MP3’ün ABC’si
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 03, 2003 01:39
Son 5 yılınızı dağ başındaki bir mağarada geçirmediyseniz dijital müziğin sağladığı benzersiz avantajlardan haberiniz var demektir. Müzik tutkunları bu teknoloji sayesinde dinlemek istedikleri müziğe dükkan dükkan dolaşmadan masa başında oturarak erişme şansını elde ediyor.
Bunun sonucunda müzik endüstrisi, CD satışlarındaki düşüşten ilk başta MP3’ü sorumlu tutarken, yavaş yavaş dijital müzik alanındaki gelişmeleri kendi çıkarları doğrultusunda kullanmanın yollarını aramaya başladı. Aşağıda dijital müzikle ile ilgili bazı temel bilgileri bulacaksınız.
TEMEL BİLGİLER
MP3 herşey demek değil, ancak çok büyük olanaklar sunar. MP3 elinizin altındaki tek sıkıştırılmış ses formatı değildir. Microsoft WMA formatını piyasaya sürerken, Apple, iTones Music Store için AAC’yi kullanır. RealNetworks ise RealAudio dosyalarına sahiptir. Bu üçü kendi formatlarının en iyisi olduğunu ileri sürerken, her biri Digital Rights Management Teknoloji (ABD’de geçerli bir teknoloji) sayesinde dosyaları kimin, ne zaman ve nerede kullanacağı konusunda sınır koyabilir. Oysa MP3 ve Ogg Vorbis sınırsızdır. Dolayısıyla herkes kopyalayabilir, dinleyebilir ve ses dosyalarıyla istediği gibi oynayabilir.
Daha büyük dosya = Daha kaliteli ses MP3’ü rip etmeden (standart formatı MP3 standardına dönüştürmek) önce bit hızını dikkate almanız gerekir. Bit hızı ne kadar yüksekse ses kalitesi o kadar iyidir. Ancak ses kalitesi yükseldikçe dosya boyutu büyür. Standart ayar 128 Kbps’dir. Eğer müzik dosyalarını büyük, geniş kapasiteli bir sabit sürücüye kaydediyorsanız, 192 veya 256 Kbps’ye de rip edebilirsiniz.
Kendi kaydınızı kendiniz yapın Bilgisayarınızın CD yazıcısı var ise, MP3 dosyalarından standart müzik CD’leri yaratabilirsiniz. Ses kalitesi mükemmel olmasa da MP3 dosyalarını aracınızdaki CD çalıcıda dinlemeniz ayrı bir keyiftir. MP3 dosyalarının boyutları küçük olduğundan bir CD’ye yaklaşık 10 albüm sığabilir. Ancak MP3 formatını okuyabilen bir CD çalıcısına sahip olmanız gerekir.
Yararlanma koşullarına dikkat edin Dijital olarak müzik parçası sipariş etmek daha tam olarak yagınlaşmış ve oturmuş ticari bir faaliyet haline gelmedi, ancak gün geçtikçe bu alanda kayda değer gelişmeler yaşanıyor. BuyMusic, MusicNet, Rhapsody ve iTunes Music Store önde gelen müzik pazarlayıcıları. Ancak bu kuruluşların sunduğu hizmetlerden yararlanma koşullarını dikkatle incelemek gerekiyor. Bazı şirketler, satın aldığınız müziği aboneliğiniz devam ettiği sürece dinlemenize olanak tanırken, bazılarının sattığı müzik parçaları çalıcınıza uygun olmayan formatlarda olabilir.
Müzik özgürlük ister MP3’ü yasal olarak hiçbir ücret ödemeden indirme olanaklarından yararlanın. mp3.com sitesini inceleyin. Çok sayıda profesyonel sanatçı veya sesini duyurmak isteyen amatör sanatçı, eserlerini hiçbir ücret ödemeden indirmenize izin verir. Diğer kaynaklar müzik kayıt şirketlerinin ve müzik magazinlerinin siteleridir.
GEREKLİ DONANIM
1- Escient Fireball Digital Music Manager: Escient’in sistemi şu unsurları içerir: MP3 ve WAV dosyalarını saklamanız ve çalmanız için sabit disk (40GB ve 120GB kapasiteli model seçenekleri bulunur), Internet ve Sirius Uydu radyo istasyonlarına erişim, Ripping ve yazmak için CD sürücü, CD değiştiricisi. Bütün bu işlemleri kolayca yapmanıza olanak tanıyan uzaktan kontrol arayüzü. Fiyatı 2.000 dolar-3.000 dolar. Bilgi için: escient.com
2- Kenwood Excelon Music Keg: Music Keg KHD-CX910 (fiyatı 600 dolar) ile aracınızı diskoya çevirebilirsiniz. Bagajınızın veya koltuğunuzun altındaki ana ünite 20GB sabit disk kapasitesine sahiptir. Yaklaşık 5.000 parça saklayabilir. Bir USB arabirimi ile parçaları bilgisayarınızdan kolayca aktarabilirsiniz.
Bilgi için: kenwoodusa.com
3- Apple iPod: 10, 15 ve 30GB (fiyatları sırası ile 300, 400 ve 500 dolar idi, şimdi biraz ucuzlamış olabilir) sabit disk kapasitesine sahip iPod, iTunes music sitesinden parça indirebileceğiniz dünyadaki tek cihaz. Pil ömrü benzerlerine göre daha uzun.
Bilgi için: apple.com
4- IRIVER IFP-390T: Yaklaşık yarım litre hacmindeki cihazın içinde, MP3 ve WMA playback, FM radyo, MP3 müzik dosyası kaydedicisi ve mikrofon bulunuyor. iFP-390T modeli 256MB bellek kapasiteli (200 dolar), iFP-395T modeli 512MB bellek kapasiteli (300 dolar). İki modelin de arkadan aydınlatmalı LCD ekranı ve kullanımı kolay kontrol paneli bulunur.
Bilgi için:iriver.com
DİJİTAL MÜZİĞİN ARTILARI
Taşınabilirlik
Pantolon veya gömlek cebine sığabilecek boyutta bir çalıcı ile istediğiniz müziği dinleyebilme şansına sahipsiniz.
Kolaylık
Sabit sürücüye kaydettiğiniz parçaların arasından istediğinizi kolaylıkla bulabilirsiniz. Bunun alternatifi binlerce CD'yi taramak.
Çeşitlilik
Yasal olsun veya olmasın, sanal ortamdaki müzik kaynakları dünyadaki tüm müzik hareketlerini izlemenize olanak tanır.
DİJİTAL MÜZİĞİN EKSİKLERİ
Telif hakları Bu konuda profesyonel sanatçılara büyük bir darbe indiren MP3, CD satışlarında da düşüşe neden oluyor.
Ses kalitesi İyi rip edilmiş (standart formatı MP3 standardına dönüştürmek) bir MP3 dosyası ses kalitesi açısından orijinalini aratmaz, ancak indirilen dosyaların kalitesi değişebilir.
Paranoya Müzik eserlerine yasal olmayan bir yolla eriştiğiniz için, yakalanma korkusundan kurtulamayabilirsiniz.
MP3’ÜN KRONOLOJİSİ
1965 Amerikalı fizikçi James T.Russel kompakt diskleri geliştirdi.
1982 Jony Music ilk ticari CD'yi çıkarttı. CD'de Billy Joel'in ‘‘52nd Street'' isimli albümü yer alıyordu.
1989 Tüketiciler için ilk CD çalıcı, Denon DN-770R piyasaya çıktı. Cihazın fiyatı 20.000 dolar, boş CD'ler ise 40 dolardı.
1998 Justin Frankel ve Dmitry Boldyrev Winamp adında iki üniversitesi öğrencisi, ilk MP3 çalıcı yazılımını ücretsiz olarak İnternet'te dolaşıma sundu.
1999 Northeastern Üniversitesi'nden Shawn Fanning adında bir öğrencinin yarattığı Napster sayesinde insanlar ücret ödemeksizin müzik dosyalarına erişme şansına kavuştular.
2001 Napster öldü, ancak İnternette müzik dosyası paylaşımı devam etti. Napster merkezi bir veritabanı üzerinde çalışıyordu; şimdiki dosya paylaşım yazılımı merkezi olmayan bir sistemden yararlanıyor.
2003 Apple'a ait olan Tunes Music Store programı, piyasaya çıktığı ilk 8 haftada 5 milyon parça pazarladı (99 sente bir parça veya 10 dolara bir albüm hesabıyla).
GELECEK Kablosuz teknoloji ve alıcı içeren kulaklıklar yardımıyla bulunduğunuz her yerde ticari olarak piyasaya çıkartılan tüm parçalara erişebileceksiniz.
TEMEL BİLGİLER
MP3 herşey demek değil, ancak çok büyük olanaklar sunar. MP3 elinizin altındaki tek sıkıştırılmış ses formatı değildir. Microsoft WMA formatını piyasaya sürerken, Apple, iTones Music Store için AAC’yi kullanır. RealNetworks ise RealAudio dosyalarına sahiptir. Bu üçü kendi formatlarının en iyisi olduğunu ileri sürerken, her biri Digital Rights Management Teknoloji (ABD’de geçerli bir teknoloji) sayesinde dosyaları kimin, ne zaman ve nerede kullanacağı konusunda sınır koyabilir. Oysa MP3 ve Ogg Vorbis sınırsızdır. Dolayısıyla herkes kopyalayabilir, dinleyebilir ve ses dosyalarıyla istediği gibi oynayabilir.
Daha büyük dosya = Daha kaliteli ses MP3’ü rip etmeden (standart formatı MP3 standardına dönüştürmek) önce bit hızını dikkate almanız gerekir. Bit hızı ne kadar yüksekse ses kalitesi o kadar iyidir. Ancak ses kalitesi yükseldikçe dosya boyutu büyür. Standart ayar 128 Kbps’dir. Eğer müzik dosyalarını büyük, geniş kapasiteli bir sabit sürücüye kaydediyorsanız, 192 veya 256 Kbps’ye de rip edebilirsiniz.
Kendi kaydınızı kendiniz yapın Bilgisayarınızın CD yazıcısı var ise, MP3 dosyalarından standart müzik CD’leri yaratabilirsiniz. Ses kalitesi mükemmel olmasa da MP3 dosyalarını aracınızdaki CD çalıcıda dinlemeniz ayrı bir keyiftir. MP3 dosyalarının boyutları küçük olduğundan bir CD’ye yaklaşık 10 albüm sığabilir. Ancak MP3 formatını okuyabilen bir CD çalıcısına sahip olmanız gerekir.
Yararlanma koşullarına dikkat edin Dijital olarak müzik parçası sipariş etmek daha tam olarak yagınlaşmış ve oturmuş ticari bir faaliyet haline gelmedi, ancak gün geçtikçe bu alanda kayda değer gelişmeler yaşanıyor. BuyMusic, MusicNet, Rhapsody ve iTunes Music Store önde gelen müzik pazarlayıcıları. Ancak bu kuruluşların sunduğu hizmetlerden yararlanma koşullarını dikkatle incelemek gerekiyor. Bazı şirketler, satın aldığınız müziği aboneliğiniz devam ettiği sürece dinlemenize olanak tanırken, bazılarının sattığı müzik parçaları çalıcınıza uygun olmayan formatlarda olabilir.
Müzik özgürlük ister MP3’ü yasal olarak hiçbir ücret ödemeden indirme olanaklarından yararlanın. mp3.com sitesini inceleyin. Çok sayıda profesyonel sanatçı veya sesini duyurmak isteyen amatör sanatçı, eserlerini hiçbir ücret ödemeden indirmenize izin verir. Diğer kaynaklar müzik kayıt şirketlerinin ve müzik magazinlerinin siteleridir.
GEREKLİ DONANIM
1- Escient Fireball Digital Music Manager: Escient’in sistemi şu unsurları içerir: MP3 ve WAV dosyalarını saklamanız ve çalmanız için sabit disk (40GB ve 120GB kapasiteli model seçenekleri bulunur), Internet ve Sirius Uydu radyo istasyonlarına erişim, Ripping ve yazmak için CD sürücü, CD değiştiricisi. Bütün bu işlemleri kolayca yapmanıza olanak tanıyan uzaktan kontrol arayüzü. Fiyatı 2.000 dolar-3.000 dolar. Bilgi için: escient.com
2- Kenwood Excelon Music Keg: Music Keg KHD-CX910 (fiyatı 600 dolar) ile aracınızı diskoya çevirebilirsiniz. Bagajınızın veya koltuğunuzun altındaki ana ünite 20GB sabit disk kapasitesine sahiptir. Yaklaşık 5.000 parça saklayabilir. Bir USB arabirimi ile parçaları bilgisayarınızdan kolayca aktarabilirsiniz.
Bilgi için: kenwoodusa.com
3- Apple iPod: 10, 15 ve 30GB (fiyatları sırası ile 300, 400 ve 500 dolar idi, şimdi biraz ucuzlamış olabilir) sabit disk kapasitesine sahip iPod, iTunes music sitesinden parça indirebileceğiniz dünyadaki tek cihaz. Pil ömrü benzerlerine göre daha uzun.
Bilgi için: apple.com
4- IRIVER IFP-390T: Yaklaşık yarım litre hacmindeki cihazın içinde, MP3 ve WMA playback, FM radyo, MP3 müzik dosyası kaydedicisi ve mikrofon bulunuyor. iFP-390T modeli 256MB bellek kapasiteli (200 dolar), iFP-395T modeli 512MB bellek kapasiteli (300 dolar). İki modelin de arkadan aydınlatmalı LCD ekranı ve kullanımı kolay kontrol paneli bulunur.
Bilgi için:iriver.com
DİJİTAL MÜZİĞİN ARTILARI
Taşınabilirlik
Pantolon veya gömlek cebine sığabilecek boyutta bir çalıcı ile istediğiniz müziği dinleyebilme şansına sahipsiniz.
Kolaylık
Sabit sürücüye kaydettiğiniz parçaların arasından istediğinizi kolaylıkla bulabilirsiniz. Bunun alternatifi binlerce CD'yi taramak.
Çeşitlilik
Yasal olsun veya olmasın, sanal ortamdaki müzik kaynakları dünyadaki tüm müzik hareketlerini izlemenize olanak tanır.
DİJİTAL MÜZİĞİN EKSİKLERİ
Telif hakları Bu konuda profesyonel sanatçılara büyük bir darbe indiren MP3, CD satışlarında da düşüşe neden oluyor.
Ses kalitesi İyi rip edilmiş (standart formatı MP3 standardına dönüştürmek) bir MP3 dosyası ses kalitesi açısından orijinalini aratmaz, ancak indirilen dosyaların kalitesi değişebilir.
Paranoya Müzik eserlerine yasal olmayan bir yolla eriştiğiniz için, yakalanma korkusundan kurtulamayabilirsiniz.
MP3’ÜN KRONOLOJİSİ
1965 Amerikalı fizikçi James T.Russel kompakt diskleri geliştirdi.
1982 Jony Music ilk ticari CD'yi çıkarttı. CD'de Billy Joel'in ‘‘52nd Street'' isimli albümü yer alıyordu.
1989 Tüketiciler için ilk CD çalıcı, Denon DN-770R piyasaya çıktı. Cihazın fiyatı 20.000 dolar, boş CD'ler ise 40 dolardı.
1998 Justin Frankel ve Dmitry Boldyrev Winamp adında iki üniversitesi öğrencisi, ilk MP3 çalıcı yazılımını ücretsiz olarak İnternet'te dolaşıma sundu.
1999 Northeastern Üniversitesi'nden Shawn Fanning adında bir öğrencinin yarattığı Napster sayesinde insanlar ücret ödemeksizin müzik dosyalarına erişme şansına kavuştular.
2001 Napster öldü, ancak İnternette müzik dosyası paylaşımı devam etti. Napster merkezi bir veritabanı üzerinde çalışıyordu; şimdiki dosya paylaşım yazılımı merkezi olmayan bir sistemden yararlanıyor.
2003 Apple'a ait olan Tunes Music Store programı, piyasaya çıktığı ilk 8 haftada 5 milyon parça pazarladı (99 sente bir parça veya 10 dolara bir albüm hesabıyla).
GELECEK Kablosuz teknoloji ve alıcı içeren kulaklıklar yardımıyla bulunduğunuz her yerde ticari olarak piyasaya çıkartılan tüm parçalara erişebileceksiniz.