KARMAKARMAÅžIK Yirminci yüzyılın en önemli düÅŸünürlerinden birisidir Bertrand Russell. Liberal bir ailenin çocuÄŸu; savaÅŸ karşıtı, sosyalist. VerdiÄŸi seminerlerle,

KARMAKARMAÅžIK Yirminci yüzyılın en önemli düşünürlerinden birisidir Bertrand Russell. Liberal bir ailenin çocuÄŸu; savaÅŸ karşıtı, sosyalist. VerdiÄŸi seminerlerle, katıldığı toplantılarla, ancak hepsinden de önemlisi, yazdığı kitaplarla milyonlarca dünya vatandaşını etkilemiÅŸ, bilimin ve rasyonel mantığın yolundan asla sapmamış gerçek bir entellektüel.Varlık yayınlarından çıkan "MutluluÄŸun Yolu" (aslında "MutluluÄŸun KeÅŸfi"), Russell'in mutsuzluktan müzdarip çaÄŸdaÅŸ insana önerilerinden oluÅŸuyor. Sevgi, iÅŸ, aile, kıskançlık gibi kavramlar üzerinden mutsuzluk sebepleri ve mutluluk yolları araÅŸtırılıyor bu kitapta.Mutluluk yolları deyince "Zafer Yolları", zafer yolları deyince de hemen Stanley Kubrick geliyor akla. "Zafer Yolları" filminin son sahnesini hatırlayınız: bir meyhane ÅŸarkıcısı, genç ve kırılgan, fakir ve mutsuz ve kederli bir kız; kendisine yam-yam-yam bakan askerlerin küfürleri ve aÅŸağılamaları ve sataÅŸmaları eÅŸliÄŸinde ÅŸarkısını söyler. Yakın plan yüzler, yakın plan askerler, yakın plan acımasızlık ve "HoÅŸgörüsüzlük". Ardından, herkes aÄŸlamaya baÅŸlar ardından. Bu ince ve hüzünlü sesin zihinde yarattığı sonsuz çaÄŸrışımlardan mı bilinmez; aÄŸlamaya baÅŸlar asker ardından, aniden. Bu ses, bu masum ses, meyhanenin karanlık duvarları arasında göz-yaÅŸlı-bir-yankı yapar, izleyici de kendini tutamaz. Steven Spielberg de tutamamış. Stanley Kubrick'in vefat ettiÄŸi akÅŸam, yemekten sonra evindeki konuklarına bu benzersiz sahneyi izletmiÅŸ: muhtemelen malikanesindeki sinema salonunda. Hepsi aÄŸlamışlar, hepsi sadece bu sahneyi izleyerek aÄŸlamışlar.Sinema sanatı böyle birÅŸeydir iÅŸte. FotoÄŸraf da böyledir gerçi: düşünceli bir bakış, ÅŸaÅŸkın bir ağız duruÅŸu -hepsi etkileyicidir aslında. Ancak kareler yanyana dizilip de bir gramer-kıvraklığında-akmaya-baÅŸlayınca, bambaÅŸka bir ahenk çıkar karşımıza.Bertrand Russell'ı okurken, rasyonel fikriyatın huzur verici bilimselliÄŸiyle ferahladım. Sonra, OÄŸuz Atay'ın "Oyunlarla YaÅŸayanlar"ını eÅŸ-zamanlı-okudum. Bir akÅŸam o, diÄŸer akÅŸam bu; ya-rasyonel-düşüncededir-ya- sanatsal-çılgınlıkta-ama-zaten-OÄŸuz Atay-zekidir-entellektüeldir-hem-o-da- bilim-adamıdır-ama-ne-bileyim-çok-zor-karar-veremiyor-bu-garip-alemde-insan-ah-artık-ÅŸu-Ulysees'i-okuyabilsem-ama-hayır-olmuyor-kelimeleri- düzene-dizmek-yetmiyor-fikirleri-de-düzene-dizmek-ve-bir-sıralılık- parlaklığında-görmek-lazım-evet-buna-eminim-artık-mutlaka-lazım-kesinkes- lazım-Kes-Ken-Loach-sosyalist-Bertrand Russell-ak-bilinç-ak-bilinç-ak-artık- özgürce-ak-zevkle-ak-mutlulukla-ak- kesinliklerledeÄŸilbilinmezliklerleakakbilinçak… Ak.Akbank.Akbank'a her ay giderim.Akbank'a her ay giderim ve canım sıkılır.Akbank'a her ay giderim ve canım sıkılır çünkü senet ödemeleri... Ama sizi sıkmayayım.Akbank'a her ay giderim ve canım sıkılır çünkü senet ödemeleri; ama sizi sıkmayayım, ama belki, evet, belki de sizi sıkmam lazım çünkü Betrand Russell'ı okurken, rasyonel fikriyatın huzur verici bilimselliÄŸiyle ferahladım. Sonra, düşündüm de, rasyonel düşler, rasyonel renkler neden bu memlekete uÄŸramamış acaba.UÄŸradılar, ben yokken.Ben yokken vardılar belki.Köy Enstitüleri.Cumhuriyet gazetesi.Hikmet ÇetinkayaKaya.Tanıdık bir ad.Adlar.Ahmet Osman Resûl Kerem Celâl Cemil Mahir Peyami Cüneyt.Ahmet Hamdi Tanpınar, romancıdır. Büyük romancı.Osman'lı dönemi bir haksızlıklar resmi-geçididir, derler.Resûl isimli bir matematik öğretmeni?Kerem Görsev ve notaların renkleri.Celâl Salik'in 'AÄŸlayan Yüz' yazısı.Cemil PaÅŸa; 'Oyunlarla YaÅŸayanlar'dan.Mahir Çayan, seveni çok, ÅŸimdi de, herhalde.Peyami Safa, Nâzım o'nu sevmezdi; dönek derdi.Cüneyt Özdemir'dir benim baÅŸlıca kahramanım ve kahramanlarımın baÅŸlıcasıdır Cüneyt Özdemir; kaybolacak birgün benim romanlarımdaki kelimelerin arasında ve çıkmak için labirentleri (bilinç labirentleri) turlayacak ve sonunda garip yaÅŸantısının anlamına ulaÅŸacak ve ben o zaman diyeceÄŸim ki:Aziz Türk milleti! Damarlarında akan kan, asildir ve asiller sınıfını yıktık artık! İşçi sınıfımız yok, özür dileriz, özür dilemekle olsaydı asil milletimiz! Bu ülkeyi, hunların ve kralların ve bizanslılarınegemenliÄŸindenkurtardıkiÅŸteartıksizindirbuülkebenimanımıyaÅŸatınız. Ehm. Aziz Türk milleti! Sanatçılarınıza iyi davranınız! Can Dündar'ın belgesellerinde belirttiÄŸi üzere, aziz Ata'nız sizlere sanat ve bilim yolunda ilerlemenizi salık vermiÅŸtir. Yolsuzluklarla, kıskançlıklarla, güreÅŸ ve marÅŸlarla deÄŸil, roman okuyarak kendinizi bulunuz. Benim ömrüm vefa etmemiÅŸtir belki ama sinema sanatına da ilgi gösteriniz. Sessiz sinemayla keÅŸfediniz resimleri. KeÅŸf'ül-resim. Aziz Türk milleti! İçte ve dışta, parayatapansanatdüşmanlarıvegerçekaydınlarımızaENTELdiyendüşüncefukaralarıolabilir. Böyle bir durumda; kalemlerinizi sivrisivrisivriltiniz ve lütfen unutmayınız ki, Jön Türk'ler de ENTELidiler. ARTIK HOPPER'IN RESÄ°MLERÄ°NÄ° GÖRMEDEN ÖLEN TÃœRKLER Ä°STEMÄ°YORUZ; AZÄ°Z TÃœRK MÄ°LLETÄ°.Meclisimizi 1923'de açtık. Dört yıl sonra Edward Hopper "Drug Store" isimli eserini tamamlamıştır. Aziz Türk milleti! Bu resimdeki kaldırımda yürüdüğünüzü düşleyiniz. Öylesine muhteÅŸem bir renk cümbüşüdür ki bu; o kaldırımda yürümeye devam etsek ve Silbers eczanesini geçip karanlığa dalsak neler olacağını tahmin bile edemeyiz.En güzel sanat eserleri bunlardır sevgili okuyucularım. Yaratıcının, izleyiciye esrarlı bir anahtar uzattığı yapıtlar.Celal SALÄ°K - 5 Haziran 2000, Pazartesi Â