Ä°lk Türkçüler solcuydu ilk solcular da Türkçü

Biz onun ismini ilk kez Attilá Ä°lhan'dan duymuÅŸtuk ama Ä°lhan'ın kitaba yazdığı önsöze bakılırsa, o da Aclan Sayılgan'dan duymuÅŸ. Adı yıllarca efsane gibi kulaktan kulaÄŸa dolaÅŸan, kimilerinin Türkçülüğünü, kimilerinin komünistliÄŸini öne çıkardığı Sultangaliyev, nihayet orijinal kaynaklardan hareketle derli-toplu bir kitap haline getirildi. 'Sultangaliyev ve Milli Komünizm' adlı kitap, gazeteci Halit Kakınç'ın imzasını taşıyor. Türkçü ülkücülerle milliyetçi solcuların üzerinde birleÅŸtiÄŸi nadir isimlerden biri Sultangaliyev. Nasıl oluyor bu?- Türkiye'de sizin kastettiÄŸiniz anlamda sol da, saÄŸ da bir travma yaşıyor. Neyi, nerede ve nasıl yanlış yaptıklarını irdeliyorlar. Tek kutuplu, tek baÅŸat güçlü bir dünyada fikir çıkmazlarını aÅŸmaya çalışıyorlar. ‘‘Millet bir olsun, milletler eÅŸit olsun’’ sloganını kullanan Sultangaliyev, acaba her iki taraf için çaÄŸa uyarlanabilecek bir umut olabilir mi diye geçiyor kafalarından.Sizin kitabınızın ismi de 'milli komünizm.' Bu iki kavramın yanyana gelmesi, eÅŸyanın tabiatına aykırı deÄŸil mi?- Niye olsun ki? Tersine, gecikmiÅŸ de olsa, suların kendi doÄŸal yataklarına dönmesi. Ben, ÅŸu söyleme ÅŸiddetle katılıyorum: Ä°lk Türkçüler solcu, ilk solcular Türkçü idi. Türkçülük derken, Yusuf Akçura Türkçülüğünü kastediyorum. Asla ırkçı olmayan, ilerici ve demokratik bir ulus sevgisi. Solculuktan muradım da Mustafa Suphi solculuÄŸu. Ulusçu ve yurtsever. Akçura sonrası Türkçülük, hayalperest bir romantizme, zamanla saÄŸ bir ÅŸovenizme, Mustafa Suphi sonrası solculuk ise istisnalar dışında, dış mihrakların güdümüne giriyor. Sovyetler dağılıp komünizm çöktükten sonra anlaşıldı ki, Orta Asya cumhuriyetleri de o kadar milliyetçi filan deÄŸil. Dolayısıyla, günümüzde Sultangaliyev'i yeniden diriltmeye çalışmak beyhûde bir çaba deÄŸil mi?- Birincisi, bu cumhuriyetlerin milliyetçi filan olmaları gerekmiyor. Ãœstelik, Elçibey dışında, el'an hepsi Sovyetler BirliÄŸi'nde yetiÅŸmiÅŸ tiranlar ve kadrolar tarafından yönetiliyorlar. Daha sıradan ve olaÄŸan bir demokrasiyi bile tatmadılar. Milliyetçilikleri, mütegallibe Rus yöneticilere tepki ÅŸeklinde idi. Åžimdi kimliklerini ve geleceklerini arıyorlar. Bu eski kadrolar zaman içinde tasfiye olacak ki, her ÅŸey yerli yerine oturmaya baÅŸlasın. Ä°kincisi, Sultangaliyev'i diriltmeye çalışan filan yok. En azından benim çabam, tarih zincirindeki kopuk bir halkayı yerine eklemek. Haaa, batının despotik yaptırımcılığı ve bu egoist aymazlığı devam ederse... Dünya nüfusunun yüzde 15'i, toplam yeryüzü servetinin yüzde 85'ini paylaşırken, yüzde 85'lik kitle yüzde 15'lik dilim ile yetinir ve bunun önü alınamazsa, ileride neler olur, onu bilemem! SULTANGALÄ°YEV’İN SÖYLEDÄ°KLERÄ° BÄ°R BÄ°R ÇIKIYOR Sultangaliyev bugün hálá önemini koruyor. GeleceÄŸe yönelik projeksiyonları, inanılmaz derecede saÄŸlıklı. Daha 1928'lerde ‘‘SSCB mutlaka yıkılacak, çünkü yüzyılın en namuslu fikrinin yerine ırkçılığı, Rus milliyetçiliÄŸini koydular’’ diyor. Stalin'in 'Tek ülkede sosyalizm' fikrine karşı çıkıyor. Troçki ile yolları da 'Devrim Batı’ya ihraç edilmeli' yaklaşımına katılmadığı için ayrılıyor. Sultangaliyev, Batı'nın asla sosyalist olamayacağını, emperyalist mirasını terk edemeyeceÄŸini söylüyor. Â