Makinelerle birleşecek miyiz?
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 01, 2005 23:05
Tıp alanındaki ilerlemeler insanüstü yetenekleri yaratabilir.
Aslında süreç hep aynı: Araştırmacılar yeni bir teknoloji geliştirmek veya bir hastalığı iyileştirmek için bir ilaç üretir. Bir süre sonra sağlıklı insanlar bu yeniliği, daha güçlü, daha hızlı ve daha zeki olmak için kendileri kullanır. Bu sürecin ilerisini görürseniz, değişmiş insanı da görürsünüz. Popular Science dünya çapındaki biyoteknoloji laboratuvarlarını inceleyerek, teknolojinin gelecek on yıl içinde vücutlarımıza nasıl girip değiştireceğini detaylarıyla araştırdı. Aşağıda, geleceğin insanına bir bakalım
TELEKİNEZİ TEKNOLOJİSİ
Brown Üniversitesi ile Massachusetts’teki Cyberkinetics Merkezi'ndeki araştırmacılar, makinelerle iletişim kurmamızı sağlayacak beyin implantları tasarlıyor. Kafatasının hemen altındaki motor kortekse yerleştirilecek bir implant, sinir sinyallerinin önünü keserek, onları bir bilgisayara yönlendirecek, ardından da bu emri kablosuz bir şekilde bilgisayar, teyp veya elektrikle çalışan tekerlekli sandalye gibi herhangi bir elektronik cihaza gönderecek.
LAZERLE TARANAN GÖZLER
İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi Smart Holograms bölümü bilim adamları, öyle bir kontak lens geliştirdi ki, şeker hastalarına kan şekerlerinin tehlikeli sınıra yaklaştığını haber veriyor. Hastaların gözyaşlarındaki şeker oranının değişmesi, lensin yüzeyindeki görülmeyen noktaların yarattığı kırılmaları değiştirerek lensteki bir bölgede bozulma yaratıyor. Gelecekte ise, tansiyonu gözleyecek bir lens yolda.
DİŞÇİ GİBİ CEP TELEFONU
Cep telefonunuzu hiç unutmadığınızı hayal edin. Alman bir tasarımcı, dişe yerleştirilebilen mikro titreşimli bir cihaz ile kablosuz, düşük frekanslı bir alıcı tasarladı. Titreşen cihaz bir mikrofon ve verici olarak çalışarak çeneden kulak zarına ses dalgaları gönderiyor.
TİTANYUMDAN KALP
Günümüzün en son teknolojili yapay kalbi Abiocor. Ne yazık ki, erkeklerin ancak yüzde 50’sine uyuyor ve 1-2 yıl içinde çalışması bitiyor. 2008 yılında piyasaya çıkacak olan Abiocor II ise yüzde 30 daha küçük olacak, erkeklerin tamamına, kadınlarınsa yüzde 50’sine uyacak ve dahası 5 yıla kadar çalışabilecek.
İLAÇ İTİCİ
Kentucky’deki ChipRx şirketi, ihtiyacınız olan ilacı gerektirdiğinde otomatik olarak istenilen yere iletiyor. Kibrit çöpü büyüklüğündeki cihaz, ilaçlarınızla doldurulup göğse yerleştiriliyor. Cihazın sensörü, vücut kimyası veya sıcaklığında herhangi bir değişiklik fark ettiğinde, haznesinde tuttuğu ilacı pompalıyor.
KÖK HÜCRESİNDEN SPERM
İngiltere’deki Sheffield Üniversitesi bilim adamları, embriyonik kök hücrelerinden insan spermi üretti. Eğer işlem ticari olarak da uygulanırsa, kısır erkeklerin kök hücrelerini klonlamak için derilerinden DNA alınacak ve bu hücreler işlevsel hale getirilecek. Araştırmacılar, kök hücresinden doğan ilk bebeğin yalnızca 10 yıl içinde dünyaya geleceğine inanıyor.
YUMUŞATILAN KASLAR
Şimdiden arterit hastalarında ve felçli kimselerde kullanılmakta olan Bion, yani bir AA pilinin yüzde biri boyutundaki pil, felçli uzuvlara yeniden hareket kazandırabilir. Klinik deneylerde doktorlar, bu 16 milimetre uzunluğundaki, üzeri elektrotla kaplı camdan oluşan kapsülü hareketsiz kaslara yerleştiriyor. Hasta, kapsülü sinir itkilerini taklit edecek şekilde harekete geçirerek, kasların kasılmasını sağlıyor. Bu yıl, Güney Kaliforniya Üniversitesi'ndeki bilim adamları, sinir hücrelerinden iletileri alacak ve bunları Bion’a gönderecek sensörler ekliyor. Böylece sistem tamamen otomatik hale gelecek.
İSTEĞE BAĞLI BRONZLUK
Avustralya’da bulunan ilaç firması EpiTan, derinizin altına yerleştirilen ve bronzluk veren melanin kimyasalını salan küçük bir implant geliştirdi. Klinik deneylerde kapsülün yerleştirildiği 30 gönüllü, 14 hafta boyunca sağlıklı bir parlaklığa kavuştu ve ayrıca deri kanserine karşı da korundu. Şirket 2007’de implantın piyasaya çıkarılmasını umuyor.
AYRI BİR BACAK
Şu anda orduda kullanılan C-bacak, bacağı olmayan kimselerin tümseklerle baş etmelerini ve merdivenleri normal bir şekilde inmelerini sağlıyor. Bir sensör, eklemden bacaktaki hidrolik hareketlendiricilere bir veri yolluyor ve böylece, her türlü yol için gereken direniş miktarı ayarlanıyor.
BAŞTAN BEYİNE
San Diego’daki AntiCancer şirketi, saç foliküllerindeki genç kök hücrelerinden nöronlar yarattı. Araştırmacılar, laboratuarda üretilen böylesi hücrelerin, Alzheimer ve Parkinson gibi beyin hasarına bağlı hastalıklarının tedavisinde kullanılacağını umuyor.
MİKRO CİP HAFIZA
Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde sinir uzmanı olan Ted Berger, hafızayı güçlendirecek bir yöntem geliştiriyor. Bir mikroçip, sinyalleri sağlıklı bir beyin hücresinden bir diğer sağlıklı beyin hücresine gönderecek. Bunu yaparken de, sinyalin gidişini engelleyecek hasarlı dokular atlanarak ilerlenecek. Berger’in yapay hipokampüsü, öncelikli olarak Alzheimer hastalarının hafıza yeterliliklerini geri kazanmalarına, ardından da unutkanlara yardımcı olacak.
SİNİRLERİ ZIPLATAN DUYMA CİHAZI
Avustralya’daki Biyonik Kulak Enstitüsü, hasarlı sinirlere şok vererek sağlıklı hale getiren, iç kulağa yerleştirilen bir implant tasarladı. Teoriye göre, küçük bir pompa sinirleri uyarıcı kimyasallarla "yıkarken", elektrotlar da hücreleri canlı tutmak için onları hareketlendiriyor.
4 BOYUTLU GÖRÜNTÜ
İnsanların gözleri, kırmızı, mavi ve yeşil olmak üzere 3 renk üretme özelliğine sahiptir. Peki ya bu sayı 4 olsaydı? Wisconsin Üniversitesi'ndeki bilim adamları, vücudumuza, şu anda hayalini bile kuramadığımız renkleri görmemizi sağlayan genler aşılamayı planlıyor.
KALP GİBİ ATAN YARA BANDI
MIT’deki bilim adamları, gerçek kalp hücrelerinden yapılan bir bant tasarlıyor. Olası bir kalp krizinden sonra, kalple birlikte kasılacak ve hasarlı dokuların yerini alacak.
BAĞIRSAKLAR İÇİN ŞOK TEDAVİ
New Jersey’deki Transneuronix tarafından üretilen bir kalp pili, deneklerin vücut yağlarının yüzde 25 ila 40’ını kaybetmelerini sağladı. Yaptığı orta şiddetteki şoklar, midenin üst kısmının genişleyip rahatlamasını sağlıyor ve beyin de, genişlemiş bu mideyi "tok" gibi algılıyor.
FİBER AKCİĞER
Pittsburgh’taki bilim adamları, dünyanın ilk implante edilebilen akciğeri üzerinde çalışıyor. Tüp şeklindeki alet, gaz geçiren mikro fiberlerden oluşacak. Sisteme göre, karbondioksit fiberler etrafında dağılıyor ve kasıklardaki güçlü bir pompaya doğru ilerliyor. Pompa karbondioksiti iterek oksijeni içeri alıyor; bu oksijen de kandaki fiberler arasında geri yayılıyor.
TÜPTEKİ BÖBREK
Amerika’da 62 bin kişi şu anda böbrek nakli için bekliyor. Var olan diyaliz ise, zehirli maddelerin yanında gıdaları da alıp götüren acılı bir süreç. Bu sorundan kurtulmak için Nephros Therapeutics adlı merkezdeki araştırmacılar, diyaliz makinelerinde çalışacak gerçek, canlı böbrek hücreleri koyuyor. Aparat kanı filtre ettikçe, böbrek hücreleri de gereken yaşamsal besinleri filtreden alacak ve saf hale getirilmiş kana katacak. Michigan Üniversitesi'ndeki bilim adamları, gelecek 10 yılda aparatın küçük çeşitlerini doğrudan kalça yakınındaki uyluğa ait artere yerleştirmeyi planlıyor. Kan arter içinde ilerledikçe, yapay böbrek içinde de süzülecek.
KAYMAYAN DİSK
Genellikle omurgaya ait bir disk kırıldığında veya kaydığında, doktorlar hemen yandaki bir omuru kaynaştırarak, birbirlerine sürtünmelerini önlemeye çalışır. Ancak artık Charite var. Geçen yıl FDA tarafından onaylanan bu yenilik, polietilen ve kobalt-krom karışımından oluşan bir disk. Yer değiştiren ve kayan bu disk, 21 derecelik bir hareket olanağı sağlıyor.
ÖZGÜR DİZLER
Doktorlar bir dizi değiştirdiğinde, içteki bir ligamenti çıkarır ve ana temas alanını, dizin iç ucundan alarak dış ucuna verir. Texas’taki Encore Medical şirketince yapılan 3DKnee, bu değişimi ilk kez dikkate alarak dizin daha özgür olmasını ve daha uzun dayanmasını sağlıyor.
Aslında süreç hep aynı: Araştırmacılar yeni bir teknoloji geliştirmek veya bir hastalığı iyileştirmek için bir ilaç üretir. Bir süre sonra sağlıklı insanlar bu yeniliği, daha güçlü, daha hızlı ve daha zeki olmak için kendileri kullanır. Bu sürecin ilerisini görürseniz, değişmiş insanı da görürsünüz. Popular Science dünya çapındaki biyoteknoloji laboratuvarlarını inceleyerek, teknolojinin gelecek on yıl içinde vücutlarımıza nasıl girip değiştireceğini detaylarıyla araştırdı. Aşağıda, geleceğin insanına bir bakalım
TELEKİNEZİ TEKNOLOJİSİ
Brown Üniversitesi ile Massachusetts’teki Cyberkinetics Merkezi'ndeki araştırmacılar, makinelerle iletişim kurmamızı sağlayacak beyin implantları tasarlıyor. Kafatasının hemen altındaki motor kortekse yerleştirilecek bir implant, sinir sinyallerinin önünü keserek, onları bir bilgisayara yönlendirecek, ardından da bu emri kablosuz bir şekilde bilgisayar, teyp veya elektrikle çalışan tekerlekli sandalye gibi herhangi bir elektronik cihaza gönderecek.
LAZERLE TARANAN GÖZLER
İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi Smart Holograms bölümü bilim adamları, öyle bir kontak lens geliştirdi ki, şeker hastalarına kan şekerlerinin tehlikeli sınıra yaklaştığını haber veriyor. Hastaların gözyaşlarındaki şeker oranının değişmesi, lensin yüzeyindeki görülmeyen noktaların yarattığı kırılmaları değiştirerek lensteki bir bölgede bozulma yaratıyor. Gelecekte ise, tansiyonu gözleyecek bir lens yolda.
DİŞÇİ GİBİ CEP TELEFONU
Cep telefonunuzu hiç unutmadığınızı hayal edin. Alman bir tasarımcı, dişe yerleştirilebilen mikro titreşimli bir cihaz ile kablosuz, düşük frekanslı bir alıcı tasarladı. Titreşen cihaz bir mikrofon ve verici olarak çalışarak çeneden kulak zarına ses dalgaları gönderiyor.
TİTANYUMDAN KALP
Günümüzün en son teknolojili yapay kalbi Abiocor. Ne yazık ki, erkeklerin ancak yüzde 50’sine uyuyor ve 1-2 yıl içinde çalışması bitiyor. 2008 yılında piyasaya çıkacak olan Abiocor II ise yüzde 30 daha küçük olacak, erkeklerin tamamına, kadınlarınsa yüzde 50’sine uyacak ve dahası 5 yıla kadar çalışabilecek.
İLAÇ İTİCİ
Kentucky’deki ChipRx şirketi, ihtiyacınız olan ilacı gerektirdiğinde otomatik olarak istenilen yere iletiyor. Kibrit çöpü büyüklüğündeki cihaz, ilaçlarınızla doldurulup göğse yerleştiriliyor. Cihazın sensörü, vücut kimyası veya sıcaklığında herhangi bir değişiklik fark ettiğinde, haznesinde tuttuğu ilacı pompalıyor.
KÖK HÜCRESİNDEN SPERM
İngiltere’deki Sheffield Üniversitesi bilim adamları, embriyonik kök hücrelerinden insan spermi üretti. Eğer işlem ticari olarak da uygulanırsa, kısır erkeklerin kök hücrelerini klonlamak için derilerinden DNA alınacak ve bu hücreler işlevsel hale getirilecek. Araştırmacılar, kök hücresinden doğan ilk bebeğin yalnızca 10 yıl içinde dünyaya geleceğine inanıyor.
YUMUŞATILAN KASLAR
Şimdiden arterit hastalarında ve felçli kimselerde kullanılmakta olan Bion, yani bir AA pilinin yüzde biri boyutundaki pil, felçli uzuvlara yeniden hareket kazandırabilir. Klinik deneylerde doktorlar, bu 16 milimetre uzunluğundaki, üzeri elektrotla kaplı camdan oluşan kapsülü hareketsiz kaslara yerleştiriyor. Hasta, kapsülü sinir itkilerini taklit edecek şekilde harekete geçirerek, kasların kasılmasını sağlıyor. Bu yıl, Güney Kaliforniya Üniversitesi'ndeki bilim adamları, sinir hücrelerinden iletileri alacak ve bunları Bion’a gönderecek sensörler ekliyor. Böylece sistem tamamen otomatik hale gelecek.
İSTEĞE BAĞLI BRONZLUK
Avustralya’da bulunan ilaç firması EpiTan, derinizin altına yerleştirilen ve bronzluk veren melanin kimyasalını salan küçük bir implant geliştirdi. Klinik deneylerde kapsülün yerleştirildiği 30 gönüllü, 14 hafta boyunca sağlıklı bir parlaklığa kavuştu ve ayrıca deri kanserine karşı da korundu. Şirket 2007’de implantın piyasaya çıkarılmasını umuyor.
AYRI BİR BACAK
Şu anda orduda kullanılan C-bacak, bacağı olmayan kimselerin tümseklerle baş etmelerini ve merdivenleri normal bir şekilde inmelerini sağlıyor. Bir sensör, eklemden bacaktaki hidrolik hareketlendiricilere bir veri yolluyor ve böylece, her türlü yol için gereken direniş miktarı ayarlanıyor.
BAŞTAN BEYİNE
San Diego’daki AntiCancer şirketi, saç foliküllerindeki genç kök hücrelerinden nöronlar yarattı. Araştırmacılar, laboratuarda üretilen böylesi hücrelerin, Alzheimer ve Parkinson gibi beyin hasarına bağlı hastalıklarının tedavisinde kullanılacağını umuyor.
MİKRO CİP HAFIZA
Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde sinir uzmanı olan Ted Berger, hafızayı güçlendirecek bir yöntem geliştiriyor. Bir mikroçip, sinyalleri sağlıklı bir beyin hücresinden bir diğer sağlıklı beyin hücresine gönderecek. Bunu yaparken de, sinyalin gidişini engelleyecek hasarlı dokular atlanarak ilerlenecek. Berger’in yapay hipokampüsü, öncelikli olarak Alzheimer hastalarının hafıza yeterliliklerini geri kazanmalarına, ardından da unutkanlara yardımcı olacak.
SİNİRLERİ ZIPLATAN DUYMA CİHAZI
Avustralya’daki Biyonik Kulak Enstitüsü, hasarlı sinirlere şok vererek sağlıklı hale getiren, iç kulağa yerleştirilen bir implant tasarladı. Teoriye göre, küçük bir pompa sinirleri uyarıcı kimyasallarla "yıkarken", elektrotlar da hücreleri canlı tutmak için onları hareketlendiriyor.
4 BOYUTLU GÖRÜNTÜ
İnsanların gözleri, kırmızı, mavi ve yeşil olmak üzere 3 renk üretme özelliğine sahiptir. Peki ya bu sayı 4 olsaydı? Wisconsin Üniversitesi'ndeki bilim adamları, vücudumuza, şu anda hayalini bile kuramadığımız renkleri görmemizi sağlayan genler aşılamayı planlıyor.
KALP GİBİ ATAN YARA BANDI
MIT’deki bilim adamları, gerçek kalp hücrelerinden yapılan bir bant tasarlıyor. Olası bir kalp krizinden sonra, kalple birlikte kasılacak ve hasarlı dokuların yerini alacak.
BAĞIRSAKLAR İÇİN ŞOK TEDAVİ
New Jersey’deki Transneuronix tarafından üretilen bir kalp pili, deneklerin vücut yağlarının yüzde 25 ila 40’ını kaybetmelerini sağladı. Yaptığı orta şiddetteki şoklar, midenin üst kısmının genişleyip rahatlamasını sağlıyor ve beyin de, genişlemiş bu mideyi "tok" gibi algılıyor.
FİBER AKCİĞER
Pittsburgh’taki bilim adamları, dünyanın ilk implante edilebilen akciğeri üzerinde çalışıyor. Tüp şeklindeki alet, gaz geçiren mikro fiberlerden oluşacak. Sisteme göre, karbondioksit fiberler etrafında dağılıyor ve kasıklardaki güçlü bir pompaya doğru ilerliyor. Pompa karbondioksiti iterek oksijeni içeri alıyor; bu oksijen de kandaki fiberler arasında geri yayılıyor.
TÜPTEKİ BÖBREK
Amerika’da 62 bin kişi şu anda böbrek nakli için bekliyor. Var olan diyaliz ise, zehirli maddelerin yanında gıdaları da alıp götüren acılı bir süreç. Bu sorundan kurtulmak için Nephros Therapeutics adlı merkezdeki araştırmacılar, diyaliz makinelerinde çalışacak gerçek, canlı böbrek hücreleri koyuyor. Aparat kanı filtre ettikçe, böbrek hücreleri de gereken yaşamsal besinleri filtreden alacak ve saf hale getirilmiş kana katacak. Michigan Üniversitesi'ndeki bilim adamları, gelecek 10 yılda aparatın küçük çeşitlerini doğrudan kalça yakınındaki uyluğa ait artere yerleştirmeyi planlıyor. Kan arter içinde ilerledikçe, yapay böbrek içinde de süzülecek.
KAYMAYAN DİSK
Genellikle omurgaya ait bir disk kırıldığında veya kaydığında, doktorlar hemen yandaki bir omuru kaynaştırarak, birbirlerine sürtünmelerini önlemeye çalışır. Ancak artık Charite var. Geçen yıl FDA tarafından onaylanan bu yenilik, polietilen ve kobalt-krom karışımından oluşan bir disk. Yer değiştiren ve kayan bu disk, 21 derecelik bir hareket olanağı sağlıyor.
ÖZGÜR DİZLER
Doktorlar bir dizi değiştirdiğinde, içteki bir ligamenti çıkarır ve ana temas alanını, dizin iç ucundan alarak dış ucuna verir. Texas’taki Encore Medical şirketince yapılan 3DKnee, bu değişimi ilk kez dikkate alarak dizin daha özgür olmasını ve daha uzun dayanmasını sağlıyor.