Lale Orta: "Erkek hakem demiyorsak kadın hakem de dememeliyiz"

UEFA Süper Kupa 2019'da kadın hakem Stephanie Frappart'ın atanmasından ötürü UEFA'yı ve UEFA Hakem Kurulu Başkanı Roberto Rosetti'yi kutladığını belirten Lale Orta, "Bu çok önemli bir atamaydı. Dünyaya bu atama ile kadın hakemlerin çok önemli bir Süper Kupa maçına verilmesiyle birlikte cinsiyet temelli eşitlikçi bir mesaj verilmiş oldu. Bence gayet başarılıydı. Bütün gözler üzerindeydi. 215 ülkeden canlı yayınlandı. Hem kadın hakemlik adına hem de tüm kadınlar adına çok önemli bir görev üstlenmiş oldu" diye konuştu.

"HAKEMİN CİNSİYETİ OLMAZ"

Frappart'ın güçlü bir fiziği olduğuna dikkat çeken Orta, "Güçlü bir fiziği var ve bu çok önemli. Çok iyi kararlar verdi. Ciddi, kararlı, kendini kabul ettiren, işini seven ve başarıyla yapan bir hakem. Gerçekten sahada kadın olduğunu anlamadık. Bütün dünyada kadın hakem üzerine dikkat çekildi. Hakemin cinsiyeti olmaz. Erkek hakem demiyorsak, kadın hakem de dememeliyiz. Ancak ilk kez bir Süper Kupa maçında görev yaptığı için vurgulanan bir ifade oldu. Bundan sonra umarım hakemin cinsiyetine bakmadan, onların liyakatlarına, yeterliliklerine, yetkinliklerine göre atamalar yapılarak kadın veya erkek fark etmez başarılı olmalarını, iyi yönetim göstermelerini hep birlikte seyrederiz. Kadın hakemlere bugüne kadar çok büyük haksızlıklar yapıldı. Öncelikle kokartları tartışıldı bir kere. Sizin kokartlarının, erkek FIFA kokartlarıyla eşit değil denildi. Yapılan bu atama bize şunu gösterdi. Aynı kokartla en büyük kupanın final maçını yöneten bir kadın hakem oldu. O yüzden de bugüne kadar yanlış bir algı ile birlikte kadın hakemlere bugüne kadar büyük haksızlık yapılmış oldu" şeklinde konuştu. 

"BU KARAR TÜRKİYE'DE BÜYÜK BİR ALGI KIRILMASI YARATACAK" 

UEFA Süper Kupa karşılaşmasına bir kadın hakem atanmasının Türkiye'de bir algı kırılması yaratacağını da vurgulayan Lale Orta, "Bence bu karar Türkiye'de de büyük bir algı kırılması yaratacak. Kadın hakeme gereken değerin verilmediği bir kez daha vurgulamış olacak bu atama. UEFA bunu yapabiliyorsa, Türkiye de bunu yapabilir. Biz aslında Türkiye olarak, onlardan çok daha önce hareket ettik, öncü olduk. Kadın hakemlere, 1990 senesinde ilk kez Süper Lig'de yardımcı hakemlik, 1999 yılında da hakemlik görevi verildi. Bizden 19 sene sonra Almanya  kadın hakemini Bundesliga'da görevlendirdi. 20 sene sonra da Fransa Ligue 1'de kadın bir hakem görev aldı. Türkiye bir şeyi başlatıyor aslında ama maalesef kendi içinde tartışarak devamını getiremiyor. Türkiye'de benim aştığım yollar kapatılmamış olsaydı, bugün bu maçı yöneten bir Türk kadın hakem de olabilirdi. Hatta 4 hakem bile belki de bizim kadın hakemimiz olacaktı. Ancak onlara deneyim  kazandırılmadı. Maçlar verilmedi. Ancak umuyorum ki UEFA'nın tüm ülkelere vermek istediği kadın, erkek eşitlik mesajını Türkiye de alır, uygular ve Türk kadın hakemler de istenilen yere kısa sürede getirilmiş olur" dedi.

"BÖYLE MAÇ YÖNETMEYİ ÇOK İSTERDİM"

"UEFA Süper Kupa gibi önemli bir mücadelede görev almak isterdim" diyen Lale Orta, "DHA'ya yaptığı açıklamada, "Ben 1999 yılında ilk kez Süper Lig'e çıktığım zaman, o zamanki koşullarda 1998 yılında Avrupa'da kadın hakemin belki de ismi çok fazla anılmıyordu bile bir çok ülkede. En üst düzey erkekler profesyonel maçlarda hiç yoktu. O zaman maçın tebliğini aldığım zaman uyuyamamıştım ve ya maça çıkamasam diye heyecan duymuştum. Ben inanıyorum ki Frappart da aynı heyecanı duymuştur. Kim istemez ki böyle bir maça çıkmayı. Ama bu tabi ki sizin yöneticilerinizin desteklemesiyle mümkün olan bir şey. Yani UEFA başkanı hakemine güvendi, o görevlendirmeyi yaptı. Hakem Stephanie de bunun karşılığında gerçekten başarılı maçı yönetti. Hatta Roberto Rosetti ile beraber devre arasında da görüştük. Kendisine hakemin çok iyi gittiğini söyledim. Hemen parmaklarını üst üste bindirdi ve 'aman nazarlar değmesin' gibilerinden. Çok önemliydi. Çok heyecanla bekledi maçın sonucunu. Çünkü sonuçta eleştirilebilirsiniz de ama cesaret isteyen atamayı da yapmak gerekiyor. Riski göze almazsanız gelişemezsiniz. Tüm dünyada da kadına bu anlamda bugüne kadar haksızlıklar yapıldı. Futbolda da çok fazla haksızlıklar yapıldı. Umarım gerçekten herkese çok iyi mesaj vermiştir. Tüm dünya da kadınlar hak ettikleri yere en kısa sürede getirilecektir diye bekliyoruz, umuyoruz.  Aslında bu maçın başarılı olmasa da bir etkisi olacaktı. Ama bu bir ölçü olmamalıydı aslında. Bir kişi başarısız olur, bir kişi başarılı olur ama mutlaka öyle bir durumdayız ki mutlaka başarılı olması gerekiyordu Stephanie Frappart'ın ve gerçekten de başarılı oldu. Bundan sonra herkes hakemin cinsiyetiyle çok uğraşmayacaktır diye düşünüyorum" ifadelerini kullandı.