Kozmik ışının kaynağı süpernova patlamaları mı?
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 08, 2005 00:00
Uzaydan Dünya atmosferine giren sayısız enerji yüklü parçacıklarının kaynağı olarak özellikle de güneş patlamaları, pulsarlar ve kara delikler geliyordu akla.
Rutgers Üniversitesi’nden Jessica Warren, şimdi kozmik ışının önemli ölçüde Süpernovaların şok dalgalarında oluşabileceğini gösteren kanıtlar buldu.
Araştırmacı, Danimarkalı astronom Tycho Brahe’nin 1572 yılında koltuk takımyıldızında bulmuş olduğu Süpernova ölüsünü Chandra röntgen teleskopuyla incelemiş.
Süpernova kalıntıları hala saatte on milyon kilometre hızla yol alıyorlar ve bu yolculuk sırasında bir uçağın ses duvarını delmesine benzer bir etkiyi yapan iki şok dalgası oluşmakta.
Bu tür şok dalgalarının ardından birden bire önemli basınç ve sıcaklık farkı yaşanıyor. Süpernovadaki iki şok dalgasından biri dışa doğru yani yıldızlararası alana yayılırken, diğeri içe doğru Süpernova parçalarına karşı hareket eder.
İki şok dalga
Teoriye göre dıştaki şok dalgasının Süpernova kalıntılarının iki ışık yılı önünde bulunması gerekiyor. Fakat Chandra ölçümleriyle kalıntıların sadece yarım ışık yılı geride olduğu görülmüş.
Araştırmacılar Astrophysical Journal dergisindeki yazılarında, şok dalgalarının parçacıkları neredeyse ışık hızında hareket ettirmiş olması gerektiğini söylüyorlar.
Astronomlar bugüne kadar Süpernova şok dalgasının sadece elektronları hızlandırdığını kanıtlayabilmişlerdi. Chandra’nın hassas enstrümanları sayesinde şimdi atom çekirdeklerindeki ağır parçacıklarının zayıf röntgen ışınlarını da yakalayabildiler.
Rutgers Üniversitesi’nden Jessica Warren, şimdi kozmik ışının önemli ölçüde Süpernovaların şok dalgalarında oluşabileceğini gösteren kanıtlar buldu.
Araştırmacı, Danimarkalı astronom Tycho Brahe’nin 1572 yılında koltuk takımyıldızında bulmuş olduğu Süpernova ölüsünü Chandra röntgen teleskopuyla incelemiş.
Süpernova kalıntıları hala saatte on milyon kilometre hızla yol alıyorlar ve bu yolculuk sırasında bir uçağın ses duvarını delmesine benzer bir etkiyi yapan iki şok dalgası oluşmakta.
Bu tür şok dalgalarının ardından birden bire önemli basınç ve sıcaklık farkı yaşanıyor. Süpernovadaki iki şok dalgasından biri dışa doğru yani yıldızlararası alana yayılırken, diğeri içe doğru Süpernova parçalarına karşı hareket eder.
İki şok dalga
Teoriye göre dıştaki şok dalgasının Süpernova kalıntılarının iki ışık yılı önünde bulunması gerekiyor. Fakat Chandra ölçümleriyle kalıntıların sadece yarım ışık yılı geride olduğu görülmüş.
Araştırmacılar Astrophysical Journal dergisindeki yazılarında, şok dalgalarının parçacıkları neredeyse ışık hızında hareket ettirmiş olması gerektiğini söylüyorlar.
Astronomlar bugüne kadar Süpernova şok dalgasının sadece elektronları hızlandırdığını kanıtlayabilmişlerdi. Chandra’nın hassas enstrümanları sayesinde şimdi atom çekirdeklerindeki ağır parçacıklarının zayıf röntgen ışınlarını da yakalayabildiler.