Oluşturulma Tarihi: Eylül 03, 2005 22:05
Uzmanlar uyarıyor: ‘Sigarayı bırakın, spor yapın ve en önemlisi kolesterolünüzü kontrol altında tutun!’
Geçtiğimiz aylarda 2 milletvekilini kalp krizi yüzünden kaybettik. Doktorlarının vermiş oldukları bilgilere göre 2 siyasetçi de risk grubunda idi. Tüm uyarılara rağmen sigara kullandıkları belirtilen politikacıların kayıpları, kolesterol konusunda o kadar yazılıp çizilmesine rağmen, toplumca yeterince dikkate alınmadığını gösterdi.
Gelişmiş ülkelerde ölüm nedenleri arasında kalp ve damar hastalıkları ilk sırada yer almaktadır.1 Yüksek kolesterol, yüksek tansiyon, şişmanlık gibi sorunların düzeltilmesi ile bu ölümler önlenebilir veya geciktirilebilir.
Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü kalp ve damar hastalıklarını 1 numaralı ölüm nedeni olarak ilan etmiştir. Kanda kolesterol ve LDL-kolesterolün yüksek olması hasta için risktir ve kolesterol yüksekliği bir kardiyovasküler risk faktörüdür. HDL-kolesterolün düşük olması da bir risktir. Bu riske sahip hastalarda kalp krizi, inme, damar tıkanması, böbrek yetmezliği gibi hastalıkların ortaya çıkma olasılığı daha fazladır.
Tedavide şart
Kolesterolün 2 önemli kaynağı var: Vücudun ürettiği kolesterol ve besinlerden gelen kolesterol. Ülkemizde de ruhsatlı bulunan ezetimib etken maddesi ile tedavi, statinlerle beraber kullanıldığında iki kaynağın da kapatılmasını sağlıyor. Kötü kolesterolü düşürme konusunda büyük bir yenilik getiren bu molekül sayesinde artık daha fazla kolesterol hastası olması gereken hedeflere ulaşabiliyor. Yüksek kolesterolün kontrol altına alınması ile yaşam süresinin uzadığı, kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin azaldığı ve kalıcı sakatlıkların önlendiği kesin olarak gösterilmiştir.2
15 yıldır ‘bir numaralı tedavi’ olarak nitelendirilen statin tedavisi yakın zamanda bazı uzmanlarca ezetimib tedavisi ile birlikte önerilmeye başlandı. Bu tedavi kötü kolesterolün (LDL-K) yüzde 50’ye varan düzeyde düşürebildiği ileri sürüldü.3
İyi kolesterol - Kötü kolesterol
Kolesterol, yağımsı bir maddedir. Dolayısıyla su özelliklerini taşıyan kanda normal koşullarda çözünmez. Kolesterol, kanda çözünmesi ve taşınması için karaciğerde bir protein ile birleştirilir. Bu kolesterol ile protein birleşimine lipoprotein adı verilir. Değişik tipte lipoproteinler vardır:
1. LDL (low density lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein): Kötü huylu kolesteroldür. 2. HDL (high density lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein): İyi huylu kolesteroldür. HDL ve LDL kolesterolden başka lipoproteinler de vardır.
Genç bir nüfusa sahip olmamıza rağmen, ülkemizde 2 milyon erkek/kadın kalp hastasının olduğu ve bu sayının her yıl 90 bin civarında arttığı saptandı. Kalp hastalığına bağlı ölümlerde ise son bir yılda 92 bini erkek, 61 bini kadın olmak üzere toplam 153 bin kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor4.
Yüksek kolesterol nedir?
Kanda kolesterol ve LDL-kolesterolün yüksek olması hasta için risk taşır. HDL-kolesterolün düşük olması da bir risktir. 20 yaşın üzerindeki erişkinlerde total kolesterol 5 yılda bir kontrol edilmelidir. Lipid düzeylerinin sınıflandırılması:
- Total Kolesterol düzeyi
200 mg/dl’nin altı istenilen düzeydir.
240 mg/dl’nin üstü ise yüksektir.
- Kan LDL-kolesterol düzeyi (Koroner kalp hastası olmayanlarda)
100-129 mg/dl arası normal düzeydir.
160 mg/dl üzeri yüksek düzeydir.
- Kan HDL-kolesterol düzeyi
40 mg/dl’nin altı düşük düzeydir.
Referanslar:
1) The World Health Organization Report, Statistical Annex, Table 2, p120-124, 2004
2) Kalp Koruma Çalışması İşbirliği Grubu, Yüksek Riskli 20.536 Bireyde Simvastatin ile Kolesterol Düşürülmesine İlişkin MRC/BHF Kalp Koruma Çalışması:Randomize, Plasebo Kontrollü Bir Çalışma, Literatür, Ağustos 2002, Cilt 37 Sayfa 562 (Yayının orijinali The Lancet Cilt 360, 6 Temmuz 2002, Sayfa 7-22’de yayınlanmıştır)
3) Ballantyne CM, Houri J, Notarbartolo A et al. Effect of ezetimibe coadministered with atorvastatin in 628 patients with primary hypercholesterolemia. A prospective, randomized, doule-blind trial. Circulation 2003;107:2409-2415
4) www.hastarehberi.com/ kardiyoloji/13.07.2005
5) www.tkd.org.tr/kılavuz/12.07.2005