İspanyol ve dünya futbolunu sarsan skandal! Federasyon Başkanı Rubiales'i istifaya götüren süreçte neler yaşandı? | 4 SORU 4 CEVAP

Kadınlar Dünya Kupası final maçı sonrasında milli takımın yıldız oyuncularından Jenni Hermoso'yu dudaklarından öperek tartışma yaratan İspanya Futbol Federasyonu (RFEF) Başkanı Luis Rubiales istifa kararı verdiğini açıkladı.

Rubiales’in 20 Ağustos’ta oynanan Dünya Kupası final maçı sonrasındaki seremonide Hermoso’ya yaptığı hareket, ülke ve dünya kamuoyunda tepkiyle karşılanmıştı.

33 yaşındaki Hermoso, İspanya’nın İngiltere’yi 1-0'lık skorla geçtiği maçtan sonra Rubiales’in kendisini öpmesine rıza göstermediğini söylemiş ve geçtiğimiz salı günü suç duyurusunda bulunmuştu.

Gözden KaçmasınEski kaptanın anlattıkları şoke etti! Skandal hareket meğer buzdağının görünen kısmıymış... 'Odanızın kapısını aralık bırakın, gelip kontrol edeceğim'Haberi görüntüle

Üç haftadır tepkilerin odağında olan Rubiales hakkında, İspanya hükümetinden temsilciler, FIFA, Birleşmiş Milletler ve birçok kulüp yöneticisi kınama açıklamaları yaptı. Bununla da kalmadı; İspanya Spor Mahkemesi ve FIFA, konuyla ilgili soruşturma başlattı.

‘İSPANYA’NIN METOO’SU BAŞLADI’

Görevinin sürdürülemez hale geldiğini belirten Rubiales yaptığı açıklamada, "FIFA tarafından uygulanan hızlı uzaklaştırma kararı ve hakkımda açılan diğer davalardan sonra görevime geri dönemeyeceğim açıktır. Beklemekte ve tutunmakta ısrar etmek Federasyon'a da İspanyol futboluna da olumlu bir katkı sağlamayacaktır. Çünkü geri dönmemi engelleyecek fiili güçler var" dedi.

46 yaşındaki Luis Rubiales, UEFA İcra Komitesi’ndeki Başkan Yardımcılığı görevinden de istifa ettiğini duyurdu.

Rubiales’in istifası “İspanya’nın MeToo’su başladı” başlıklarıyla karşılandı.  

Peki ama başta İspanya olmak üzere spor dünyasını baştan sona etkileyen olayın ardından neler yaşandı? Dünya futbolunu sarsan bu skandal büyük bir değişim dalgası yaratabilir mi? 4 soruda Luis Rubiales'in istifasının perde arkası…

1) BU NOKTAYA NASIL GELİNDİ?

Dünya Kupası’ndaki parlak zafer, İspanya Milli Takımı için uzun zamandır beklenen bir andı. 27 yıl boyunca takımı çalıştıran Ignacio Quereda, 2015 Kadınlar Dünya Kupası'ndaki kötü performansın ardından takımdan gönderilmiş, yerine Jorge Vilda getirilmişti.

Quereda’nın antrenörlüğü döneminde dikkat çekici olaylar yaşanmış, bazı oyuncular Quereda görevde olduğu müddetçe milli takım forması giymeyeceğini duyurmuştu. Görev değişikliğinin ardından yaşça daha genç olan Vilda'nın takıma yenilikler getireceği ve “sorunların” bir daha yaşanmayacağı umuluyordu. 

Fakat beklenen olmadı.

2022 yılında İspanya kadın milli futbol takımında bulunan 15 oyuncu Vilda'yla çalışmak istemediklerini belirterek kadrodan ayrılma kararı aldı.

Oyuncular federasyona gönderdikleri e-postada, teknik direktör ve ekibiyle sorun yaşadıklarını, bu durumun duygusal durumlarını ve sağlıklarını olumsuz etkilediğini ve bu nedenle takımda yer almak istemediklerini belirtiyordu.

Yalnızca İspanya'da değil dünya futbol tarihinde eşine rastlanmamış olan bu olayın ardından “Las 15” olarak bilinen oyuncular, Vilda'nın görevden alınmasına yönelik bir çağrı yapmadıklarını sadece antrenman yöntemleri ve yetersiz oyun hazırlığı konusundaki endişeler nedeniyle gerginlik yaşadıklarını duyurdular.

Ancak, gerçeğin bunun tam tersi olduğu biliniyordu. Örneğin 2019 yılına kadar oyunculardan uluslararası turnuvalarda kaldıkları otel odalarının kapılarını açık bırakmaları isteniyor, bu uygulama sporcuların tepkisine neden oluyordu. Nitekim 2022’deki isyanın ardından “Las 15”den sadece üç oyuncu Dünya Kupası kadrosuna dahil edildi.

BBC'ye konuşan İspanyol spor yazarı Guillem Balague'ye göre, ülke medyası ve kamuoyu o dönemde yaşananlara “yeterince odaklanmadı”. Balague, “Hiçbir zaman şikâyetlerinin tam olarak ne hakkında olduğunu açıklamadılar. Ama şimdi anlamaya başlıyorsunuz ki, sadece teknik ekiple yaşanan bir sıkıntı değilmiş. Aynı zamanda federasyonun ilgisizliği ve genel olarak kadın futboluna uygulanan ikinci sınıf muamelenin sonuçları da oyuncuları bu noktaya getirmiş” diye konuştu.

2) YAŞANANLAR SİSTEMATİK BİR HAL Mİ ALDI?

Balague'ye göre Rubiales'in skandalının ardından İspanya futbolunun '#MeToo'su başladı.

Rubiales’in kupa törenindeki hareketinin yanı sıra Vilda’nın kutlamalar sırasında çekilmiş bir görüntüsü de gündeme taşındı. Vilda'nın elini yardımcılarından Montse Tome'nin omzundan göğsüne doğru indirip birkaç saniye boyunca çekmemesi, sorunun Rubiales'le sınırlı olmadığına işaret ediyordu. 

İspanya savcılığı Rubiales'in Hermoso'yu öpmesinin cinsel saldırı olup olmadığının tespitine dair ön soruşturma başlattı. Bunun üzerine 28 Ağustos'ta Rubiales'in annesi oğluna yapılan muameleyi protesto etmek için kendisini bir kiliseye kilitleyerek açlık grevine başladığını duyurdu.

Ardından aralarında Dünya Kupası'nda şampiyonluk kazanmış 23 futbolcunun da bulunduğu 81 İspanyol sporcu, Rubiales görevdeyken bir daha milli takımda oynamayacaklarını açıkladı. Vilda'nın teknik ekibi de tek tek istifa etiğini duyurdu.

İspanya Ulusal Spor Mahkemesi (TAD), Hermoso'yu öperek "ciddi bir suç" işlediğine hükmettiği Rubiales hakkında görevi kötüye kullanma davası açtı ve görevden uzaklaştırma kararı verdi.

İspanya Çalışma Bakanı Yolanda Diaz ise erkek şovenizminin ülkede "sistemik" bir şekilde işlediğini ve son olayın bu durumun en net göstergesi olduğunu söyledi. Aynı zamanda başbakan yardımcısı olan Diaz, toplumun genelindeki tutumların değişmesi ve cinsel taciz ve şiddet mağdurlarının daha iyi korunması çağrısında bulundu.

Diaz, FutPro sendikasıyla yaptığı görüşmenin ardından, "İspanya toplumunun en kötü tarafını, ülkenin yapısal maçoluğunu gördük" dedi.

Spor yazarı Balague ise yaşananlara iyimser bir açıdan yaklaşarak, Rubiales skandalının İspanya futbolunda ve toplumun genelinde değişim için uzun zamandır ihtiyaç duyulan katalizör olabileceğini vurguladı.

3) RUBIALES NEDEN DESTEK GÖRDÜ?

Rubiales, turnuvanın hemen ardından gelen tepkiler karşısında kendisini savunuş ve "sosyal suikasta" uğradığını ileri sürmüştü.

25 Ağustos’ta RFEF'in çağrısıyla yapılan olağanüstü genel kurul toplantısında konuşan Rubiales, “Bu sosyal bir cinayet, beni öldürmeye çalışıyorlar. Bir İspanyol olarak nereye gittiğimizi düşünmeliyiz. Sahte feminizm adalet aramaz, gerçeği aramaz, insanları umursamaz. Bir şeyler söylemenin zamanı geldi. Hatalıydım ve bu hareketi yapmanın zamanı değildi. İstifa etmeyeceğim. Sonuna kadar mücadele edeceğim” ifadelerini kullanmıştı.

Bu arada genel kurulda ilginç bir ayrıntı gözlerden kaçmadı. Sonradan kamuoyunun önemli bir kısmı konuşmaya tepki gösterse de Rubiales, toplantıya katılanlar tarafından defalarca alkışlandı. Yorumcular bunda genel kurulun 140 üyesinden sadece dördünün kadın olmasının etkili olduğunu belirtti.

RFEF yeni bir dönem başlatma ve yeniden yapılanma sözü verse de kurum yetkililerinin üçte biri Rubiales'in görevden alınmasını istemedi. Bunun üzerine İspanyol Erkek Milli Takımı'nın eski orta saha oyuncusu Andres Iniesta bir açıklama yaparak, Rubiales'in davranışının Dünya Kupası zaferini lekelediğini ve bu hikâyeyi "kirlettiğini" söyledi.

Iniesta sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “İstifa etmek yerine pozisyonunu korumaya çalışan, davranışının kabul edilemez olduğunu ve  futbolumuzun dünyadaki imajına zarar verdiğini kabul etmeyen bir başkana katlanmak zorunda kaldık" dedi.

Jenni Hermoso’ya destek ise çığ gibi büyüdü. Erkekler ligi La Liga ve kadınlar ligi Copa de la Reina maçlarında oyuncular Hermoso'ya açık destek verdi. ABD Ulusal Kadınlar Futbol Ligi'nde 2 Eylül'de Orlando Pride ile San Diego Wave arasında oynanan maçta tüm oyuncular üzerinde “Contigo Jenni” (Seninleyiz Jenni) yazan bileklikler taktı.

4) KADIN FUTBOLCULAR İÇİN SIRADA NE VAR?

İspanya’da kapsamlı dönüşüm için zamana ihtiyaç var gibi görünse de somut adımların hızlı bir şekilde atılması bekleniyor.

Bu ayın sonunda UEFA Uluslar Ligi elemelerinde oynayacak olan İspanya, 22 ve 26 Eylül tarihlerinde İsveç ve İsviçre ile karşılaşacak. İspanyol yetkililer gerekli adımları hızlı bir şekilde atmazsa, takımın 2024 Olimpiyat Oyunları'na katılmaya hak kazanma ihtimali zora düşecek.

Ancak kadın futbolcular uluslararası dayanışmayı güçlendirmeye kararlı. Zira spor dünyasında kadınlara yönelik eşitsizlik sadece İspanya ile sınırlı değil. Örneğin "Dişi Aslanlar" olarak bilinen İngiltere Kadın Milli Takımı'nın oyuncuları prim hesaplamalarının daha adil yapılması için masaya oturmaya hazırlanıyor.

Dünya Kupası öncesinde Avustralya milli takımının oyuncuları turnuvadaki para ödüllerindeki cinsiyet eşitsizliğini eleştirmiş, ardından Jamaika'dan Nijerya'ya, Güney Afrika'dan Kanada'ya kadar birçok takım benzer açıklamalar yapmıştı.

Spor dünyasında kadınlar, eşit haklar ve istismardan uzak bir gelecek için mücadeleyi önümüzdeki süreçte de güçlü bir şekilde sürdürmeye devam edeceğe benziyor.