Madalya baskısı sporcu yetiştirmeye karşı mı

Beden eğitimi ve sporun ayrıca toplumsal bir yönü de vardır ki eğitimciler, bir ülkede düzenli spor yapan nüfusun çoğalmasını o ülkenin uygar olma durumunun bir göstergesi olarak kabul etmektedirler.Ülkede yapılan spor yatırımlarının bireylerin direk olarak etkileyip ülke ve birey sağlık harcamalarını ve giderlerini düşürdüğü gerçeği ise tek başına  ayrı bir konudur.

 2009 yılı içersinde TYF  GSGM bağlı 46 Federasyon içinde 14 madalya ile 24 sırada yer aldı .En başarılı federasyon 570 madalya ile Atletzim Federasyonu oldu

Türkiye de 312.668 lisanslı faal sporcu bulunmakta .Lisanslı faal sporcu sayılarından örnekler verecek olursak.2940 yelken sporcusu 4072 atletizm sporcusu 37.884 basketbol sporcusu var.Ülkemizin son güncellenmiş resmi rakamlarla.Nüfusumuz 72.561,312 kişi.Bu kadar bireyin yarısının yaşı 28.8 yaşından küçük,nüfusun %67 yaşı 15 ila 64 yaş  arsında ve ,%26 , 0 – 14yaş gurubunda bulunuyor

 Nüfusumuzun % 0,43 futbol hariç GSGM ye bağlı  spor dallarında faal lisanlı sporcu.Federasyonlara göre 1.621.349 lisanslı ve 312. 668 faal lisanslı diğer spor branşlarında  sporcumuz var.Lisanlı sporcular sayısında Futbol ise acık ara önde 259.303 sporcusu var. Lisanlı sporcularının 4409  ise profesyonel futbolcu Tüm ülkede.Futbol dahil 2009 yılı için 571.971   federasyonlara göre faal lisanlı sporcumuz bulunuyor. Toplamda lisanslı faal sporcularımızın nüfusumuza oranı ise % 0,78 olmakta.Sporcu sayılarını tüm  toplam olarak 2009 vizeli  ve vizesiz,lise ve dengi okulları da alarak tekrar incelediğimiz de 1.621.349 GSGM kayıtlı  259.303 TFF da, 577.417 MEB olmak üzere toplam 2.458.069 sporcu rakamını bulmaktayız.Sporcu sayımızın nüfusumuza  en iyi oranı ise  %3,8 olmakta.Genç nüfusumuza lisanlı sporcu ve faal sporcu oranımız istatistik olarak oldukça düşük bir sayıda görülmekte. Oysa, bu gün birçok ülkenin spor politikasında olduğu gibi, ülkemizin spor politikasında da sporun topluma yaygınlaştırılması ilk sırayı teşkil ederken, spor alanında gelişmiş ülkeler bu politikalarını büyük ölçüde gerçekleştirebilmişlerdir. Örneğin,Almanya’da her dört kişiden biri spor kulüplerine üye iken (21 milyon kişi) 12 milyon kişi de spor kulüpleri dışında spor yapmaktadır ve bu ülkede spor örgütlerinin başarı kriteri sporu tüm nüfusa yaygınlaştırmaktır. Bu ülkelerde spor yapan insanların oranı genel nüfusun yarısına kadar ulaşırken ülkemizde bu oran özel sportif faaliyet,salon,ve organizasyonlarla % 2 ile %5 arası bir yerde olduğu tahmin edilmektedir..

2009 yılında yapılan dünya, Avrupa, Balkan Şampiyonaları ve uluslararası turnuvalarda Türkiye, 2 bin 637 madalya kazandı.Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Strateji Dairesi Başkanlığı'nın 19 Ocak 2010 tarihli verilerine göre, 2009 yılında yapılan Dünya, Avrupa, Balkan Şampiyonaları ve uluslararası turnuvalarda Türkiye; 891'i altın, 794'ü gümüş ve 952'si bronz olmak üzere toplamda 2 bin 637 madalya kazandı.Türkiye yine Strateji Daire Başkanlığı verilerine göre aynı şampiyona ve turnuvalarda 2008 yılında, 2 bin 75 madalya kazanmıştı. 2009 yılında bir önceki yıla göre Türk sporcular 562 kez daha fazla kürsüye çıkarken, madalya sayılarındaki artış oranı da yaklaşık yüzde 27 olarak gerçekleşti.

Aldıkları Madalyalara göre  Federasyonların sıralamaları ise şu şekilde

2009 yılına federasyonların kazandıkları madalya sayıları açısından bakınca; 220 altın, 190 gümüş, 160 bronz ve toplamda 570 madalya ile(1) Atletizm Federasyonu ilk sırada yer alırken, 100 altın, 86 gümüş, 155 bronz ve toplamda 341 madalya kazanan (2)Güreş Federasyonu ikinci oldu.(3)Karate Federasyonu ise; 61 altın, 57 gümüş, 105 bronz ve toplam 223 madalya ile üçüncü sırada yer aldı.Bu federasyonları, 55 altın, 49 gümüş, 77 bronz ve toplamda 181 madalya ile(4) Badminton, 80 altın, 33 gümüş, 40 bronz, toplam 153 madalya ile (5)Tekvando, 41 altın, 40 gümüş, 64 bronz ve toplam 145 madalya ile de (6)Judo ve Kuraş federasyonları izledi.

(7)Yüzme Federasyonu'nun 60 altın, 43 gümüş, 29 bronz ve toplamda 132 madalya kazandığı 2009 yılında, (8)Halter Federasyonu; 39 altın, 32 gümüş, 27 bronz, toplam 98 madalya kazanırken,(9) Eskrim Federasyonu; 21 altın, 21 gümüş ve 48 bronz, toplam da ise 90 madalya kazandı.

Diğer federasyonların madalya dağılımı ve toplam madalya sayıları ise şöyle oluştu:

(10)Boks: 17 altın, 31 gümüş, 28 bronz, toplam 76 madalya

(11)Bedensel Engelliler: 17 altın, 31 gümüş, 16 bronz, toplam 63 madalya

(12)Vücut Geliştirme: 15 altın, 14 gümüş, 23 bronz, toplam 52 madalya

(13)Kick Boks: 15 altın, 17 gümüş, 16 bronz, toplam 48 madalya

(14)Cimnastik: 13 altın, 12 gümüş, 19 bronz, toplam 44 madalya

(15)Kayak: 11 altın, 18 gümüş, 13 bronz, toplam 42 madalya

(16)Tenis: 20 altın, 19 gümüş, toplam 39 madalya

(17)Muay Thai: 9 altın, 10 gümüş, 17 bronz, toplam 36 madalya

(18)Görme Engelliler: 11 altın, 10 gümüş, 10 bronz, toplam 31 madalya

(19)Wushu: 10 altın, 9 gümüş, 10 bronz, toplam 29 madalya

(20)Okul Sporları: 16 altın, 6 gümüş, 4 bronz, toplam 26 madalya

(21)Masa Tenisi: 9 altın, 7 gümüş, 9 bronz, toplam 25 madalya

(22)Binicilik: 5 altın, 7 gümüş, 5 bronz, toplam 17 madalya

(23)Üniversite Sporları: 2 altın, 4 gümüş, 11 bronz, toplam 17 madalya

(24)Yelken: 5 altın, 6 gümüş, 3 bronz, toplam 14 madalya

(25)Satranç: 2 altın, 5 gümüş, 7 bronz, toplam 14 madalya

(26)İşitme Engelliler: 1 altın, 6 gümüş, 7 bronz, toplam 14 madalya

(27)Bocce Bowling Dart: 3 altın, 3 gümüş, 6 bronz toplam 12 madalya

(28)Modern Pentatlon: 7 altın, 3 gümüş, 1 bronz, toplam 11 madalya

(29)Oryantring: 1 altın, 5 gümüş, 5 bronz, toplam 11 madalya

(30)Kürek: 1 altın, 2 gümüş, 8 bronz, toplam 11 madalya

(31)Sutopu: 4 altın, 3 gümüş, 2 bronz, toplam 9 madalya

(32)Bisiklet: 3 altın, 1 gümüş, 4 bronz, toplam 8 madalya

(33)Basketbol: 3 altın, 5 bronz, toplam 8 madalya

(34)Bilardo: 2 altın, 1 gümüş, 5 bronz, toplam 8 madalya (35)Kano: 1 altın, 3 gümüş, 3 bronz, toplam 7 madalya

(36Voleybol: 1 altın, 3 gümüş, 2 bronz, toplam 6 madalya

(37)Motosiklet: 1 altın, 1 gümüş, 4 bronz, toplam 6 madalya

(38)Atıcılık-Avcılık: 2 gümüş, 1 bronz, toplam 3 madalya

(39)Briç: 2 altın madalya

(40)Golf: 1 altın, 1 bronz, toplam 2 madalya

(41)Dans Sporları: 1 altın, 1 bronz, toplam 2 madalya

(42)Çim Hokeyi: 1 altın, 1 gümüş, toplam 2 madalya

(43(Buz Hokeyi: 2 gümüş madalya

(44)Buz Pateni: 1 gümüş madalya

(45)Hentbol: 1 gümüş madalya

(46)Otomobil Sporları: 1 bronz madalya

İstatistiki verilerde, Dünya ve Avrupa Şampiyonaları'nda takım halinde derece elde eden federasyonların başarıları da göz önünde bulundurularak her derece bir madalya olarak değerlendirilmiş

Yrd.Doç.Dr. Hakan SUNAY ülkemizdeki spor yapılanması ve sporcu sayının yükseltilmesi için yayınladığı makale ‘Türkiye de Sporun Yaygınlaştırılması’ sonuç kısmında görüş ve önerleri

Ülkemizde spor yapan nüfusun bu kadar düşük olmasının temel sebeplerinden biri, sporu toplum tabanına yaymak yerine uluslar arası spor organizasyonlarında gösterilen başarı ve alınan madalya sayısına dönük politikalar olurken, bu durum ilginin tamamına yakınının yarışma sporuna kaydırılmasına, böylece sporu tabana yayacak uzun vadeli plân ve özel programlar yapmak yerine günü kurtarma hesaplarının yapılmasına neden olmaktadır 1999 Spor Şûrası Ön Komisyon Raporunda“yaygın, zevk ve sağlık için yapılan ve yarışma amaçlı olmayan faaliyetlere önem verilmemektedir”  görüşü de bunu doğrulamaktadır. O hâlde Anayasanın sporun gelişimini içeren 59. Maddesinin özüne uygun olarak sporun yaygınlaştırılmasına yönelik politikalara öncelik verilmelidir. Bu noktada, Türkiye’de sporun sevk ve idaresinden sorumlu olan G.S.G.M. ile spor federasyonlarına büyük görevler düşmektedir. Ayrıca yine Türkiye’de sporun geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasında önemli etkileri ve katkıları olan sportif hizmet şirketleri, kulüpler ile üniversitelerin spor eğitimi veren kurumları ve başta Millî Eğitim Bakanlığı,Üniversiteler olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşlarımızın önemli görevleri ve sorumlulukları bulunmaktadır. Ayrıca,Türkiye’de sporun geliştirilerek yaygınlaştırılması konusu ve uygulamasında kurum ve kuruluşları ile özellikle belediyelere ve basına  görev düşmektedir.  

Kaynak: GSGM,- Yrd.Doç..Dr. Hakan Sunay

aerdem@hurriyet.com.tr.