Lyon’a satıp 7.6, Fenerbahçe ise 2006-2007’de Anelka’yı Bolton Wanderers’a gönderip 12 milyon Euro kazandı. Bu isimler aynı zamanda son 14 sezonda takımlarından en pahalı bonservis ücretiyle başka bir ekibe transferi gerçekleşen isimler oldu.
G.Saray’dan Atletico Madrid’e 13 milyon Euro’ya transfer olan Arda, bu iki ismi de solladı. Son dönemde Süper Lig’den en pahalı bonservis bedeliyle transferi gerçekleşen isim haline geldi.