Kupa Nedir Ne Değildir
Güncelleme Tarihi:
Premier Lig elbette Premier Lig’dir. Ama Federasyon Kupası’nı kazanmak muhteşem olur.’Jose Morinho (Chelsea eski Teknik Direktörü)
Türkiye Kupası, bir ara Federasyon Kupası ve son olarak Fortis Türkiye Kupası, ülkemizde bir gelenek yaratmanın ne kadar zor olduğu konusunda güzel bir tez konusu olabilir. Yap boz eğitim ve sınav sistemleri, yap boz sosyal güvenlik sistemleri, yap boz sağlık sistemleri dolu bir ülkedeyiz. Yap, boz, yap, boz. Ama sonunda mutlaka boz. Ligin uzun maratonunun aksine, kupalar gerek alışılagelmedik eşleşmeleri, gerek bir veya iki doksan dakikaya sığması gereken mücadeleleri ile her zaman sürprize açık, ligin puan mücadelesinden bir süreliğine takımları ve taraftarları sıyıran yarışmalardır. En azından öyle bilirdik. Futbolu sanayi haline getirmeye yemin etmiş ekonomik dahiler, rüya finaller yaratma, zenginleri daha zenginleştirme projeleri doğrultusunda kupa statülerinin içine lig usulü grup karşılaşmaları karıştırana kadar bu böyleydi. Edip Uras yazıyor Kupa deyince ilk akla gelen elemek veya elenmektir. Lig usulü grup maçları normalde karşılaşamayan kulüpleri bir araya getirmek için fena bir fikir olmayabilir ama zaten sezonda ligde iki kez karşılaşan takımları yeniden grup kazanlarına atıp birbirinden anlamsız maçlar yaptırmak da neyin nesi. İngiltere’de FA Cup, Almanya’da DFB Pokal, Fransa’da Coupe De France, İtalya’da Coppa Italia. Tamamı eleme prensibi üzerine kurulmuş, ufak tefek farklar dışında kupa gibi kupa. İngiltere’de iki üç günde bir maç yapmak zorunda kalan Manchester United’ın patronu Ferguson’un geçen haftaki sözleri ortalığı karıştırdı ve ‘kupa geleneği’ ne aykırılığı nedeniyle ağır eleştiri konusu oldu. İngiltere’de yıllardır statü gereği ilk kupa maçlarında uzatma oynanmaz. Zaten son büyük şampiyonaların çoğundan penaltı atışları sonunda elenen İngiltere milli takımının ülke genelinde yarattığı penaltı fobisi herkesce malum. Kupa maçları kuraları tek maç eleme üzerinden yapılsa da beraberlik halinde uzatma yerine maç misafir takımın sahasında tekrarlanır. Yine berabere biterse bu sefer uzatma ve penaltılara başvurulur. 1990’lara kadar o uzatmalar da yoktu, bazı eşleşmelerde elenenin 6 maç sonunda belli olduğu bile görülmüştü. Maç trafiğinin artması İngilizleri istemeden de olsa bir uzatma eklemesine götürdü. Peki Ferguson’un bu Federasyon Kupası’nı kökünden sarsacak sözleri nedir? Zavallı Sir, kuralların içinde her iki takım da isterse ilk maçta uzatmalara ve penaltılara gidilebileceğini böylece tekrar maçına gerek olmadığını keşfetmiş. Bunu dile getirince kupa ruhunu zedelemekten mahkum oldu bile. Peki biz ne yapıyoruz? Birbirinden kötü futbol maçların oynandığı liglerimizdeki takımları saçma grupların içine atıyoruz. Her takıma çoğu formalite haline gelmiş dört maç oynatıyoruz. Grupların ilk iki takımını hiçbir fark gözetmeden bir torbaya atıyoruz ve hoppala, Bursaspor taraftarları bazı Fenerbahçe’lilerden daha fazla Kadıköy’de maç seyreder oldu. Zaten aynı grupta mücadele eden iki takımın yeniden eşleşebilmesinin saçmalığı bir yana, büyük takımları kupada mümkün olduğu kadar sona yaklaştırmaya çalışmanın sonucunun ligimizdeki mücadelenin bir benzerini kupaya taşımaktan başka işe yaramadığı ortada. Oysa Tokatspor’un Fenerbahçe ile oynamasının heyecanını, Tokat’ta Fenerbahçe’nin elenme endişesi ile birleştirebilmek daha heyecanlı maçlar yaratabilirdi, zaten iyi futbol seyredemediğimiz bir sezonda. Kupa maçlarını büyük takımların deneme tahtası olmaktan çıkarmak gerek. Çeyrek asırdır ‘kupaya hasret’ Fenerbahçe taraftarı çeyrek finalde tribün doldurmuyorsa bir yanlış var mutlaka. Her ne kadar sponsor büyük finaller peşindeyse de, olan bir türlü oluşturamadığımız geleneklerimize oluyor.