‘Şu sıralar ikinci bir seks devrimi yaşıyoruz’ diyor bilim adamları. Dünyanın ilk mucize iktidar hapı Viagra insanlığın üzerinden hoş bir meltem gibi estikten sonra şimdi ufukta güçlü bir fırtına görünüyor: Dünya laboratuvarlarında en az 20 tane yeni cinsel uyarıcı madde son aşamalarında...
Bilim, Viagra ile erkeklere en büyük cinsel yardımı yapar ve erkeklerin ikinci cinsel baharlarını yaşamaları için yeni bir dönem başlatırken, kadınların sıra dışında kalması beklenemezdi doğrusu. Kadın cinselliğini de ateşleyecek maddeler bulma yarışını, şimdilik bir Amerikalı kimyager, Perry Molinoff kazanmışa benziyor. 61 yaşındaki kimyager yeni keşfettiği cinsel isteği kışkırtan bir maddeyle milyonlarca kadına büyük cinsel fanteziler dünyasının kapılarını aralıyor.
Amerikalı kimyager yıllar süren araştırmalarının ardından bitkin ve isteksiz kadınları doyumsuz seks partnerine dönüştürecek reçeteyi sonunda buldu: ‘PT-141’ olarak isimlendirilen mucize ilaç doğrudan beyindeki seks merkezini etkiliyor. Olağanüstü uyarıcı etkisi dişi kobaylarda başarıyla kanıtlandı bile. PT-141, büyük bir olasılıkla kadındaki seks arzusunu yoğunlaştıracak ilk ilaç olacak.
Yeni afrodizyak maddesini Palatin Technologies şirketi burun spreyi şeklinde sunmayı planlıyor. Böylece ilaç mukoza ve damarlar yoluyla birkaç saniye içinde beyne ulaşabilecek.
Bugüne değin dört Rhesus maymunu ve yüzden fazla erkek üzerinde denenen sprey şeklindeki PT-141 ilacından son derece olumlu sonuçlar alınmış.
Sadece Molinoff değil kadınlar için çalışan... Hamburg’daki Rothenbaum Uygulama Kliniğinde ürolog Hartmut Porst da, bir Japon firmasından alınan bir etken maddeyi deniyor ve ilacın tıpkı PT-141 gibi doğrudan doğruya beyni etkileyeceği ve kadınları da uyarabileceğini düşünüyor. İlaç yaklaşık 30 dakika sonra etkisini gösteriyor.
Tıp alanındaki hiçbir gelişme cinsel sorunlara yönelik maddeler kadar ilgi görmemişti. ‘Şu sıralar ikinci bir seks devrimi yaşıyoruz’ diyor bilim adamları. Dünyanın ilk mucize iktidar hapı Viagra insanlığın üzerinden hoş bir meltem gibi esti. Fakat şimdi ufukta güçlü bir fırtına görünüyor: Dünya laboratuarlarında en az 20 tane yeni uyarıcı madde üzerinde çalışılmakta.
Saniyede 4 Viagra
Bunlar genelde Viagra gibi doğrudan doğruya penisi uyaran ama etkisi daha çabuk ve daha uzun hissedilen maddeler. Tabii ki bunlar kadınların isteklerini yoğunlaştıracak türden değiller. Yapay hormon ve moleküllerle deneyler yapan bilim adamları, kadındaki libidonun beyinde oluştuğunu ve buradaki kimyanın ne şekilde değiştiğini izlediler: Beyindeki uyarıcı maddeler tarafından verilen sinyaller kasık bölgesine kadar ulaşıyor. Bilim adamları beynin hipotalamus bölgesinde, cinsel uyarım sırasında etkinleşen çok sayıda seks merkezi buldular. Sonuç: Orgazm beyinde yaşanıyor.
Gelişmelere bakılırsa Viagra ile açılan yol Molinoff ve Porst’un beklentileri doğrultusunda kadın ve erkeği aynı ölçüde memnun edecek bir ilaçla aşılacak. Ve bunun daha çok beyni uyaran bir Viagra türü olması isteniyor.
Fakat dünya şu sıralar henüz Viagra’nın keyfini çıkarmakla meşgul. Dünyanın herhangi bir yerinde birileri her saniye başı dört Viagra yutuyor. Sadece geçtiğimiz yıldaki satışlardan 1,5 milyar dolarlık ciro yapan Pfizer firması, mavi renkli harika ilaç sayesinde dünyanın ikinci büyük ilaç firmasına yükseldi.
Aslında Viagra bir yerde yeni bir araştırma alanının kapısını da aralamış oldu. Pfizer firmasının son rakiplerinden biri Bayer. Firma, rekor sayılabilecek bir sürede (2 yıl) Viagra’ya benzer ama ondan çok daha etkili bir ilaç geliştirdi.
Billy Gates’in ilacı
Yeni bir iktidar hapını piyasaya sürmeye hazırlanan ikinci bir firma ise Billy Gates’ın de ortak olduğu Lilly Icos. Olasılıkla Cialas ismiyle pazarlanacak olan badem biçimindeki hapın etkisinin tüm bir hafta sonu boyu devem edeceği iddia ediliyor.
Kuşkusuz bu kadar cazip seçenekler karşısında sağlıklı erkeklerin de seks haplarına ilgi duymaları kaçınılmaz olacak.
Viagra’nın sağlıklı erkeklere neler yaptığını dünya porno endüstrisinin merkezi sayılan San Fernando’daki değişimler yansıtıyor. Viagra’dan son derece memnun olan bir firma yetkilisi şöyle anlatıyor: ‘Çekimleri aralıksız olarak sürdürebiliyoruz. Erkek oyuncuların dinlenme gereksinimleri ve yakın çekimlerde dublör kullanımı tarihe karıştı. Şimdi sadece makyaj tazelemek ya da tuvalet ihtiyacı ve kahve molası için ara veriyoruz.’
Kadınlar unutuldu
Tüm bu gelişmelere rağmen mavi mucizenin önemli bir kusurundan rahatsızlık duyan araştırmacılar da yok değil. Zira Viagra yalnızca erkekleri mutlu etti. Toplumun %51’ini unuttuklarını fark eden bilim adamları, gerçek afrodizyak olmaya hak eden ilacın, beyindeki cinsel arzuyu uyandıracak bir maddenin olması gerektiğini düşünüyorlar.
Yunan mitolojisindeki güzellik ve aşk tanrısı Afrodit’ten esinlenerek adlandırılan ve seks edimini canlandıran mucize ilaçlar bugüne değin insanların seçimine bırakılmıştı.
Cinsel gücü hiçbir zaman tükenmeyen Venedikli Giacomo Casanova (1725-1798) bile kendine uygun bir afrodizyak bulmuştu. Casanova bol acılı tas kebabıyla güç bulurken takipçileri son derece tehlikeli uyarıcılar tercih ediyordu.
Şeytan elması ya da tatula (Datura stramonium), banotu (Hyosciamus niger), adamotu (Madragora autumnalis) ya da dövülmüş
boğa yumurtası, kedi beyni, regl kanı ve çeşitli mantarların karışımıyla elde edilen bir bulamaç bunlardan bazılarıydı.
İlk fikirler
Tabii ki bunların etkileri hiçbir zaman kanıtlanamadı. Marquis de Sade’nin gizli reçetesi de bunlardan daha iç açıcı değildi. İflah olmaz seks düşkünü zehirli kantaridin maddesini içeren kuduz böceğinden medet umuyordu. Oyuncu Errol Flynn ise birleşmeden önce organına kokain sürerek binlerce kadını mutlu etmişti.
Fakat gerçek anlamda ilk iktidar maddesini bulan kişi 1983 yılında bir kongrede ilacın etkisini kendi bedeni üzerinde gösteren İngiliz profesör Giles Brindley oldu. Brindley, penisi uyaran iğneyi (‘Skat’) ilk önce kendi üzerinde denemişti. Araştırmacının geliştirdiği iğne damarları genişletici bir maddeden üretilmiş ve doğrudan doğruya penise enjekte ediliyordu. Skat, büyük bir sansasyon yaratmasına rağmen erkekler tarafından kabul görmedi. İğne izleriyle açılabilecek olası yaralar, kalp ve kan dolaşımına verebileceği zararlar erkekleri korkutmuştu. Üstelik zaman zaman hiç de hoş olmayan bir durum da yaratıyordu: Penis, iğneden sonra saatlerce sertliğini koruyordu. Tıp dilinde priapizm olarak adlandırılan ve sancı veren bu durum ya bir gevşetici iğneyle ya da organda biriken kanın çekilmesiyle düzeliyor.
Viagra bir rastlantıydı
Brindley her şeye rağmen başarısız olan penis iğnesiyle bile seksoloji alanında bir dönüm noktası olmayı başardı. O zamana kadar mesane taşı, böbrek ağrısı, toplar damar tıkanıklığı ya da prostat gibi hastalıklarla ilgilenen uzmanlar Brindley’den etkilenerek zevk organını canlandıracak yöntem ve ilaçların peşine düştüler.
Bilim adamlarının arayışları sürerken seks araştırmalarında bir kilometre taşı sayılabilecek hap şeklindeki iktidar hapı aslında bir rastlantı sonucu bulundu. Pfizer firmasının araştırmacıları 90’lı yılların başında göğüs anjininde ortaya çıkan ağrıları dindirecek bir kalp ilacı üzerinde çalışıyordu. Sildenafil maddesiyle yapılan ilk klinik deneyler kalpte istenilen etkileri göstermedi. Ama ilacın kasık bölgesinde yarattığı güçlü bir yan etki denekleri hayran bıraktı. Öyle ki deneklerin bazıları testten sonra ilacı geri vermekte diretince Pfizer yöneticileri önemli bir hazine bulduklarını fark ettiler: Viagra’nın doğuşu yaklaşmıştı.
İyi bir uyarım penisteki kasların, sinirlerin ve damarların ortak işleviyle gerçekleşmekte. Kan organa ulaştığında ve orada gerektiğince kalabildiği zaman sertleşme meydana geliyor.
Pfizer (Viagra), Bayer ve Lilly Icos firmaları tarafından üretilen ilaçlar uyarımda güçlü bir karşı etkiyi yaratan PDE-5 enzimini (Phosphodiesterase-5) etkisizleştiriyorlar.
PDE-5 önleyici maddesinin kullanılması iktidarsızlık tedavisini tümden değiştirdi. Yıllarca süren psikolog ziyaretleri geride kaldı. ‘İktidarsızlığın psikolojik yönü yok demiyorum, ama belli bir noktadan sonra her türlü seks mekaniktir"’diye konuşuyor Irwin Goldstein. Erkeğin birleşmeyi sağlayabilmesi için gerekli sertliğe ihtiyacı vardır. Kendisini mühendis olarak tanımlayan Goldstein, uyarım bozukluklarını giderebilmek için gerçekten de Boston Üniversitesi’ndeki uzay teknisyenleriyle birlikte çalışıyor. ‘Tüm hidrolik kanunlarını cinsel bozukluklarda uygulayabilirim’ diye övünüyor araştırmacı. İktidarsızlık sorunu yaşayan hastalarına eskiden farklı eşlerle birlikte olmalarını öneren İngiliz seksolog Martin Cole, gerçek bozuklukların bedende barındığını çok geç fark ettiklerini ve Viagra sayesinde son on yıllarda psikolojik terapiyle tedavi edebildiklerinden çok daha fazla kişiye yardımcı olduklarını söylüyor.
Yan etkiler
Fakat dünyanın etkili ilk iktidar hapının bazı olumsuz etkileri de yok değil. On Viagra kullanıcısından biri baş ağrısından yakınıyor. Ve peniste bulunan aynı fosforik diyastazların gözde de bulunması ve bunun ilaçla bloke edilmesi nedeniyle Viagra kullanıcılarının %3’ü, ilacın etkisiyle birlikte gözlerinin önüne mavi bir sis perdesinin inmesinden yakınıyorlar. Kas ağrıları, diyare, geçici bilinç kaybı, bulantı ve kusma diğer yan etkiler olarak bilinmekte. Ve birçok kalp hastası Viagra kullanamıyor.
Fakat Viagra’ya en büyük gölgeyi düşüren etki, milyonlarca kullanıcının ilaca bağışıklık kazanmaları oldu. Amerikalı ürolog Rizk El-Galley’in 82 erkek üzerindeki araştırmasına göre, bir müddet sonra ilacın yararını görmemeye başlayan kullanıcılar hapları bırakmış, bazıları da ilk etkisini hissedemediklerinden dozu iki katına çıkarmışlardı.
Peki yeni süper Viagra’lar gerçekten de daha iyi mi? Yan etkileri daha mı az? Yoksa iddialar rakip firmalar arasındaki reklam sloganlarından başka bir şey değil mi?
Elli Lilly ve Bayer firmasının yeni iktidar haplarını test eden ürolog Porst, her iki ilaçtan da olumlu sonuçlar almış. Viagra etkisi gösteren etkili bir maddeyi bulabilmek için yaklaşık 5000 molekülü inceleyen biyokimyacı Erwin Bischof (Bayer), bulduğu maddenin temelde Viagra’dan farklı olmadığını fakat ilacın penisteki fosforik diyastazlarla birleştiğinin kanıtlandığını söylüyor.
Pfizer firması (Viagra) piyasaları canlandıracak olan rekabet ortamında ayakta kalabilmek için yeni arayışlar içine girdi. Viagra hapını geliştirmeye çalışan Pfizer araştırmacıları, bununla da yetinmeyip ilacın kadınlar üzerinde de etkili olması için çalışıyorlar.
Viagra’nın kadınlar üzerindeki etkisinin kontrol edilmesine dayanan testlerden elden edilen sonuçlar henüz kuşkulu ama PDE- önleyicisinin klitoristeki kan dolaşımını hızlandırdığı kesin; fakat görünüşe bakılırsa sertleşmiş bir seks organı da kadını heyecanlandırmaya yetmemekte. Çünkü seksologlar, kadınlardaki cinsel zevkin erkeklerde olduğu kadar kasık bölgesine bağlı olmadığı konusunda hemfikirler. Bilim adamlarına göre kadınlar için en önemle erojen bölge beyinde gizli.
Kadındaki seks arzusunu uyandırmak için beyindeki hangi biyokimyasal dolaşımların etkilenmesi gerektiğini araştırmacılar yeni yeni keşfediyorlar. Bilim adamlarının henüz yanıtlayamadığı sorulardan biri ise şu: Cinsel haz kimyası kadın ve erkek beyninde aynı motifleri göre işlemesine rağmen, seksüel uyarım neden farklı? İşte bu bilmece kadının ilaçla tedavi edilmesini zorlaştırmakta.
Bilim adamları uzun bir süre insanın kendi biyolojisi içinde en az bilinen konulardan biri olan dişi seks eğilimini araştırmaya bir türlü cesaret edememişlerdi.
Kadın keşfediliyor
Fakat vibratörün keşfi (1880) kadınların, yerine getirilemeyen arzularını apaçık ortaya koyunca bu yöndeki araştırmalarda büyük bir sıçrama yaşandı. Tabii araştırmalar ilk önce kadının kasık bölgesinde yoğunlaştı. Seksologlar Willam Masters ve Virginia Johnson, 60’lı yıllarda seks sırasında kadın bedeninde meydana gelen değişimleri açıklayabildiler: Uyarımdan 10-30 saniye sonra vajinadaki belli başlı dokular ıslak bir salgı üretiyor, içteki vajina dudakları şişiyor ve pembeden açık kırmızıya dönüştükten sonra da döl yolunun içindeki üçte birlik bir alanda spermleri alabilecek bir yer açılıyordu. Fakat araştırmacılar kadında sürpriz bir doku daha fark etmişlerdi: Klitoris. Böylece ilk kez yumuşak bir dokuyu kadının zevk organı olarak açıkladılar.
Bedenin derinliklerine kadar inen 9 cm uzunluğundaki iki çıkıntı, kısmen vajinanın ön duvarına yaslanan, soğan biçimindeki diğer iki uyarım organına bağlıydı. Klitoristeki uyarım etkisinin penisten bile daha yoğun olduğunu açıklayınca bilim adamlarının yoğun ilgisini çekti. Washington Üniversitesi’nde çekirdek spin tomografisiyle çalışan bilim adamları klitorisin %80 oranında şiştiğini gördüler. Birbirini takip eden yeni araştırmalar ve bulgular, klitorisin cinsel haz üzerinde önemli bir etkisi olduğunu göstermesine rağmen tek nokta olmadığını da ortaya koydu.
Farklı etkenler
Bilim adamları kadındaki uyarımda, birbirinden farklı faktörlerin rol oynadığını düşünüyorlar. Kadının zevk duyabilmesi, ruhsal, duygusal hatta belki de zeka durumlarına bağlı. Hatta ilişkinin seyri bile kadınların uyarılmasında önemli ölçüde etkili olabiliyor.
Ve bu yönde yapılan son araştırmalar kadınların %43’ün seks yaşantılarından memnun olmadığını gösterdi. Her ne kadar kadınlarda yaygın olarak yaşanan isteksizliğin nedenleri kesin olarak anlaşılmamış olsa da, Amerikalı seksologlar tarafından kısa süre önce ‘kadında seksüel işlevsizlik’ olarak adlandırılan bu fenomenin beyinde bulunması gerektiğine artın kesin bir gözle bakılmakta.
Gerçekten de beyinde cinsel çekimle bağlantılı olan 6-7 kadar uyarım merkezi keşfedildi. Yeni geliştirilen zevk ilaçları işte bu seks merkezlerini aynı anda uyaracaklar. İlaç laboratuvarlarında gelecekte özellikle de metabolizmadaki serotonin ve dopamin bileşimlerini etkileyen maddeler test edilecek.
Sonuçlar olumlu
Mutluluk hormonu olarak bilinen bu maddeler beyindeki ‘ödüllendirme merkezinde’ sinir hücrelerindeki sinyallerin iletilmesinden sorumlular. Zevk ve uyarım mesajlarıyla birlikte duyguları, belleği ve öğrenme yetisini de harekete geçiriyorlar. Bununla birlikte bu karmaşık süreçler henüz tam anlaşılmış değil. Demek ki mutluluk hormonları içeren ilaçlarla ortaya çıkan yan etkilerin nedeni de bu.
En iyi örneğin belki de Amerika’da çok tutulan depresyon ilacı Prozac olduğu söylenebilir. Beyindeki serotonin maddelerini yükselten ilaç, hastaların %30-40’ında cinsel isteksizlik yaratıyor. ‘VML 670’ olarak isimlendirilen yeni bir ilaçla şimdi kaybolan serotonin etkisinin yeniden canlandırılması hedeflenmekte. Araştırmacılar fareler üzerinde denedikleri ilaçtan olumlu sonuçlar aldılar.
Fakat yalnızca serotonin değil dopamin sisteminin de ilaçlar üzerindeki etkisi büyük. Sadece birkaç miligramı bile bedendeki seks arzunu ya da bulantıyı teşvik edebiliyor.
Dil altında
Geçen yaz aylarında Viagra’ya alternatif olarak piyasaya çıkan ‘Apomorphin’, dopamin metabolizmasını uyararak beyinde seksi uyarıyor, deniyor ‘Medical Tribune’ dergisinde. Ancak Apomorphin, farmakologlar için yeni bir buluş değil. Bu maddenin beyindeki bulantı merkezini uyardığı yüz yıldan beri bilinmekte. Doktorlar bu maddeyi zehirlenmelerde acil olarak mideyi temizlemek için kullanıyorlar.
Apomorphin’in kusma etkisi yerine cinsel hazzı canlandırması için daha düşük dozda alınması gerekiyor. Kimyasal olarak aynı yapıya sahip Uprima (Abbot firması) ve Ixense (Takeda firması) hapları da işte bu etkiyi yerine getiriyorlar.
Dilin altında eritilen hapın etki maddesi tükürükten kan dolaşımına buradan da beyindeki hipotalamus bölgesine ulaşıyor. Sinirbilimciler burada, arzuların, teşviklerin, özlemlerin ve kirli düşüncelerin oluştuğu iki küçük bölge keşfettiler. Apomorphin’in bu bölgelerde dopamin metabolizmasını hızlandırarak erotik sinyalleri güçlendirdiği söylense de deneylerden alınan sonuçlar daha farklı. Mesela ‘European Urology’ dergisinde yayımlanan bir makaleye göre 500 erkek üzerinde yapılan bir test başarılı sonuç vermemişti. Üstelik bulantı, baş dönmesi, yorgunluk hissi gibi yan etkileri de ilacın uyarıcı olarak kullanılamayacağını göstermiş.
En etkilisi
Gelişmelere bakılırsa şimdilik en etkili ilacın PT-141 olduğu anlaşılmakta. Concordia Üniversitesi beyin araştırmacılarından Jim Pfaus, farelere çiftleşmelerinden önce PT-141 verdiğinde dişi farelerdeki çiftleşme isteğinin 3-4 misli arttığını izlemiş. Üstelik madde erkek fareleri de daha güçlü kılmıştı. PT-141 tıpkı insan beyninde bulunan Melanotropin maddesi gibi etkimekte. Bu maddenin görevlerinden biri de cildin UV ışınlarıyla kararmasını teşvik etmek.
İlaç aslında tam da bu noktada Arizona Üniversitesi bilim adamlarının ilgisini çekmişti.
Aynı maddeyle, açık tenli erkeklerin pigment oluşumunu hızlandıracak bir güneş yağı geliştirdiler. Erkekler yeni güneş yağıyla istedikleri gibi yanık bir cilde sahip olmakla birlikte müthiş uyarımlar da yaşamışlardı. İlacın etkisini merak edip kendi bedenine süren bir araştırmacıysa sekiz saat süreyle sertleşmiş penisle dolaşmak zorunda kaldığını itiraf ediyor.
Peki PT-141 gerçekten de seks isteğini canlandırıyorsa insanlık için bir tehlike oluşturabilir mi? Kadınları ve erkekleri seks düşkünlerine dönüştürmez mi?
Mors in coitu
Bu soruyu farelerin davranış testleriyle yanıtlamaya çalışan Pfaus, ilacın yalnızca hayvanların doğal seksüel etkinlik evresinde etkili olduğunu, insanlarda ise bununla birlikte ek koşulların da yerine getirilmesi gerektiğini buldu. Burun spreyi olarak beyni çok uzun bir süre etkilemeyeceğini söyleyen Molinoff da araştırmacının görüşüne katılıyor ama Viagra ile yaşanan deneyimlerden dolayı birçok araştırmacı gelişmelerden kaygılı.
Viagra’dan sonra sevişme sırasında meydana gelen ölümlerde (Mors in coitu) önemli bir artış kaydedildi. Kullanıcıların bazılarında kalıcı priapizm yarattı. Ve ilacın piyasaya çıktığı 1998 yılından bu yana 600’den fazla kişi hayatını yitirdi.
Tabii ki ölümlerin tümü doğrudan doğruya Viagra’ya bağlanamıyor. ‘Aslında iktidarsızlık birçok organik hastalıklara işaret eden bir kanıttır. Fakat doktorlar bunu gözden kaçırıyorlar’ diyor Porst.
Nietzsche’ye göre ‘kişiliğin en saygıdeğer sembolü’ olan penis gerçekte erkek sağlığını yansıtan bir ayna olarak tanımlanıyor. İktidarsız erkeklerde, enfarktüs, felç ve anevrizma riski daha yüksektir. Yıllardan sonra iktidar hapıyla yeniden seks yaşamına adım atan erkek olasılıkla ani ölümlere davetiye açıyor.
Spiegel dergisinde yayımlanan bu geniş araştırmada (Sayı 7/2002) Viagra sayesinde en ateşli ölüm sahnesinin baş aktörü Nijeryalı ordu doktoru Sani Abacha oldu. 54 yaşındaki general 8 Haziran 1998 yılında yatağında yaşamını yitirdiğinde üzerinde ve yanında üç tane hayat kadını vardı.