Oluşturulma Tarihi: Eylül 24, 2005 02:18
Kişi internette gezinirken, ya da e-posta gönderip alırken Tor programı sizinle ilgili verileri kendi sunucu ağı aracılığıyla başka yöne doğrultarak iletişiminizi şifreliyor. Böylece, IP adresiniz girdiğiniz her sitede farklı görünüyor. Dahası, bu sistemde iletilerin kimden geldiğinin saptanması da çok güç.
"Grand Theft Auto: San Andreas" adlı bilgisayar oyununun yapımcıları dünya çapında ün kazanan bu oyunda açık saçık sahneler yer aldığı için A.B.D Ticaret Bakanlığı tarafından mahkemeye verildi. Olay politikacılar arasında büyük bir tepki yaratırken, oyunun yayımcısı GTA şirketine "gençlere açık saçık malzemeler satmak suretiyle kuralları çiğnemekle" suçladı.
Ne var ki, insanların cinsel içerikli görüntüleri gizlice dikizlemeleri amacıyla teknolojiden ilk kez yararlanılmıyor. Video kasetleri, DVD ve internet, kişiye özel izleme olanağı tanıdığından, hızlı benimsendi.
Tenselliği tatmaya can atan, ancak porno filmlerin gösterildiği bir
sinema köşesinde görülmekten korkan tüketiciler, bu teknolojinin daha da gelişmesine önayak oldular. Talep, arzı getirdi.
Bu tüketiciler interneti ırksal, etnik ya da dinsel nefretin körüklenmesi, ya da şiddet eylemlerinin örgütlenmesi açısından çok daha elverişli bir ortama dönüştürüyor. Gelgelelim, bu durum siyasal açıdan karşıt görüşte olanların da ekmeğine yağ sürdüğünden, günümüzde porno tutkunları için geliştirilen teknolojiler geleceğin insan haklarıyla ilgili araçları olacak.
Kimliği gizleyen program
Şimdilerde Tor adı verilen ve internette kimliğin gizlenmesine olanak tanıyan sıradışı bir ağ üzerinde çalışan Boston’lu yazılım üreticisi Nick Matthewson, mahremiyetin yalnızca pornografiyle ilgili bir sorun olmadığına dikkat çekiyor ve, "Sağlıkla ilgili konular ve siyasal içerikli konuşmalar için de mahremiyet söz konusudur. Amacımız, herkese kimliğini gizli tutmasını ve özel yaşamını korumaya almasını sağlayan bir sistem sunmak." diyor.
İnternette mahremiyet vaat eden birçok yeni araç gibi, Tor da internetin kimliğin gizli tutulması konusunda artık bir güvence sağlamadığı gerçeğine bir tepki olarak ortaya çıktı.
Web sitesi yazılımları, siteyi terk ettiğinizde bile, genellikle kim olduğunuz ve nelere tıkladığınız konusunda epey bir bilgiyle yüklü oluyor. Yeni çözümsel yöntemler de internette nerelere yöneldiğinizin ve hangi sitelerden çıktığınızın izlenmesini kolaylaştırıyor.
Yasal sorunlar
İşte bu yüzden önümüzdeki on yılda, ne yaptığınızı kapı komşunuzdan gizli tutan web sitesinin fiziksel mahremiyeti yerine, kimliğinizi internet ağlarında gezinen casuslardan gizli tutan Tor benzeri sistemlerin geliştirilmesi yönünde bir eğilime tanık olunabilir.
Ancak internette pornografik malzemeler sunan yayımcılar yalnızca teknolojik güçlüklerle karşı karşıya gelmekle kalmayıp, yasal sorunların da üstesinden gelmek zorunda.
A.B.D mahkemeleri internette müstehcenlik davalarıyla dolup taşıyor. Erişkin görüntüleriyle müstehcenlik kavramına meydan okuyan New York’lu fotoğraf sanatçısı Barbara Nitke de bu tür bir davayla mahkemeye başvuranlardan biri. A.B.D’de yürürlükte olan İletişim Ahlak Yasası "cinselliği körükleyen ve çağdaş toplum değerlerine ters düşen" malzemelerin internet aracılığıyla aktarımını yasaklıyor.
İfade özgürlüğü mü
Nitke’ye göre bu yasa ifade özgürlüğünü kısıtlıyor. Fotoğraflarının yayınlandığı web sitesi A.B.D’de herkes tarafından izlenebildiğinden, sanatçı kimilerinin bu görüntüleri yerel değer yargılarına göre algılayıp itici bulmalarından ve onu edepsizlikle suçlamalarından korkuyor. O, gerçek yaşam koşullarınca belirlenmiş "toplumsal değerlerin" internete tüm dünyada geçerli değerler olarak yansıtılabileceği görüşüne karşı çıkıyor.
Geçtiğimiz yıl New York mahkemelerinden birinde yapılan duruşmada A.B.D hükümeti internette toplumsal değerlerin coğrafi konumu belirleyen yazılımlar aracılığıyla korunabileceği görüşünü savunuyordu.
Bu tür yazılımların büyük bir bölümü siteyi ziyaret eden kişinin yalnızca ona özel internet protokol (IP) adresinin gözden geçirilmesi ve bunun çeşitli yöntemler aracılığıyla bir coğrafi konumla eşleştirilmesi esasına dayanıyor.
IP adresi sorunu
25 Temmuz tarihli duruşmada bu tür yazılımların toplumsal değerleri koruma amacıyla kullanılması konusunda kesin bir karara varılamadığından, davanın yüksek mahkemenin vereceği karar doğrultusunda sonuçlanması bekleniyor.
İnternette sürekli konum belirlenmesi online gizlilik kavramını yerle bir edebilir. Nitke böylesi bir uygulamanın kişinin mahremiyet ve özgürlük duygusunu yok edebileceğine parmak basıyor ve, "Kişisel eğilimlerinin devletin gözleri önüne serildiğini öğrendikleri andan itibaren insanların şevki kırılabilir," diyor.
Geçmişte yaşananlardan yola çıkıldığında, internette porno içerikli malzemeleri inceleyenlerin izini sürme çabalarının da boşa gideceği kesin. Kimliğini gizli tutmak isteyen birçok kişi şimdiden kendi IP adreslerinin yerine sizinkileri koyan bilgisayarlar kullanmaya başladılar.
Her sitede farklı
Tor benzeri çok daha incelikli çözümler ise yalnızca IP adresini gizlemekle kalmayıp, "
trafik çözümlemesi" adı verilen bir yöntemle internetteki kişiyi pusuya düşürmeye çalışanların yerinizi belirlemelerine de engel oluyor.
Kişi internette gezinirken, ya da e-posta gönderip alırken Tor sizinle ilgili verileri kendi sunucu ağı aracılığıyla başka yöne doğrultarak iletişiminizin şifrelenmesini sağlıyor. Böylece, IP adresiniz girdiğiniz her sitede farklı görünüyor. Dahası, bu sistemde iletilerin kimden geldiğinin saptanması da çok güç oluyor.
Söz konusu teknolojiler şimdilik yalnızca porno tutkunlarının ilgisini çekmekle birlikte, çok yakın bir gelecekte bunların özgürlük ve adaleti destekleme yönünde kullanılmaları bekleniyor.
Bu da, politikacılar ve insan hakları savunucularının olduğu denli kişinin internette gezinmesinin yalnızca onu ilgilendirdiğine inananlar için de oldukça sevindirici bir durum.