Ön libero sorunsalı

Libero köken olarak Latin dilinden türeyen kelimedir. Sözlükte karşılığını “ hür, serbest” olarak görebiliriz. Kelime anlamından çıkardığımız sonuca göre libero kelimesinin ne başına ne de sonuna başka bir ifade getirerek yeniden anlamlandıramayız. Futbol dilinde “ ön libero” kelimesini sadece bizim kullandığımızı düşünürsek neden futbolun ülkemizde hem savunma hem de hücum yönünde bir bütün olarak oynanamadığını da çözüme kavuşturabiliriz.

Bu çözüme ulaşabilmek için önce dünya futbolunun ilk liberosuna daha doğrusu bu ifadeyi futbol diline kazandıran ilk futbolcunun kim olduğuna bir göz atalım ; Edison “ Edson” Arantes do Nascimento nam-diğer Pele. Pele hiçbir zaman belirli bir mevkiinin oyuncusu olarak anılmadı. Serbest adam yani libero olarak ya ileride son adam oynadı ya oyun kurdu ya da gol attırdı. Bu özellikleri sayesinde “libero” olarak ifade edildi. Pele libero olarak nam salmışken futbol dünyasının yeni yıldızlarından Beckenbauer libero tanımını baştan sona değiştiriyordu çünkü o da serbest oynuyor  fakat hücumda değil değil savunmada görev alıyordu. Beckenbauer’in oyun içinde aldığı sorumlulukla  oyunu kurması ve ileri çıkması , hücum değişikliklerinde başrol oyuncusu olması kafalarda soru işareti bırakmakla beraber belki de futbolun yeni bir yapılanmaya gitmesinde , futbolcunun saha içindeki�pozisyonuna yeni anlamlar yüklenmesine de sebebiyet veriyordu. Beckenbauer ile birlikte takımlar defans hattını oluştururken hem pas yapma yetisi yüksek oyuncular ararken hem de Beckanbauer’in milli takımdan partneri Schwarzenbeck gibi pas alışverişi iyi olmayan sert oyuncuları savunma güvenliği için tercih ediyorlardı. Beckenbauer oyun içindeki rolüyle kendisi gibi teknik ve serbest oynayan oyuncular için “süpürücü” tanımının da kullanılmasına vesile oluyor ama tüm takımlar artık “kazma” defans oyuncusunun yanında “libero”�kullanmaya çalışıyordu.

Ilgaz Çınar'ın analizi

hurriyet.com.tr

Beckenbauer sayesinde savunma bölgesinde liberolu – süpürücülü sisteme geçilerek saha içi dizilişler için yeni sistemler üretilmeye başlanıyor ,  savunma bölgesinde yetenekli oyuncu sıkıntısı çeken takımlar çareyi orta saha oyuncularını devşirerek bulmaya çalışıyordu. Buna en yakın örneği 1974-1975 sezonundaki Galatasaray’dan verebiliriz. Adanademirspor kulübünde hücum bölgesinde oynadığı futbolla dikkat çeken Fatih Terim transfer olduğu  Galatasaray’da Don Howe tarafından savunma hattına monte edilmiş  ve belki de Fatih Terim efsanesinin doğmasında ilk adımı atmıştı. Orta saha oyuncusu iken Rangers takımına transfer olan Tugay Kerimoğlu’da Dick Advocaat’in kendisine savunma libero olarak görevlendirmesi ile futbola  adeta yeniden başlamış  ve Advocaat’in bu tercihi ile kariyerini İngiltere’de sürdürme şansı yakalamıştı. Ön libero tanımının futbolumuza girmesiyse�seksenli yılların sonu doksanlı yılların başına denk gelmekte. Oyun kurucuların “sadece ülkemizde” saha içinde koşmaması ve isabetli pas atabilme yeteneğinin yanı sıra serbest vuruş kullanma özelliğinin bulunması sebebi ile bu özel oyunculardan azami verimi alabilmek için takımlarımız�orta sahaya da “Schwarzenbeck” monte etmeye çalışıyordu. Kemalettin Şentürk ile başlayan bu akım oyunun 2 yönünün de oynanmasını mümkün kılmıyor “10 numaralar” ön libero ile kilitlenerek seyir zevki gittikçe azalıyordu. Daha sonra dünya futbolunda da esen değişim rüzgarları “toplu savunma toplu hücum”�mantığıyla özellikle orta saha oyuncularını otomatik birer robot haline dönüştürüyor oyunu yeteneği ve zekası ile oynayan oyuncular ciddi bir düşüş içerisine giriyordu. Bu zaman diliminde bizlerin ön libero olarak tanımladığı oyuncular dünya piyasasında defansif orta saha  , libero olarak tanımladığımız oyuncular da ofansif orta saha olarak anılıyordu. Futbolun sadece koşmak olmadığını anlayan futbolun patronları neyse ki özel olan liberoları tekrar futbol sahalarına tekrar kazandırıyordu.

Ülkemize gelen en önemli 2 libero herkesin tahmin ettiği gibi şüphesiz Hagi ve Alex. Bu 2 özel oyuncunun dışında günümüz futbolunda libero tanımını temsil edenler arasında�Messi , Ronaldo , Arjen Robben , Sneijder aklımıza ilk gelen oyuncular. Bizim ön libero dünya futbolunun orta saha olarak adlandırdığı modern futbolun orta saha temsilcilerini� Gerrard , Stankovic , Scholes , Lampard olarak�sıralamaya başlayabiliriz.

Konunun özü ön libero yoktur var olmayacak bir kavram ; “hür , serbest”�oyuncuyu ne ön ne de arka olarak kısıtlayamayız çünkü adı üstünde o “serbest adamdır”.  Gömülü alan savunması ve alan daraltmaya inanıyorsanız ön liberoya da inanabilirsiniz.