Kábus dolu geceler
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 19, 2005 21:53
Hepimiz zaman zaman anlamsız kábuslar görüyoruz. Bu korkunç rüyalar bazen kan ter içinde uyanmamıza bile neden olabilir. Kábuslar çok sık yaşanmadıkça unutulup gidilir. Peki ama niçin kábus görüyoruz? Ve korkunç düşler nasıl oluşuyor?
Küçük çocukların daha sık gördükleri kábuslar, korkunç düşlere bağlı uyku bozukluklarıdır. Kábus gören kişi, sık sık uyanır ve en sonunda tamamen kendine gelir ve uykusu kaçar. Doktorlar kabusu REM kabusu olarak adlandırırlar. Çünkü bunlar genelde REM uyku evresinde görülmekte.
REM evresi (Rapid Eye Movement) gözlerinin hızlı hareket ettiği evredir ve en etkili rüyalarımızı en sık olarak bu evrede görürüz. REM evresinde, gözlerimiz göz kapaklarının altında hızla hareket eder. Non-REM evresi (gözlerin sakin olduğu evre) derin ve hafif uyku evresi olmak üzere ikiye ayrılır. Derin uyku bedenin dinlenmesi için çok önemlidir.
Uyku hafif uyku ile başlar ve yine hafif uyku ile son bulur. Hafif uykuda uyandırıldığınızda kendinizi zinde hissedersiniz. Ama eğer çalar saatiniz derin veya REM uykusunda çalarsa, kendinizi yorgun hisseder ve kalkmak istemezsiniz.
Kábus görme sıklığı
Çocuklar ve gençler bir haftada hatta bir gece içinde birden fazla kábus görebilirler. Çocuklarda kendiliğinden kaybolan bu bozukluk genelde onuncu yaştan önce başlar ve en sık olarak beş yaşında görülür. Bu yaştan sonra kabuslu geceler azalmaya başlar.
Kábuslar her şeyden önce psişik stresle meydana gelse de bazen dinlenme yerinin değiştirilmesiyle de ortaya çıkabilirler. Çocuklarda kural olarak kalıcı ruhsal bozukluk yaratmazlar.
Çocuklardaki kabuslardan çoğunlukla okul stresi, kötü notlar veya sevilmeyen öğretmenler sorumludur. Okuldaki sorunlar üzerinde konuşmak kabuslardan kurtulmak için iyi bir yol olabilir.
Bunların dışında bazı ilaçların (psikofarmakoloji) etkisiyle de insanlar kábus görebilirler. Bu gruba örneğin, depresyonu veya korkuyu baskılayan ilaçlar da dahildir. Bu ilaçlar REM uykusunu da baskılıyorlar; hasta bu tür ilaçları almaya başladığında kabuslar önceleri yok oluyor. Fakat ilaç alımı durduğunda REM evresi ani bir şekilde güçlenebilir ve kabuslar yeniden sıklaşabilir. Bu tür ruhsal sorunlar giderilemediğinde ve kabuslar tekrarlandığında insanlar yeniden korkmaya başlarlar. Hatta kimi hastalar kábus görme korkusuyla uyuyamazlar bile.
Bunun sonucunda insan iyi bir uyku çekemez ve ertesi gün tamamen halsiz düşebilir. Bu sorunu aşabilmek için kabusların nedenleri üzerinde düşünmek ve büyüklerle bu konuyu konuşup çözüm bulmak gerekir.
REM evresi (Rapid Eye Movement) gözlerinin hızlı hareket ettiği evredir ve en etkili rüyalarımızı en sık olarak bu evrede görürüz. REM evresinde, gözlerimiz göz kapaklarının altında hızla hareket eder. Non-REM evresi (gözlerin sakin olduğu evre) derin ve hafif uyku evresi olmak üzere ikiye ayrılır. Derin uyku bedenin dinlenmesi için çok önemlidir.
Uyku hafif uyku ile başlar ve yine hafif uyku ile son bulur. Hafif uykuda uyandırıldığınızda kendinizi zinde hissedersiniz. Ama eğer çalar saatiniz derin veya REM uykusunda çalarsa, kendinizi yorgun hisseder ve kalkmak istemezsiniz.
Kábus görme sıklığı
Çocuklar ve gençler bir haftada hatta bir gece içinde birden fazla kábus görebilirler. Çocuklarda kendiliğinden kaybolan bu bozukluk genelde onuncu yaştan önce başlar ve en sık olarak beş yaşında görülür. Bu yaştan sonra kabuslu geceler azalmaya başlar.
Kábuslar her şeyden önce psişik stresle meydana gelse de bazen dinlenme yerinin değiştirilmesiyle de ortaya çıkabilirler. Çocuklarda kural olarak kalıcı ruhsal bozukluk yaratmazlar.
Çocuklardaki kabuslardan çoğunlukla okul stresi, kötü notlar veya sevilmeyen öğretmenler sorumludur. Okuldaki sorunlar üzerinde konuşmak kabuslardan kurtulmak için iyi bir yol olabilir.
Bunların dışında bazı ilaçların (psikofarmakoloji) etkisiyle de insanlar kábus görebilirler. Bu gruba örneğin, depresyonu veya korkuyu baskılayan ilaçlar da dahildir. Bu ilaçlar REM uykusunu da baskılıyorlar; hasta bu tür ilaçları almaya başladığında kabuslar önceleri yok oluyor. Fakat ilaç alımı durduğunda REM evresi ani bir şekilde güçlenebilir ve kabuslar yeniden sıklaşabilir. Bu tür ruhsal sorunlar giderilemediğinde ve kabuslar tekrarlandığında insanlar yeniden korkmaya başlarlar. Hatta kimi hastalar kábus görme korkusuyla uyuyamazlar bile.
Bunun sonucunda insan iyi bir uyku çekemez ve ertesi gün tamamen halsiz düşebilir. Bu sorunu aşabilmek için kabusların nedenleri üzerinde düşünmek ve büyüklerle bu konuyu konuşup çözüm bulmak gerekir.