Kalsiyum hapları da palavra mı?
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Nisan 15, 2006 00:00
Son günlerde sonuçlandırılan iki çalışma kalsiyum haplarının osteoporoz ve kolorektal kanserlerine karşı koruyucu etkisinin çok az olduğunu ortaya koydu.
36.000 kadın üzerinde sürdürülen geniş kapsamlı bir çalışmada, menopoz dönemi sonrasındaki sağlıklı kadınlara 7 yıl boyunca standart kalsiyum ve D vitamini verildi. Bu dönemin sonunda ilaçların omur, kol ve kalça kırıkları açısından belirgin bir etkisinin olmadığı görüldü.
Yalnızca kalça-kemiği yoğunluğunda yüzde 1 oranında bir düzelme olduğu bildirildi. Ancak vitamin-mineral bileşimini 5 günün 4’ünde kullanan kadınlarda kalça kırıklarının yüzde 29 oranında azaldığı tespit edildi. Ayrıca 60 yaşının üzerindeki kadınlarda kalça kırıkları yüzde 21 azaldı.
Time dergisinde yer alan habere göre, ikinci bir çalışmada da kolorektal kanser üzerinde kalsiyum haplarının yarar sağlamadığı ortaya çıktı. Ancak bu kadınlar kolorektal kanser riski taşımıyordu.
Diğer çalışmalar ise bağırsaklarındaki polipler daha önce ameliyat ile alınmış kadın ve erkeklerde kalsiyum hapları kullandıkları zaman polip oluşumunun azaldığı tespit edildi.
SİHİRLİ DEĞNEK DEĞİLLER
Bütün bu çalışmalardan çıkartılacak mesaj, kalsiyum ve D vitamini bileşiminin sihirli bir değnek olmadığı idi. Kaldı ki bu ilaçları kullanmak isteyenlerin de her gün aksatmadan almaları gerekiyor.
ABD’de yürütülen çok geniş kapsamlı bir çalışma olan Kadın Sağlık İnisiyatifi’nin bir parçası olan bu son çalışmaların yakın bir tarihte yalanlanacağı düşünülmüyor. Çünkü araştırmacılar bu söz konusu çalışmalarda kalsiyumun yararlarını olabilecek en bilimsel yöntemlerle ve çifte-kör, plasebo kontrollü deneylerle test ettiler.
Ancak deneylerin bazı yönlerinin sorgulanabileceği düşünülüyor. Deneye katılan kadınların yarısı, kemik yoğunluğunu artırdığı bilinen hormon tedavisi görüyordu.
Dahası, çalışmalara katılan deneklerin pek çoğu, yedikleri yemeklerden ortalama bir Amerikalı kadından daha fazla kalsiyum ve D vitamini alıyordu. Belki de vitamin takviyesi en fazla ihtiyacı olana daha fazla yarar sağlıyor olabilir. Nihai olarak deneye katılan kadınların tıknaz olması da kemiklerinin sağlamlığında önemli bir rol oynuyor olabilir.
BÖBREK TAŞI RİSKİ
Çalışmalarla ilgili bütün bu eksikliklere karşın, kesin olan, pek çok kadın için kalsiyum ve D vitamininin yararlarının az olmasıdır. Ayrıca bu çalışmalara göre ilave kalsiyum alan kadınlarda böbrek taşı oluşumu riskinin yüzde 17 oranında arttığı görüldü.
Neyse ki kemik yoğunluğunu artıran başka yöntemler de var. Ağırlık kaldırma egzersizleri yoğunluğu artırırken, bazı yoğunluğu artırıcı spesifik ilaçların da yarar sağladığı görülüyor.
Bunların yanı sıra 50 yaşlarında kolonoskopi olmak kolorektal riskin düşürülmesinde en önemli önlemdir. Ailede kolorektal kanser vakası varsa, kolonoskopi olma yaşı erkene çekilmelidir.
D vitamini ve kalsiyum kaynakları
D Vitamini
Günlük ihtiyaç: 400-600 IU
Nerede ne kadar: Güneş (Gün ortasında 15 dakikada 20.000 IU; Somon balık: 28 gramında 103 IU miktar var; Sütlü içecekler: 30 mililitrede 12,5 IU; Portakallı içecekler: 12,5 IU
Kalsiyum
Günlük ihtiyaç: 1000-1500 Mg (miligram)
Nerede ne kadar: Sardalya: 28 gramında 100 mg; Konserve somon: 68 gr.; Yağı azaltılmış yoğurt: 52 gr.; Konserve kuru fasulye: 21 gr.; Normal süt: 30 mililitrede 35 IU.
KALSİYUM ARAŞTIRMASI SONUÇLARI
% 0
Kırıklar ve kolorektal kanser için yararlı
% 1
Ortalama olarak kalça kemiği yoğunluğunu artırır.
% 29
Bilinçli-dikkatli kullanıcılarda daha az kalça kırığı
Yalnızca kalça-kemiği yoğunluğunda yüzde 1 oranında bir düzelme olduğu bildirildi. Ancak vitamin-mineral bileşimini 5 günün 4’ünde kullanan kadınlarda kalça kırıklarının yüzde 29 oranında azaldığı tespit edildi. Ayrıca 60 yaşının üzerindeki kadınlarda kalça kırıkları yüzde 21 azaldı.
Time dergisinde yer alan habere göre, ikinci bir çalışmada da kolorektal kanser üzerinde kalsiyum haplarının yarar sağlamadığı ortaya çıktı. Ancak bu kadınlar kolorektal kanser riski taşımıyordu.
Diğer çalışmalar ise bağırsaklarındaki polipler daha önce ameliyat ile alınmış kadın ve erkeklerde kalsiyum hapları kullandıkları zaman polip oluşumunun azaldığı tespit edildi.
SİHİRLİ DEĞNEK DEĞİLLER
Bütün bu çalışmalardan çıkartılacak mesaj, kalsiyum ve D vitamini bileşiminin sihirli bir değnek olmadığı idi. Kaldı ki bu ilaçları kullanmak isteyenlerin de her gün aksatmadan almaları gerekiyor.
ABD’de yürütülen çok geniş kapsamlı bir çalışma olan Kadın Sağlık İnisiyatifi’nin bir parçası olan bu son çalışmaların yakın bir tarihte yalanlanacağı düşünülmüyor. Çünkü araştırmacılar bu söz konusu çalışmalarda kalsiyumun yararlarını olabilecek en bilimsel yöntemlerle ve çifte-kör, plasebo kontrollü deneylerle test ettiler.
Ancak deneylerin bazı yönlerinin sorgulanabileceği düşünülüyor. Deneye katılan kadınların yarısı, kemik yoğunluğunu artırdığı bilinen hormon tedavisi görüyordu.
Dahası, çalışmalara katılan deneklerin pek çoğu, yedikleri yemeklerden ortalama bir Amerikalı kadından daha fazla kalsiyum ve D vitamini alıyordu. Belki de vitamin takviyesi en fazla ihtiyacı olana daha fazla yarar sağlıyor olabilir. Nihai olarak deneye katılan kadınların tıknaz olması da kemiklerinin sağlamlığında önemli bir rol oynuyor olabilir.
BÖBREK TAŞI RİSKİ
Çalışmalarla ilgili bütün bu eksikliklere karşın, kesin olan, pek çok kadın için kalsiyum ve D vitamininin yararlarının az olmasıdır. Ayrıca bu çalışmalara göre ilave kalsiyum alan kadınlarda böbrek taşı oluşumu riskinin yüzde 17 oranında arttığı görüldü.
Neyse ki kemik yoğunluğunu artıran başka yöntemler de var. Ağırlık kaldırma egzersizleri yoğunluğu artırırken, bazı yoğunluğu artırıcı spesifik ilaçların da yarar sağladığı görülüyor.
Bunların yanı sıra 50 yaşlarında kolonoskopi olmak kolorektal riskin düşürülmesinde en önemli önlemdir. Ailede kolorektal kanser vakası varsa, kolonoskopi olma yaşı erkene çekilmelidir.
D vitamini ve kalsiyum kaynakları
D Vitamini
Günlük ihtiyaç: 400-600 IU
Nerede ne kadar: Güneş (Gün ortasında 15 dakikada 20.000 IU; Somon balık: 28 gramında 103 IU miktar var; Sütlü içecekler: 30 mililitrede 12,5 IU; Portakallı içecekler: 12,5 IU
Kalsiyum
Günlük ihtiyaç: 1000-1500 Mg (miligram)
Nerede ne kadar: Sardalya: 28 gramında 100 mg; Konserve somon: 68 gr.; Yağı azaltılmış yoğurt: 52 gr.; Konserve kuru fasulye: 21 gr.; Normal süt: 30 mililitrede 35 IU.
KALSİYUM ARAŞTIRMASI SONUÇLARI
% 0
Kırıklar ve kolorektal kanser için yararlı
% 1
Ortalama olarak kalça kemiği yoğunluğunu artırır.
% 29
Bilinçli-dikkatli kullanıcılarda daha az kalça kırığı