Otomobillere 5 dakika kaydeden kara kutu konmaya başlandı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 19, 2004 19:13
Otomobil ve kamyonlarda bulunan küçük bir elektronik kutu, kaza anından 5 dakika önce araçta olan biteni gözler önüne seriyor. Bugün yalnızca ABD’deki araçlarda bulunuyor. Kaldı ki ABD’de çok az sürücü aracında böyle kutunun bulunduğunu biliyor.
Kaza verilerini saklayan bu kayıt cihazlarının araçlara takılması ABD’de 1970’li yıllarda başladı. Bu tarihlerde hava yastıklarının açılması için araç hızındaki ani değişikliklerin saptanması gerekiyordu.
Otomobil üreticileri, gelişigüzel kazalardaki kara kutuların içindeki verileri toplayarak, hangi hız değişikliğinin yastığın açılmasını sağladığını araştırdılar. Bu şekilde hava yastıklarının tasarımında büyük değişiklere yapıldı.
Ancak 1999 yılından sonra standart bir uygulama olarak bu kara kutular araçlara takılmaya başlandı. Tipik olarak ön koltuğun döşemesinin altına yerleştirilen ünite, aracın hızını, motorun dönme hızını (rpm), gaz derecesini, frenin devreye girme hızını ve emniyet kemerinin kullanılıp kullanılmadığını kaydeder.
Kaza anında tutulan raporla birlikte değerlendirildiğinde hatalı sistemlerin Ğveya kişinin- saptanmasını kolaylaştırır.
5 dakikalık veri
Kutular yalnızca kazadan önceki 5 dakikalık verileri barındırır. Polis ve savcılık bu verileri değerlendirerek sürücünün kaza anındaki suçunu tespit edebilir: ‘Sürücü aşırı hız mı yapıyordu? Kırmızı ışıktan kurtulmak için gaza mı bastı? Durması gereken noktada frene basmadı mı?’ gibi sorular bu verilerin ışığı altında doğru olarak yanıtlanabilir.
Kara kutuların şifresini çözen yazılımı geliştiren Vetronix şirketinden James Kerr diyor ki: ‘Bu uygulamadan elde edilen sonuçlar herkesi biraz şaşırttı’.
Bu gelişmeler karşısında nasıl bir tutum takınacağını bilemeyenlerin başında, bu verileri özel yaşama ait bilgilerin ortaya çıkartılması olarak değerlendiren sivil toplum örgütleri geliyor. Bu örgütler bazı bilgilerin saklı kalmasından yana. General Motors yetkilileri kara kutudaki bilgilerin deşifre edilmesi için araç sahibinin iznine gerek duyulduğunu savunuyor. Diğer üretici şirketler bu konuda şimdilik suskun.
General Motors’un yetkilileri, medyanın kamuoyunu yanlış bilgilendirdiğini iddia ediyor. Shell’e göre kutular, kazadan önceki 5 dakika içinde neler olup bittiğini kaydediyor; ondan önce aracın nerede olduğu, kaç kilometre hızla gittiği gibi bilgileri içermiyor.
Eğer kutunun içine daha gelişmiş bir çip takılsa ve bu çip Küresel Konumlama Sistemi’ndeki (GPS) bir alıcı-vericiye bağlansa bu bilgileri elde etmek de mümkün olabilir. İşte sürücüler de bundan korkuyor!
Uçaklardaki kara kutular
Uçaklarda veri kaydedici ünite kuyruk kısmında bulunur. Bu ünite uçağın son 25 saatteki yüksekliğini, uçuş yönünü, hızını, motorlardan her birinin ivmesini kaydeder. Burunda bulunan kokpit ses kaydedicisi ise mürettebatın son 30 ile 120 dakika süresindeki konuşmalarını ve çevredeki konuşmaları kaydeder. Bu kutular, saatte 500 kilometre hızdaki çarpmaya, 1.100 derecelik (santigrat) sıcaklığa ve denizaltında 6.000 metre derinlikteki basınca 30 gün boyunca dayanmak üzere tasarlanmıştır.
Kara Kutu 1, akselometre Ğhız ölçer- hızda ani bir düşüş tespit ettiği zaman, aracın önündeki hava yastıklarına 2, şişmesi yönünde mesaj iletir. Bu arada kutu, araç motorunun kontrol modülünü 3 ve fren modülünü 4 sürekli kontrol altında tutar. Kutu bu şekilde, çaprmadan 5 dakika önce aracın hızını, motorun dönme hızını (rpm) gaz ve frene ne zaman basıldığını kaydeder. Kemer tokasındaki sensorlar 5, öndeki emniyet kemerinin bağlı olup olmadığını kutuya bildirir. Kutu, aynı zamanda tampondaki çarpma sensorlarındaki 6, yolcu hava yastıklarındaki 7 ve aracın takla atmasını engelleyen monitörlerdeki 8 akselometreleri de okur.
Otomobil üreticileri, gelişigüzel kazalardaki kara kutuların içindeki verileri toplayarak, hangi hız değişikliğinin yastığın açılmasını sağladığını araştırdılar. Bu şekilde hava yastıklarının tasarımında büyük değişiklere yapıldı.
Ancak 1999 yılından sonra standart bir uygulama olarak bu kara kutular araçlara takılmaya başlandı. Tipik olarak ön koltuğun döşemesinin altına yerleştirilen ünite, aracın hızını, motorun dönme hızını (rpm), gaz derecesini, frenin devreye girme hızını ve emniyet kemerinin kullanılıp kullanılmadığını kaydeder.
Kaza anında tutulan raporla birlikte değerlendirildiğinde hatalı sistemlerin Ğveya kişinin- saptanmasını kolaylaştırır.
5 dakikalık veri
Kutular yalnızca kazadan önceki 5 dakikalık verileri barındırır. Polis ve savcılık bu verileri değerlendirerek sürücünün kaza anındaki suçunu tespit edebilir: ‘Sürücü aşırı hız mı yapıyordu? Kırmızı ışıktan kurtulmak için gaza mı bastı? Durması gereken noktada frene basmadı mı?’ gibi sorular bu verilerin ışığı altında doğru olarak yanıtlanabilir.
Kara kutuların şifresini çözen yazılımı geliştiren Vetronix şirketinden James Kerr diyor ki: ‘Bu uygulamadan elde edilen sonuçlar herkesi biraz şaşırttı’.
Bu gelişmeler karşısında nasıl bir tutum takınacağını bilemeyenlerin başında, bu verileri özel yaşama ait bilgilerin ortaya çıkartılması olarak değerlendiren sivil toplum örgütleri geliyor. Bu örgütler bazı bilgilerin saklı kalmasından yana. General Motors yetkilileri kara kutudaki bilgilerin deşifre edilmesi için araç sahibinin iznine gerek duyulduğunu savunuyor. Diğer üretici şirketler bu konuda şimdilik suskun.
General Motors’un yetkilileri, medyanın kamuoyunu yanlış bilgilendirdiğini iddia ediyor. Shell’e göre kutular, kazadan önceki 5 dakika içinde neler olup bittiğini kaydediyor; ondan önce aracın nerede olduğu, kaç kilometre hızla gittiği gibi bilgileri içermiyor.
Eğer kutunun içine daha gelişmiş bir çip takılsa ve bu çip Küresel Konumlama Sistemi’ndeki (GPS) bir alıcı-vericiye bağlansa bu bilgileri elde etmek de mümkün olabilir. İşte sürücüler de bundan korkuyor!
Uçaklardaki kara kutular
Uçaklarda veri kaydedici ünite kuyruk kısmında bulunur. Bu ünite uçağın son 25 saatteki yüksekliğini, uçuş yönünü, hızını, motorlardan her birinin ivmesini kaydeder. Burunda bulunan kokpit ses kaydedicisi ise mürettebatın son 30 ile 120 dakika süresindeki konuşmalarını ve çevredeki konuşmaları kaydeder. Bu kutular, saatte 500 kilometre hızdaki çarpmaya, 1.100 derecelik (santigrat) sıcaklığa ve denizaltında 6.000 metre derinlikteki basınca 30 gün boyunca dayanmak üzere tasarlanmıştır.
Kara Kutu 1, akselometre Ğhız ölçer- hızda ani bir düşüş tespit ettiği zaman, aracın önündeki hava yastıklarına 2, şişmesi yönünde mesaj iletir. Bu arada kutu, araç motorunun kontrol modülünü 3 ve fren modülünü 4 sürekli kontrol altında tutar. Kutu bu şekilde, çaprmadan 5 dakika önce aracın hızını, motorun dönme hızını (rpm) gaz ve frene ne zaman basıldığını kaydeder. Kemer tokasındaki sensorlar 5, öndeki emniyet kemerinin bağlı olup olmadığını kutuya bildirir. Kutu, aynı zamanda tampondaki çarpma sensorlarındaki 6, yolcu hava yastıklarındaki 7 ve aracın takla atmasını engelleyen monitörlerdeki 8 akselometreleri de okur.